Έκρυθμη παραμένει η κατάσταση στις Κεντρικές Φυλακές, για την οποία εδώ και καιρό υπήρχαν προειδοποιήσεις και είχαν αποσταλεί επιστολές σε Υπουργό Δικαιοσύνης, Γενικό Εισαγγελέα και Πρόεδρο της Δημοκρατίας, χωρίς ωστόσο να διερευνηθούν τα όσα καταγγέλλονταν, ειδικότερα για πράξεις και συμπεριφορές στελεχών του Σωφρονιστικού Ιδρύματος. Ωστόσο, η έκθεση της Επιτροπή Πρόληψης κατά των Βασανιστηρίων, ήρθε να επιβεβαιώσει διαδοχικά περιστατικά βίας, απειλές, εκφοβισμούς και κακοποιήσεις με διευκολύνσεις προσωπικού, κάτι που γνώριζαν οι αρμόδιοι, εντούτοις επέλεξαν να τα αγνοήσουν. Αποτέλεσμα η κατάσταση να φτάσει στο απροχώρητο, όπως καταγγέλλουν τόσο οι συντεχνίες των δεσμοφυλάκων, όσο και ο Σύνδεσμος Φυλακισμένων, ο οποίος είχε καλέσει την CPT να έρθει στην Κύπρο, λόγω της αδράνειας των αρμοδίων, με τα τελευταία γεγονότα να έχουν κινητοποιήσει τον νέο υπουργό Δικαιοσύνης, ο οποίος καλείται να λάβει αποφάσεις σε όλα τα επίπεδα.
Από την μία ο νεκρός μετά από ξυλοδαρμό, από την άλλη ο 23χρονος που έθεσε τέρμα στη ζωή του λίγο πριν αποφυλακιστεί, με τις πληροφορίες να αναφέρουν πως υπέστη θύμα κακοποίησης, τόσο σεξουαλική όσο και σωματική, ενώ στην εξίσωση προστέθηκε βίντεο σεξουαλικής εκμετάλλευσης κρατούμενου, καθώς και η φερόμενη ερωτική σχέση στελέχους των Φυλακών με θεραπευόμενο σε πρόγραμμα απεξάρτησης, κάτι που συνιστά διάπραξη σοβαρών αδικημάτων. Από την άλλη, είχαν προηγηθεί καταγγελίες σε βάρος στελεχών, ενώ ζητήθηκε ποινική έρευνα από ανεξάρτητους ανακριτές, ώστε να μπορέσουν κρατούμενοι να μιλήσουν για πολλά άλλα, τα οποία πλέον δεν αποτελούν κοινό μυστικό. Και αυτά έχουν να κάνουν με περιστατικά που συγκαλύφθηκαν, όπως είχε καταγγείλει και ο Σύνδεσμος Φυλακισμένων, για ξυλοδαρμούς κατόπιν οδηγιών και για συμπεριφορές, άκρως σοβαρές και οι οποίες συνιστούν διάπραξη ποινικών αδικημάτων.
Ωστόσο, παρά τα όσα καταγράφονται και βλέπουν το φως της δημοσιότητας, ακόμη δεν έχει διαταχθεί οποιαδήποτε ποινική έρευνα, γεγονός που εγείρει τεράστια ερωτήματα, με όλες τις πλευρές εντός των Κεντρικών Φυλακών να τονίζουν την άμεση ανάγκη για λήψη αποφάσεων, με το μπαλάκι πλέον να βρίσκεται στον νέο υπουργό Δικαιοσύνης, Κωνσταντίνο Φυτιρή.
Σε δηλώσεις του στο ΡΙΚ o πρόεδρος του Συνδέσμου Φυλακισμένων, Αλέξανδρος Κληρίδης, ανέφερε πως θα πραγματοποιήσει συνάντηση με τον υπουργό Δικαιοσύνης, τον οποίο αναμένεται να ενημερώσει για τις καταγγελίες που υπάρχουν, για τις μαρτυρίες σε βάρος στελεχών και για άλλα σοβαρά περιστατικά που εκτυλίσσονται. Υπενθυμίζεται πως ήδη ο κ. Κληρίδης απέστειλε εκ νέου επιστολή στον υπουργό και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τονίζοντας τους πως δεν νοείται να λαμβάνουν εισηγήσεις από πρόσωπα που έχουν καταγγελθεί για ποινικά και πειθαρχικά αδικήματα, ανάμεσα στους οποίους, σύμφωνα με τα όσα γνωστοποιήθηκαν, ήταν και η νυν Αναπληρώτρια Διευθύντρια, Μαρία Σιαλή, ο οποίο ανέλαβε στις 2 Δεκεμβρίου, μετά την παραίτηση του τρίτου αναπληρωτή Διευθυντή.
«Κάθε φορά που προκύπτει θέμα γράφω επιστολές αλλά μένουν αναπάντητες. Το πρόβλημα προκύπτει για να βρεθούμε σε αυτό το σημείο που είμαστε σήμερα, για τρεις λόγους. Ο ένας είναι γιατί η ίδια η Κυβέρνηση ααρνείται να παραδεχθεί ότι εντός της Φυλακής υπάρχουν άνθρωποι. Όταν μιλώ για ανθρώπους δεν μιλώ μόνο για τους κατάδικους, αλλά και για τους δεσμοφύλακες. Επειδή εγώ αρνούμαι να πιστέψω ότι έχω μια Κυβέρνηση και μια Κυπριακή Δημοκρατία η οποία γνωρίζει ότι σε εκείνο το Ίδρυμα έχουμε ανθρώπους και παρόλη τη δέσμευση και την αναγνώριση, αγνοούμε την έκθεση της CPT. Δεν θέλω να πσιτέψω αυτό το πράγμα. Αυτό είναι βασικό και πρέπει η Κυβέρνηση να αντιληφθεί ότι έχουμε να κάνουμε με ανθρώπους».
Αναφορικά με την αυτοκτονία, ο κ. Κληρίδης ανέφερε πως πρόκειται για «πολύ πρόσφατο συμβάν. Εγώ το είχα καταγγείλει από πριν, ότι ήταν ακόμη μια περίπτωση συγκάλυψης. Είχε καταγγείλει ο άνθρωπος ότι ήταν θύμα βιασμού και δεν είχα ακουστεί πούποτε. Ξημέρωσε η μέρα και κρεμάστηκε λίγο πριν την απόλυση του. Φανταστείτε που φτάσαμε. Φτάσαμε σε σημείο να λέμε ευτυχώς που πέθανε μόνο ένα άτομο αυτή την εβδομάδα. Μακάρι να κάνουν σωστά τη διερεύνηση. Το θέμα φωνάζει από μόνο του, οι κρατούμενοι ζητούν βοήθεια, οι δεσμοφύλακες ζητούν βοήθεια. Τι άλλο πρέπει να ζήσουμε για να εμπλακεί άμεσα με κάποιες λύσεις;»
O Αλέξανδρος Κληρίδης ανέφερε πως η επιστολή ήταν επικριτική, καθώς «έχουμε φτάσει στο απροχώρητο. Πλέον, η CPT μας το λέει ξεκάθαρα ότι υπάρχει παραβίαση του άρθρου 3 της Σύμβασης. Είναι το αρμόδιο όργανο για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, εξετάζει όλες τις Φυλακές της Ε.Ε. και μας κατατάσσει ως την χειρότερη, ίσως φυλακή της Ε.Ε. Μάλιστα το κάνει, όχι χωρίς προειδοποίηση. Η CPT εξέδωσε την πρώτη της έκθεση το 2023 με πολύ σοβαρές εισηγήσεις και παρατηρήσεις. Αφορούσαν τα ίδια ζητήματα που παραμένουν. Υπερπληθυσμός, βία στις Φυλακές, παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όλα αυτά, με μια απλή ανάγνωση, ο καθένας μπορεί να τα εντοπίσει στην έκθεση. Παρά το ότι ακόμα και στην επίσκεψη το 2023 δημοσιευμένη έκθεση του 2024, λέει ξεκάθαρα αυτός ο οργανισμός τι πρέπει να γίνει, εμείς αγνοούμε πλήρως όλες τις εκθέσεις».
Ερωτηθείς εάν δεν έπραξε οτιδήποτε η Κυβέρνηση ή το Υπουργείο Δικαιοσύνης μετά την έκθεση της CPT το 2023, o κ. Κληρίδης απάντησε «τίποτα απολύτως. Και ποια είναι η απόδειξη ότι δεν έγινε τίποτα; Η έκθεση του 2025. Πλέον δεν μπορούμε να μιλάμε. Έχουμε έκθεση δημοσιευμένη το 2025, από επίσκεψη που έγινε επίσης το 2025».
Περαιτέρω, ανέφερε «η Κυβέρνηση έχασε πλέον το αφήγημα ότι η δημοσιευμένη έκθεση μιλά για χρονικό που ήταν στο παρελθόν. Είναι μια έκθεση που μιλά για το σήμερα και είναι μια έκθεση που απορρίπτει το αφήγημα που ήθελε να μας πει η Κυβέρνηση, ότι γίνονται μέτρα για να διορθωθεί το θέμα του υπερπληθυσμού, ότι έγιναν νέες πτέρυγες. Εκ του αποτελέσματος δεν λήφθηκαν μέτρα, αλλά η κατάσταση είναι χειρότερη λέει η έκθεση».
Επιπρόσθετα, ανέφερε «ζητώ την άποψη των ανθρώπων που είναι τα ίδια για τις ζημιές που έχουν δημιουργηθεί. Τους προηγούμενους. Προφανώς δεν μπορώ να ρίξω ευθύνη στον υπουργό που ανέλαβε πριν δύο μέρες, κυριολεκτικά. Όσους ήταν πριν από αυτόν, αμέσως πριν από αυτόν. Επίσης δεν μπορεί να αποφύγει ότι έχει ακυρωθεί και έχει τοποθετηθεί η CPT, ότι τα όσα μας έλεγαν τόσο καιρό ότι προωθούνται, ήταν ψέματα. Πλέον είναι ξεκάθαρο ότι ήταν ψέματα. Το ότι λήφθηκαν μέτρα για να μειωθεί ο υπερπληθυσμός, ακυρώνεται από την ίδια την έκθεση της CPT. Δεν είναι εγώ που το λέω, αλλά η ίδια η έκθεση».
Ερωτηθείς εάν υπάρχουν εισηγήσεις από πλευράς Συνδέσμου Φυλακισμένων, ο κ. Κληρίδης ανέφερε «βεβαίως και έχουμε από τις πιο απλές, ως τις πιο περίπλοκες. Να σας πω κάτι, επιμένουμε να θέλουμε να επιβάλουμε αυστηρά μέτρα στους κρατούμενους και να είμαστε οι τιμωροί τους, ενώ οι ίδιες οι υποδομές της Φυλακής δεν το υποστηρίζουν. Για παράδειγμα, δεν στέλνουμε τους αλλοδαπούς πίσω στη χώρα τους, ακόμα κι αν το επιθυμούν, ακόμη κι αν δηλώνουν ότι θέλουν να συνεχίσουν την ποινή τους στη χώρα τους, επειδή θεωρούμε ότι δεν έχουν τιμωρηθεί ήδη αρκετά στην Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά την ίδια ώρα πάμε να διαβάσουμε την έκθεση της CPT και λέει ότι αυτοί οι κρατούμενοι οι οποίοι είναι αλλοδαποί, δεν έχουν δικαιώματα κρατούμενου. Δηλαδή δεν έχουν δικαίωμα επανένταξης, δεν μπορούν να ενταχθούν στην ανοιχτή φυλακή και δεν μπορούν να πάνε ενώπιον του Συμβουλίου Αποφυλάκισης. Άρα τι θα τους κάνω; Την ίδια ώρα λέμε ότι θέλουμε να τους αποστερήσουμε το κινητό τηλέφωνο, που συμφωνώ ότι μπορεί να είναι παράνομο, αλλά την ίδια ώρα δεν έχουμε υποδομές που να ενισχύουν το δικαίωμα του κρατούμενου να έχει επικοινωνία με τον έξω κόσμο. Ασφαλώς και προκύπτει θέμα ανάγκης, είναι θέμα ανάγκης. Δεν είναι όλοι οι κρατούμενοι εμπλεκόμενοι με τη συνεχή διάπραξη εγκλήματος μέσα από το κινητό τηλέφωνο. Όταν έχουμε δύο σταθερά τηλέφωνα σε μια πτέρυγα που έχει 200 άτομα, με περιορισμένο χρόνο επικοινωνίας, αλλά και ιδιωτικό τρόπο, αφού είναι στο προαύλιο τα τηλέφωνα, ασφαλώς και προκύπτει πρόβλημα. Το τοποθετεί και η CPT, όχι μόνο προκύπτει θέμα, αλλά οι ισχυροί της Φυλακής έχουν μυριστεί και αυτό το θέμα και βάζουν οι ίδιοι γραμμή ποιος δικαιούται να πάρει τηλέφωνο και ποιος θα δικαιούται να χρησιμοποιήσει το σταθερό τηλέφωνο».
Αναφορικά με το αίτημα των δεσμοφυλάκων για νέες Φυλακές, εκτός κατοικημένης περιοχής, ο κ. Κληρίδης ανέφερε «συμφωνώ, σε ένα βαθμό. Υπάρχουν πράγματα τα οποία μπορούμε να κάνουμε και αυτό το απόγευμα. Προφανώς μπορούμε να δώσουμε οριζόντιες προεδρικές χάρες για να μειώσουμε τις ποινές των ανθρώπων για να προχωρούν στην ποινή τους. Πλέον ακυρώσαμε αυτό το προνόμιο, αυτό το ευεργέτημα. Πλέον δεν μας παίρνει άλλο, εγώ ακούω τους δεσμοφύλακες, τους πονώ. Καλούνται να υπηρετήσουν ένα λειτούργημα που το πρωί πάνε σαν δεσμοφύλακες και το μεσημέρι αγχώνονται ότι μπορεί να βρεθούν κατηγορούμενοι και μέχρι να νυχτώσει μπορεί να βρεθούν και κατάδικοι δίπλα που τους υπόλοιπους που είναι στη φυλακή. Όταν δύο δεσμοφύλακες πρέπει να προσέχουν 200 άτομα, πώς θα μπορέσουν να κάνουν το έργο που πρέπει να κάνουν; Η πιο πρόσφατη εισήγησή μας ήταν να δοθεί οριζόντια μείωση στις ποινές για να προχωρήσουν όλοι οι κρατούμενοι ένα βήμα πιο μπροστά, προς την απόλυσή τους. Πάλι ερχόμαστε και λέμε όχι, δεν θέλουμε να τη δώσουμε, αλλά δεν έχουμε δεσμοφύλακες να προσέχουμε τους κρατούμενους. Είμαστε υποστελεχωμένοι. Αντιλαμβάνεστε το οξύμωρο της διαδικασίας».
