Με μεγάλη αγωνία περιμένει η Κύπρος αλλά και ολόκληρος ο πλανήτης, το πολυπόθητο εμβόλιο με το οποίο θα αντιμετωπιστεί η πανδημία, που ταλανίζει για σχεδόν ένα χρόνο όλο τον κόσμο.
Τα μηνύματα που έρχονται από τις κλινικές δοκιμές του εμβολίου της αμερικανικής εταιρείας Pfizer, είναι πολύ ενθαρρυντικά, αφού όπως διαπιστώθηκε το ποσοστό του είναι 90%, γεγονός που γεμίζει ελπίδα τον πλανήτη.
Τα αποτελέσματα του εμβολίου της Pfizer, οδήγησε την Ευρωπαϊκή Ένωση να έρθει σε συμφωνία με την εταιρεία, η οποία προβλέπει την αρχική αγορά 200 εκατομμυρίων δόσεων και την επιλογή να ζητηθούν έως και 100 εκατομμύρια επιπλέον δόσεις, όταν και εφόσον αποδειχθεί ασφαλές και αποτελεσματικό.
Σε αρκετά προχωρημένο στάδιο, βρίσκεται και το εμβόλιο της εταιρείας AstraZeneca, με την οποία επίσης η Ευρωπαϊκή Ένωση ήρθε σε συμφωνία για αγορά 300 εκατομμυρίων δόσεων.
Για το εμβόλιο της AstraZeneca, συνεχίζονται οι κλινικές μελέτες, μετά από μια διακοπή που υπήρξε, όταν ένας από τους εθελοντές εμφάνισε σπάνια νόσο. Ωστόσο, δεν υπήρξαν στοιχεία που να συνδέουν τη νόσο με το εμβόλιο και οι δοκιμές συνεχίστηκαν.
Υπάρχουν επίσης άλλα 46 εμβόλια, τα οποία δοκιμάζονται αυτή τη στιγμή σε ανθρώπους. Mεταξύ αυτών, ξεχωρίζουν τα εμβόλια των εταιρειών Moderna, Gamaleya (Sputnik V), Johnson&Johnson και Novavak.
Η διαδικασία που ακολουθεί η Pfizer
Κληθείς από τον REPORTER να τοποθετηθεί επί του εμβολίου της Pfizer, που δείχνει με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα να είναι το επικρατέστερο για να λύσει το πρόβλημα με τον κορωνοϊό, ο Καθηγητής Βιολογικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Λεόντιος Κωστρίκης, χαρακτήρισε τα αποτελέσματα του εξαιρετικά.
Κληθείς από τον REPORTER να τοποθετηθεί επί του εμβολίου της Pfizer, που δείχνει με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα να είναι το επικρατέστερο για να λύσει το πρόβλημα με τον κορωνοϊό, ο Καθηγητής Βιολογικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Λεόντιος Κωστρίκης, χαρακτήρισε τα αποτελέσματα του εξαιρετικά.
«Αυτή τη στιγμή έχει τελειώσει η ενδιάμεση ανάλυση της τρίτης φάσης του εμβολίου της Pfizer και αυτή η ανάλυση γίνεται με ένα πολύ ιδιόμορφο τρόπο. Συγκεκριμένα, οι συμμετέχοντες είναι λίγο λιγότερο από 44 χιλιάδες. Από αυτούς, οι 39 χιλιάδες έχουν πάρει το κανονικό εμβόλιο και οι άλλες πέντε χιλιάδες το εικονικό. Ο τρόπος που γίνεται η φάση τρία, είναι αυτό που ονομάζουμε “double blinded”. Δηλαδή ούτε οι γιατροί γνωρίζουν ποιο είναι το εμβόλιο, ούτε οι εμβολιαζόμενοι. Οπότε αποφάσισαν στην κλινική φάση τρία, ότι η μελέτη αυτή σταματά, όταν παρουσιαστούν 164 λοιμώξεις. Αυτά τα άτομα αφήνονται πίσω στη ζωή τους όπως ήταν, ελέγχονται σε τακτά χρονικά διαστήματα και όταν οι μολύνσεις φθάσουν στις 164, τότε σταματά η μελέτη».
Η εταιρεία, δικαιούται επίσης να κάνει μια ενδιάμεση έκθεση, όταν φθάσουν οι μολύνσεις στις 82, κάτι που έγινε όταν έφθασαν στις 94, και στη βάση αυτού του αριθμού της επέτρεψε να δει τα ενδιάμεσα δεδομένα.
«Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της Pfizer, το εμβόλιο προστάτευσε από τη μόλυνση σε ποσοστό 90%. Άρα σε νούμερα, από τις 94 μολύνσεις, οι 85 προήλθαν από εθελοντές που πήραν το εικονικό εμβόλιο και οι 9 από εθελοντές που πήραν το πραγματικό εμβόλιο. Δηλαδή από τις 39 χιλιάδες είχαν 9 λοιμώξεις και από τις 5 χιλιάδες είχαν 85. Είναι ένα φανταστικό αποτέλεσμα».
Το μειονέκτημα του εμβολίου
Την ίδια ώρα, το εμβόλιο έχει ένα μεγάλο μειονέκτημα, το οποίο έγκειται στο γεγονός πως πρέπει να φυλάσσεται σε πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, που αγγίζουν τους μείον 80 βαθμούς Κελσίου.
Την ίδια ώρα, το εμβόλιο έχει ένα μεγάλο μειονέκτημα, το οποίο έγκειται στο γεγονός πως πρέπει να φυλάσσεται σε πάρα πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, που αγγίζουν τους μείον 80 βαθμούς Κελσίου.
«Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο, είναι ότι το εμβόλιο είναι τελευταίας γενιάς και χρησιμοποιεί γενετικό υλικό και όχι πρωτεΐνες, MRNA, το οποίο όμως έχει το εξής μειονέκτημα. Πρέπει να φυλάσσεται στους -80 Κελσίου. Εδώ τίθεται ένα θέμα φύλαξης του εμβολίου. Δεν μπορείς να το έχεις σε ψυγείο ή θάλαμο, αλλά σε εξιδεικευμένο θάλαμο που να φθάνει σε τόσο χαμηλές θερμοκρασίες».
Εφικτή η διάθεση το πρώτο τρίμηνο του 2021
Σύμφωνα πάντως με τον κ. Κωστρίκκη, η εκτίμηση για το πότε μπορεί να διατεθεί στην αγορά, υπολογίζεται γύρω στο πρώτο τρίμηνο του 2021, λόγω των εξαιρετικών αποτελεσμάτων που έχει μέχρι στιγμής το συγκεκριμένο εμβόλιο.
Σύμφωνα πάντως με τον κ. Κωστρίκκη, η εκτίμηση για το πότε μπορεί να διατεθεί στην αγορά, υπολογίζεται γύρω στο πρώτο τρίμηνο του 2021, λόγω των εξαιρετικών αποτελεσμάτων που έχει μέχρι στιγμής το συγκεκριμένο εμβόλιο.
«Υπολογίζουν ότι λόγω αυτών των μελετών, μπορεί η εταιρεία να δώσει τα αποτελέσματα δύο μηνών στον αμερικανικό οργανισμό φαρμάκων (FDA), περί τα τέλη Νοεμβρίου. Είναι πολύ εφικτό, δηλαδή να αναμένουμε το εμβόλιο στο πρώτο τρίμηνο του 2021. Βάσει των εξαιρετικών αποτελεσμάτων, μπορεί να κάνει αίτηση για έκτακτη έγκριση από το FDA. Επίσης πρέπει να καταθέσει αίτημα από τον EMA. Η εταιρεία είδε ότι μπορεί να παράγει είκοσι εκατομμύρια δόσεις εντός του 2020, άρα τον Δεκέμβρη και έχει στόχο να παράξει άλλα 1,3 δισεκατομμύρια το 2021. Ως εκ τούτου, η εκτίμηση για διανομή στην Ε.Ε. τον Φεβρουάριο-Μάρτιο, δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα».
Όσον αφορά τον αριθμό εμβολίων, από τα 300 εκατομμύρια που εξασφάλισε η Ευρωπαϊκή Ένωση, που αντιστοιχούν στην Κύπρο, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα, αφού αυτό είναι θέμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και το πιο πιθανό είναι να δοθεί με βάση τον πληθυσμό της κάθε χώρας.
Από τον πληθυσμό της Κύπρου, για να υπάρξει ανοσία, εξήγησε ο κ. Κωστρίκκης, θα πρέπει να εμβολιαστεί ένα ποσοστό της τάξης του 60%.
«Υπάρχει μια φόρμουλα που το ποσοστό του πληθυσμού είναι ένα μείον ένα δια το δείκτη μεταδοτικότητας του ιού. Αν ο δείκτης μεταδοτικότητας είναι δύο με τρία, τότε χονδρικά με αυτό το δείκτη προστασίας, θα πρέπει να εμβολιαστεί κοντά στο 60% του πληθυσμού. Άρα νομίζω αυτό είναι καλό, γιατί δεν θα έχουμε να μαλώνουμε με τους αντιεμβολιαστές».
Σε περίπτωση που εμβολιαστεί λιγότερος πληθυσμός, τότε θα έχουμε πρόβλημα. Ως εκ τούτου, αν αναλογιστεί κάποιος ότι η ελεύθερη Κύπρος έχει πληθυσμό περίπου 800 χιλιάδες, θα χρειαστεί περίπου 480 χιλιάδες εμβόλια.