Κραυγή απόγνωσης απευθύνουν οι κοινοτάρχες Βυζακιάς, Ποταμιού, Νικηταριού και Αγίου Γεωργίου Καυκάλου, καθώς τα προβλήματα στην άρδευση και ύδρευση των χωριών τους είναι τεράστια, μετά και το κλείσιμο του φράγματος της Βυζακιάς λόγω έλλειψης νερού. Οι κοινότητες στέλνουν σήμα SOS, αφού βρίσκονται στα όριά τους, με φυτείες δεκαετιών να κινδυνεύουν να καταστραφούν αν δεν επιλυθεί άμεσα το πρόβλημα της υδροδότησης. Οι κοινοτάρχες τονίζουν ότι, παρά τις εισηγήσεις που υπέβαλαν επανειλημμένα, δεν λαμβάνεται ουσιαστική πολιτική απόφαση για ολιστική επίλυση του ζητήματος.
Παράλληλα, οι αγροτικές οργανώσεις εκφράζουν έντονη ανησυχία για τις επιπτώσεις που θα έχει η συνεχιζόμενη ανομβρία και η μείωση των αποθεμάτων νερού στις καλλιέργειες, ιδιαίτερα σε περιοχές που στηρίζονται σχεδόν αποκλειστικά στην άρδευση. Τονίζουν πως η κατάσταση απαιτεί άμεσο σχεδιασμό και στήριξη από το κράτος, ώστε να προστατευθεί η παραγωγή και να αποφευχθούν φαινόμενα εγκατάλειψης γεωργικών εκτάσεων. Οι οργανώσεις επισημαίνουν επίσης την ανάγκη συντονισμού με το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων και την ενεργοποίηση στοχευμένων μέτρων, όπως επιχορηγήσεις για εξοικονόμηση νερού και στήριξη των παραγωγών που πλήττονται περισσότερο.
Το θέμα των σοβαρών προβλημάτων που προκύπτουν από την ξήρανση του φράγματος της Βυζακιάς για τους γεωργούς, τους κτηνοτρόφους και τους καταναλωτές των επηρεαζόμενων κοινοτήτων, καθώς και οι ενέργειες του κράτους για στήριξη των περιοχών αυτών, συζητήθηκε ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Γεωργίας, μετά από εισήγηση της βουλεύτριας του ΔΗΣΥ, Σάβιας Ορφανίδου, και του βουλευτή του ΑΚΕΛ, Χρίστου Χριστοφίδη.
Κατά την τοποθέτησή της, η κοινοτάρχης Βυζακιάς, Ελένη Νεοπτολέμου, ανέφερε ότι και οι πέντε κοινότητες της περιοχής αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα έλλειψης νερού, καθώς «το φράγμα έχει στερέψει και οι γεωργοί έχουν καταστραφεί». Όπως είπε, «ως κοινότητα αναγκαζόμαστε να κλείνουμε το νερό, γιατί έχει μειωθεί το νερό στις διατρήσεις και δεν μπορώ να δώσω απαντήσεις στους κατοίκους. Τι κάνει η κυβέρνηση; Τι θα πω σήμερα στον κόσμο που καθημερινά με πιέζει; Θέλουμε λύσεις. Δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς νερό».
Από πλευράς της, η κοινοτάρχης Νικηταριού, Ελένη Χρυσαφί, επισήμανε επίσης το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζει το χωριό, σημειώνοντας ότι «ο στόχος μας είναι να φέρουμε το πλεόνασμα του νερού που υπάρχει στο φράγμα Σολέας σε εκείνο της Βυζακιάς, ώστε να εμπλουτιστούν τα υπόγεια νερά, να ενισχυθούν οι διατρήσεις και να εξασφαλιστεί παροχή πόσιμου νερού». Την ίδια ώρα τόνισε πως οι κοινότητες της περιοχής νιώθουν παραμελημένες, ενώ η κατάσταση με το νερό λειτουργεί αποτρεπτικά για τους νέους που θέλουν να μείνουν στα χωριά. «Έχουμε τα χωράφια μας και είναι δεύτερη δουλειά για τους νέους. Η κυβέρνηση μιλά για αφαλατώσεις, αλλά είναι για τα παράλια. Θέλουμε λύσεις και για εμάς», είπε χαρακτηριστικά.
Ο κοινοτάρχης Ποταμιού, Σωκράτης Σωκράτους, χαρακτήρισε ανεπίτρεπτο το γεγονός ότι, ενώ «έντεκα μήνες τον χρόνο έχουμε ήλιο και γύρω μας θάλασσα, κάθε φορά σκεφτόμαστε αν θα βρέξει». Όπως εξήγησε, «το πρόβλημα είναι το φράγμα. Αν υπάρχει νερό, η κοινότητα προμηθεύεται για άρδευση και ύδρευση. Τώρα δουλεύουμε επτά γεωτρήσεις και δεν μπορούμε να πληρώσουμε τη συνεισφορά μας, γιατί το κόστος είναι τεράστιο. Αυτή τη στιγμή έχουμε μόλις τέσσερις τόνους την ημέρα». Πρόσθεσε πως «σε ένα μήνα δεν θα έχουμε καθόλου νερό. Ως του χρόνου θα έχουμε και αρδευτικό πρόβλημα, γιατί θα ξεραθούν όλα τα δέντρα. Αν μπορούσε να διοχετευτεί το περίσσευμα του νερού από τον ποταμό στο φράγμα, δεν θα υπήρχε πρόβλημα».
Παράλληλα, ο κοινοτάρχης Αγίου Γεωργίου Καυκάλου, Σάββας Αλεξάνδρου, εξέφρασε την έντονη αγανάκτησή του προς την Κυβέρνηση, υπογραμμίζοντας ότι «κόποι τριάντα χρόνων στις φυτείες μας έχουν χαθεί. Αν στο επόμενο διάστημα δεν έχουμε ούτε ελάχιστη ποσότητα νερού, τελειώσαμε. Μου έμειναν μόνο λίγες ελιές που μπορούν να διασωθούν». Τόνισε ακόμη πως «δεν υπάρχει σχέδιο Β για το φράγμα. Όσες φορές μιλήσαμε με το Τμήμα για επέκταση του αγωγού, ήταν αρνητικοί. Εδώ και δεκαπέντε χρόνια δεν έχει γίνει τίποτα. Η Υπουργός ήταν πολύ καλή και θέλει να βοηθήσει. Προχωρήσαμε, λοιπόν, ως ομάδα 17 ατόμων που επηρεάζονται από τα φυλλοβόλα και κάναμε διάτρηση για να σώσουμε τις φυτείες μας. Δημιουργήσαμε ξεχωριστή υδατική ροή εκτός του φράγματος, που αποδείχθηκε επιτυχημένη, αν και το κόστος έφτασε τις 100 χιλιάδες ευρώ. Σήμερα αντλούμε 25 τόνους νερού το 24ωρο και σώσαμε προσωρινά τις φυτείες μας. Χρειάζεται να έρθει τρυπάνι για νέες γεωτρήσεις ώστε να εξασφαλιστεί επάρκεια νερού στην περιοχή».
Φωνές και από αγροτικές οργανώσεις
Έντονες ήταν και οι αντιδράσεις από τις αγροτικές οργανώσεις, που στήριξαν τις τοποθετήσεις των κοινοταρχών και ανέδειξαν το σοβαρό πρόβλημα με τη διακλάδωση του αγωγού από το φράγμα Σολέας προς εκείνο της Βυζακιάς, ένα έργο που, όπως επισημαίνουν, θα συνέβαλλε ουσιαστικά στην επίλυση του ζητήματος.
Κατά την τοποθέτησή του, ο πρόεδρος της Ένωσης Κυπρίων Αγροτών, Πανίκος Χάμπας, σημείωσε πως «η κατάσταση έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο που, αν δεν βρέξει, οι κοινοτάρχες είναι τελειωμένοι». Πρόσθεσε ότι «το αγροτικό κίνημα έχει καταθέσει πρόταση για την πολιτική σποράς νεφών, που πρέπει επιτέλους να εφαρμοστεί», εξηγώντας πως «θα μπορούσε έτσι η βροχόπτωση να μεταφέρεται από τη θάλασσα στη γη». Παράλληλα επεσήμανε ότι «ο αγωγός σπάζει συνεχώς και κάνουμε συνεχώς επιδιορθώσεις», εκφράζοντας την πεποίθηση ότι «η Κυβέρνηση και το Υπουργείο πρέπει να δράσουν άμεσα, δημιουργώντας μια μικρογραφία της Κύπρου για να εφαρμοστούν στην πράξη ουσιαστικές λύσεις. Αυτή τη στιγμή το υδατικό πρόβλημα είναι εκτός ελέγχου».
Ο Γενικός Γραμματέας της Παναγροτικής Ένωσης Κύπρου, Χρήστος Παπαπέτρου, ανέφερε πως «το φράγμα της Σολέας ολοκληρώθηκε το 2012 και ακόμα δεν έγιναν οι διακλαδώσεις», προσθέτοντας πως «δεν διοχετεύεται όση ποσότητα νερού θα μπορούσε, επειδή πρέπει να εξασφαλίζεται ροή προς τα κατεχόμενα». Παράλληλα, κατήγγειλε ότι στο φράγμα έχουν συνδεθεί περιοχές που δεν θα έπρεπε, κάτι που χαρακτήρισε «εντελώς απαράδεκτο», σημειώνοντας πως αν ισχύει κάτι τέτοιο, «δεν θα πρέπει να αρνείται νερό σε καμία άλλη περιοχή».
Επιπλέον, υπογράμμισε πως «η Κυβέρνηση πρέπει να στηρίξει τις κοινότητες για τα έκτακτα έργα που εκτελούν και να προχωρήσει στην εξαγγελία του Μέτρου 23, το οποίο καλύπτει τις απώλειες παραγωγών από καύσωνα και λειψυδρία». Όπως είπε, «όσοι υπέστησαν ζημιές πρέπει να ενταχθούν σε ξεχωριστή κατάσταση, ώστε να μπορέσουν να ορθοποδήσουν».
Ο Γενικός Γραμματέας του Παναγροτικού Συνδέσμου Κύπρου, Τάσος Γιαπάνης, από την πλευρά του τόνισε πως το αγροτικό κίνημα ζητά ολιστική λύση του προβλήματος. «Το κράτος», είπε, «οφείλει να στηρίξει οικονομικά τον γεωργικό τομέα, από τη στιγμή που ο προϋπολογισμός είναι πλεονασματικός, και να διαθέσει τους πόρους εκεί που πραγματικά χρειάζονται. Αν υπάρχουν προβλήματα με συγκεκριμένες υπηρεσίες, το κράτος μπορεί να προχωρήσει σε αγορά υπηρεσιών, όπως οι διατρήσεις. Ίσως να μην είναι η τελική λύση, αλλά θα βοηθήσει. Υπάρχει ένα μικρό φως στο τούνελ να δούμε το θέμα με τα νέφη».
Η απάντηση του Τμήματος Υδάτων
Απαντώντας στις τοποθετήσεις των αρμοδίων, η λειτουργός του Τμήματος Αναπτύξεων Υδάτων, Μόνικα Στυλιανού, σημείωσε πως για το φράγμα της Βυζακιάς «υπήρχε πρόθεση να δοθούν κάποιες ποσότητες νερού, ωστόσο οι καιρικές συνθήκες δεν βοήθησαν και αναγκαστήκαμε να το κλείσουμε». Όπως εξήγησε, «για να στηρίξουμε τους γεωργούς, αξιοποιήσαμε μια γεώτρηση κοντά στο φράγμα, ώστε να διοχετεύεται νερό και να ποτίζουν με πρόγραμμα. Το σχέδιο προέβλεπε τρεις φάσεις. Δώσαμε δύο φορές νερό, τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, αλλά δεν μπορέσαμε να το επαναλάβουμε τρίτη φορά».
Παράλληλα, ανέφερε πως δόθηκαν άδειες για «γεωτρήσεις εντός των ορίων της Βυζακιάς, ώστε να μπορέσουν οι γεωργοί να αντλήσουν νερό», ενώ επισήμανε ότι «από την αρχή είχαμε ενημερώσει τις κοινότητες ότι οι ποσότητες θα είναι μειωμένες και ότι θα έπρεπε να κλαδέψουν τις μόνιμες φυτείες για να μη γίνει καρποφορία και να σωθούν τα δέντρα».
Πέραν των άμεσων ενεργειών, η κ. Στυλιανού ανέφερε πως «υπάρχει πλάνο διασύνδεσης του φράγματος Βυζακιάς με το φράγμα Ξυλιάτου μέσω αγωγού σε μεταγενέστερο στάδιο». Ξεκαθάρισε επίσης ότι «η παροχή νερού στα κατεχόμενα μέσω του φράγματος Σολέας γίνεται σε πολύ μικρές ποσότητες». Παραδέχθηκε, τέλος, ότι «η διακλάδωση δεν έγινε σωστά και για την εναπομείνουσα ξεκινά μελέτη στο τέλος του 2025, με στόχο το τέλος του 2028 ή τις αρχές του 2029 να έχει ολοκληρωθεί ολόκληρο το δίκτυο».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
- Στέρεψε και το φράγμα της Βυζακιάς, ανησυχούν οι αγρότες-Κόβουν το νερό ανά έξι ώρες σε χωριά της Δυτικής Λευκωσίας
- Το καινοτόμο «Σταγονό-μετρώ» που σώζει νερό και ελέγχει την κατανάλωση-Στα 140 λίτρα κατά άτομο η χρήση ανά ημέρα
- «Λύθηκε το πρόβλημα υδροδότησης στην Πάφο, ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών»-Στόχος του Υπ. Γεωργίας να μη γίνουν περικοπές
- Κατρακυλούν οι ποσότητες νερού στα φράγματα, κίνδυνος να αγγίξουν το 6%-Πολυμέτωπα έργα για το υδατικό
- Σέβεται και μελετά την έκθεση Ελεγκτικής για τη λειψυδρία το ΤΑΥ-Προχωρά με τον ολιστικό στρατηγικό σχεδιασμό
