Η αλλαγή σκυτάλης που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Υγείας αποτέλεσε αναμφίβολα τη μεγαλύτερη έκπληξη κατά την ανακοίνωση του πολυαναμενόμενου ανασχηματισμού, καθώς η πορεία και το έργο που επιτέλεσε ο τέως πλέον υπουργός, Μιχάλης Δαμιανός, κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο ετών δημιούργησαν την αίσθηση συνέχειας, σταθερότητας και σχεδιασμού, αφού οι παρεμβάσεις του έδειξαν ότι μπορεί να προχωρήσει μεθοδικά και με σταθερά βήματα σημαντικά ζητήματα στον τομέα της υγείας, θέματα τα οποία παρέμεναν σε εκκρεμότητα επί σειρά ετών. Παράλληλα η μετακίνησή του στο Υπουργείο Ενέργειας δημιούργησε εύλογα ερωτήματα για το κατά πόσο θα μπορούσε να υπάρξει άμεση και ομαλή αντικατάστασή του χωρίς να διαταραχθεί ο ρυθμός των μεταρρυθμίσεων που είχαν ήδη δρομολογηθεί.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι ο νέος υπουργός Υγείας Νεόφυτος Χαραλαμπίδης παρέλαβε ένα ιδιαίτερα βαρύ και απαιτητικό χαρτοφυλάκιο μεταρρυθμίσεων, το οποίο περιλαμβάνει ανοικτά νομοθετήματα, κρίσιμα χρονοδιαγράμματα και δεσμεύσεις τόσο έναντι της κοινωνίας όσο και έναντι των ευρωπαϊκών θεσμών, με στόχο να αλλάξει για ακόμη μία φορά η εικόνα του συστήματος υγείας στην Κύπρο, ώστε από τη μία πλευρά να βελτιωθεί ουσιαστικά η ποιότητα των υπηρεσιών προς τους ασθενείς και από την άλλη να προχωρήσουν ζητήματα τα οποία εδώ και καιρό βρίσκονταν παγιδευμένα σε πολύπλοκες διοικητικές και γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Ιδιαίτερη σημασία έχει και το ύψος του προϋπολογισμού του Υπουργείου, ο οποίος ανέρχεται στα 1,51 δισεκατομμύρια ευρώ και περιλαμβάνει πληθώρα δράσεων, προγραμμάτων και πολιτικών, τις οποίες ο κ. Χαραλαμπίδης καλείται αφενός να υλοποιήσει αποτελεσματικά και αφετέρου να διαχειριστεί με τρόπο που να διασφαλίζει διαφάνεια, αποτελεσματικότητα και κοινωνική ανταποδοτικότητα, χωρίς να επιβραδυνθεί η δυναμική που είχε διαμορφωθεί από τον προκάτοχό του.
Το πρώτο μεγάλο στοίχημα του νέου υπουργού είναι η προώθηση και ολοκλήρωση του νομοσχεδίου για τις πανεπιστημιακές κλινικές, ενός θεσμικού πλαισίου που, αν και βρίσκεται εδώ και καιρό υπό συζήτηση στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής, εξακολουθεί να προκαλεί έντονες αντιδράσεις, κυρίως από πλευράς ιατρικών κύκλων, λόγω της πολυπλοκότητας των ρυθμίσεων και των πιθανών επιπτώσεων στον τρόπο λειτουργίας των δημόσιων και ιδιωτικών δομών υγείας. Παρά το γεγονός ότι το Υπουργείο Υγείας κατάφερε μετά από δέκα ολόκληρα χρόνια να φέρει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο στο προσκήνιο, οι διαφωνίες που έχουν εκφραστεί σε επιμέρους σημεία δείχνουν ότι το ζήτημα είναι βαθύτερο και αγγίζει ευρύτερες ισορροπίες, ενώ αντιδράσεις και προβληματισμό έχουν εκφράσει και οι ίδιοι οι βουλευτές. Το ζητούμενο πλέον είναι το κατά πόσο ο κ. Χαραλαμπίδης θα μπορέσει να πείσει τους εμπλεκόμενους ότι το συγκεκριμένο νομοθέτημα μπορεί να αποτελέσει μια ουσιαστική βάση για την ανάπτυξη σύγχρονων πανεπιστημιακών κλινικών στην Κύπρο, καλύπτοντας ένα διαχρονικό κενό το οποίο επηρεάζει τόσο την ιατρική εκπαίδευση όσο και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Ένα δεύτερο κρίσιμο ζήτημα, στο οποίο αναφέρθηκε και ο ίδιος ο νέος Υπουργός Υγείας κατά την τελετή παραλαβής του χαρτοφυλακίου, αφορά την αποτελεσματικότερη λειτουργία του Γενικού Συστήματος Υγείας, σε μια περίοδο όπου αυξάνονται οι πιέσεις για περιορισμό των καταχρήσεων, ενίσχυση των μηχανισμών ελέγχου και ταυτόχρονη διεύρυνση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η συζήτηση για την πρόσβαση των ασθενών σε υπηρεσίες ακτινογραφίας μέσω του ΓεΣΥ, ένα θέμα που βρίσκεται ήδη στα πλάνα του ΟΑΥ, αλλά απαιτεί τεχνικές, οικονομικές και οργανωτικές λύσεις ώστε να εφαρμοστεί χωρίς να διαταραχθεί η βιωσιμότητα του συστήματος ή να δημιουργηθούν νέες ανισότητες στην πρόσβαση.
Παράλληλα, εκκρεμεί και το ζήτημα της δημιουργίας του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Ποιότητας των Υπηρεσιών Υγείας, μιας μεταρρύθμισης που έχει χαρακτηριστεί ως η δεύτερη σημαντικότερη μετά την εφαρμογή του ΓεΣΥ, αφού φιλοδοξεί να συνδέσει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών με τεκμηριωμένες επιστημονικές πρακτικές και μετρήσιμους δείκτες αποτελεσματικότητας. Αν και το σχετικό νομοσχέδιο έλαβε το πράσινο φως από τον περασμένο Νοέμβριο, αναμένεται να οδηγηθεί ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Υγείας με τον νέο χρόνο, γεγονός που σημαίνει ότι το Υπουργείο θα πρέπει να παρουσιάσει ένα πειστικό, σαφές και λειτουργικό πλαίσιο, ικανό να καθησυχάσει τους προβληματισμούς και να ενισχύσει την εμπιστοσύνη όλων των εμπλεκομένων φορέων, παρότι μέχρι στιγμής τα μηνύματα που λαμβάνονται από την αγορά και τους επαγγελματίες υγείας είναι γενικά θετικά.
Ιδιαίτερης σημασίας είναι και το γεγονός ότι η Κύπρος αναλαμβάνει την προεδρία του Συμβουλίου της Ευρώπης σε λιγότερο από ένα μήνα, γεγονός που προσδίδει πρόσθετες ευθύνες και απαιτήσεις στον νέο Υπουργό Υγείας, ο οποίος καλείται να προετοιμαστεί σε βάθος τόσο σε τεχνικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο, προκειμένου να προωθήσει με συνέπεια τα ζητήματα που αφορούν τη χώρα ενώπιον του Συμβουλίου και να επιστρέψει με απτά και μετρήσιμα αποτελέσματα. Σύμφωνα και με παλαιότερες δηλώσεις του προκατόχου του, ένα από τα θέματα που αναμένεται να τεθούν στο ευρωπαϊκό τραπέζι είναι η πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα, ενώ παράλληλα δίνεται έμφαση στη μεσογειακή διάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη συνεργασία για μια Μεσόγειο ειρηνική, ανθεκτική και προσηλωμένη στο Διεθνές Δίκαιο.
Οι προσδοκίες για τον νέο Υπουργό Υγείας είναι αναμφίβολα μεγάλες και πολυεπίπεδες. Ο ίδιος φάνηκε από την πρώτη στιγμή ότι έχει συνειδητοποιήσει το βάρος της ανάληψης ενός τόσο κρίσιμου Υπουργείου, το οποίο είναι άμεσα συνδεδεμένο με τη δημόσια υγεία, την κοινωνική συνοχή και την ποιότητα ζωής των πολιτών, ενώ οι προκλήσεις που έχει μπροστά του δεν περιορίζονται μόνο σε τεχνικά ή διοικητικά ζητήματα, αλλά αγγίζουν και το επίπεδο της κοινωνικής εμπιστοσύνης προς το κράτος. Η κυπριακή κοινωνία έχει διαμορφώσει πολύ υψηλές απαιτήσεις, καθώς οι πολίτες προσδοκούν ουσιαστικές αλλαγές, απλοποίηση διαδικασιών και πραγματική βελτίωση της πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας, οι οποίες για πολλά χρόνια θεωρούνταν πολυτέλεια ή παρέμεναν απλώς ως εξαγγελίες χωρίς πρακτικό αντίκρισμα.
Το επόμενο διάστημα θα αποτελέσει καθοριστική δοκιμασία για το κατά πόσο οι δεσμεύσεις θα μετατραπούν σε συγκεκριμένες πολιτικές, για το αν οι μεταρρυθμίσεις θα προχωρήσουν χωρίς πισωγυρίσματα και για το αν τελικά το σύστημα υγείας στην Κύπρο θα καταφέρει να περάσει σε μια νέα πιο ώριμη και πιο λειτουργική φάση, που θα ανταποκρίνεται με συνέπεια στις ανάγκες των ασθενών και στις απαιτήσεις της εποχής.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
