Η συζήτηση για το κλείσιμο των οδοφραγμάτων επέστρεψε το Σαββατοκύριακο, με αφορμή την απαγωγή και την παράνομη «κράτηση» πέντε Ελληνοκυπρίων στα κατεχόμενα με γελοίες «κατηγορίες». Είναι σαφές από τα γεγονότα ότι αυτή τη στιγμή δεν είναι ασφαλές για τους Ε/κ να μεταβαίνουν στα κατεχόμενα, καθώς μπορεί να «συλληφθούν» με οποιαδήποτε ανόητη αφορμή σκαρφιστούν οι κατοχικές δυνάμεις, εξού και οι συστάσεις για προσοχή, ωστόσο η Κυβέρνηση δεν εμφανίζεται πρόθυμη να εισακούσει τις παροτρύνσεις περί κλεισίματος, έχοντας προφανώς στο μυαλό της το Κυπριακό και το πόσο θα περιπλεκόταν η κατάσταση ευρύτερα.
Ερωτηθείς σχετικά, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας υπέδειξε πως «από το 1974 δεν εμποδίζαμε τη μετάβαση στις κατεχόμενες περιοχές αλλά η Τουρκία και το κατοχικό καθεστώς», υπενθυμίζοντας ότι το 2003 ήταν απόφαση του κατοχικού καθεστώτος η μερική άρση των περιορισμών. Προέτρεψε, ωστόσο, τους Ε/κ που κρίνουν απαραίτητο να μεταβούν στις κατεχόμενες περιοχές «να είναι διπλά και τριπλά προσεκτικοί, ειδικότερα αυτή την περίοδο που βλέπουμε αυτή την πειρατική συμπεριφορά από πλευράς του κατοχικού καθεστώτος».
Ενόσω υπάρχουν περιθώρια, η Κυβέρνηση προσπαθεί να επιλύσει το ζήτημα διά της διπλωματικής οδού, προβαίνοντας σε διαβήματα προς πολλαπλές κατευθύνσεις, ώστε να ασκηθούν πιέσεις προς την Τουρκία για απελευθέρωση των πέντε Ε/κ. Θα φανεί τις επόμενες ημέρες αν θα έχουν αποτελέσματα αυτές οι ενέργειες. Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει απευθυνθεί στον ίδιο τον ΓΓ του ΟΗΕ, τους Προέδρους των Θεσμών της ΕΕ, στην Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ, στην Επίτροπο Διεύρυνσης, στον ΓΓ του Συμβουλίου της Ευρώπης, στον Επίτροπο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, στα πέντε μόνιμα μέλη του ΣΑ, καθώς και σε Υπουργούς και Υφυπουργούς Εξωτερικών κρατών-μελών της ΕΕ.
Την ίδια στιγμή, ο Πρόεδρος δείχνει πως δεν επιθυμεί να προβεί σε κινήσεις που θα θεωρούνταν κλιμάκωση ή θα έστελναν αντιφατικά μηνύματα, καθώς επιδιώκει η ελληνική πλευρά να είναι το παραγωγικό μέρος στο Κυπριακό, που εργάζεται για επανέναρξη των συνομιλιών, για αυτό και επιμένει στην αξιοποίηση της διπλωματίας. Αυτή την περίοδο, στην απουσία προόδου σε ό,τι αφορά την ουσία του Κυπριακού, έχει αναδειχθεί σε μέγα ζήτημα η υλοποίηση του Μέτρου Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης που αφορά τη διάνοιξη νέων σημείων διέλευσης. Συνεπώς, θα ήταν μια δύσκολη ισορροπία για τον Νίκο Χριστοδουλίδη αφενός να διεκδικεί τη διάνοιξη διόδων στο Πυρόι και στα Κόκκινα και αφετέρου να προβεί σε κλείσιμο υφιστάμενων οδοφραγμάτων, ιδιαίτερα από την στιγμή που σχεδόν όλα τα υπόλοιπα ΜΟΕ που συζητούνται είναι χαμηλής πολιτικής.
Υπάρχει, δε, και ένα μόνιμο και διαχρονικό blame game από πλευράς Ερσίν Τατάρ, το οποίο φαίνεται πως ο Πρόεδρος αποφεύγει να παίξει, όπως επίσης και τα παιγνίδια αντιποίνων. Στην προσπάθειά του να μην υπάρξει οποιαδήποτε εξέλιξη στο Κυπριακό μέχρι τις παράνομες «προεδρικές εκλογές» στα κατεχόμενα, ο Τατάρ συνεχώς κατηγορεί την ελληνική πλευρά πως «χαλά την ατμόσφαιρα», ενώ ο ίδιος είναι που λέει «όχι» σχεδόν στα πάντα και ροκανίζει τον χρόνο. Μάλιστα, ενώ αρνείται πεισματικά να συζητήσει το περιουσιακό στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, κατηγόρησε τον κ. Χριστοδουλίδη ότι με τις δηλώσεις του έχει ως στόχο να εμποδίσει τους Ε/κ να υποβάλουν αίτηση στην «επιτροπή» και να «επαναπολιτικοποιήσουν το ζήτημα», δήλωση ενδεικτική πως οι όποιες τοποθετήσεις του έχουν ως στόχο την αποκόμιση «εκλογικού» οφέλους. Έκανε, δε, λόγο για «προσπάθεια επηρεασμού των προεδρικών εκλογών στην τδβκ».
Οι θέσεις ΕΔΕΚ και ΕΛΑΜ
Υπενθυμίζεται ότι η συμπολιτευόμενη ΕΔΕΚ προέτρεψε τον Πρόεδρο να προχωρήσει σε άμεσο κλείσιμο των οδοφραγμάτων, μέχρι να απελευθερωθούν οι πέντε Ε/κ. Θέση του κόμματος είναι πως μόνο αυτό το μέτρο είναι ικανό να αποτρέψει άλλες απαγωγές και παράνομες κρατήσεις Ε/κ και να εξουδετερώσει τον τουρκικό εκβιασμό για τερματισμό των καθ’ όλα νόμιμων διώξεων των σφετερισμών των κατεχόμενων ε/κ περιουσιών. Τόνισε, δε, πως «η Τουρκία και το ψευδοκράτος της δεν καταλαβαίνουν από διαβήματα, παρά μόνο από οικονομικό και πολιτικό κόστος».
Υπέρ του κλεισίματος των οδοφραγμάτων τάχθηκε και το ΕΛΑΜ, που ανήκει στην αντιπολίτευση, λέγοντας πως έχει αναδειχθεί, από την στάση της τουρκικής πλευράς, η αυταπάτη της πολιτικής των ανοιχτών οδοφραγμάτων. Το κόμμα επανέλαβε την πάγια θέση του για το κλείσιμο των οδοφραγμάτων, ώστε να αναδειχθεί το πραγματικό πρόβλημα της Κύπρου, η κατοχή, και να επωμιστεί το κατοχικό καθεστώς κόστος σε όλα τα επίπεδα.
Η «ευκαιρία» του ΔΗΣΥ και οι σχολές σκέψης
Με δεδομένο ότι οι προτροπές προέρχονταν από την κατεύθυνση της ΕΔΕΚ και του ΕΛΑΜ, ο ΔΗΣΥ φαίνεται να είδε προεκλογικό πεδίον δόξης λαμπρό για να ασκήσει ταυτόχρονα αντιπολίτευση στην Κυβέρνηση αλλά και για να πυροβολήσει το ΕΛΑΜ, το οποίο είναι ίσως το μεγαλύτερο του πρόβλημα ενόψει Βουλευτικών Εκλογών, δεδομένης της διαρροής Συναγερμικών ψηφοφόρων προς την κατεύθυνσή του. Σημειώνεται ότι αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που ο ΔΗΣΥ ζήτησε από τον Πρόεδρο να… τσακωθεί με την ΕΔΕΚ, καθώς το είχε πράξει και στην επιστολή της προέδρου του στον Νίκο Χριστοδουλίδη, πέρσι τον Ιούλιο.
Αρχικά, με ανακοίνωσή του την Κυριακή, δήλωσε πως «το ενδεχόμενο κλείσιμο των οδοφραγμάτων αποτελεί επιζήμια και επικίνδυνη κίνηση, με σοβαρό κόστος για το Κυπριακό και την ε/κ πλευρά», ενώ προειδοποίησε πως μια τέτοια παρορμητική απόφαση θα καταδικαζόταν έντονα τόσο από την ΕΕ, όσο και από τον ΟΗΕ. «Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος καταβάλλει προσπάθειες για διάνοιξη και άλλων οδοφραγμάτων, όπως έχει ζητηθεί από τον ΓΓ του ΟΗΕ, θα πρέπει να δώσει απαντήσεις στο συγκυβερνών κόμμα της ΕΔΕΚ, καθώς και στο ΕΛΑΜ, που τον καλούν να κλείσει τα οδοφράγματα», υπέδειξε η Πινδάρου.
Ακολούθως, ο ΔΗΣΥ επανήλθε με νέα ανακοίνωση τη Δευτέρα, λέγοντας πως «η απαίτηση ενός συγκυβερνώντος κόμματος για κλείσιμο των οδοφραγμάτων στέλνει λανθασμένα μηνύματα. Θεωρούμε μάλιστα ότι ενδεχομένως να δημιουργήσει λανθασμένες εντυπώσεις, ως προς τη βούληση της δικής μας πλευράς, σε σχέση με τη διαδικασία που ακολουθείται υπό την καθοδήγηση του ΓΓ στο Κυπριακό». Κάλεσε, δε, ξανά τον Πρόεδρο να απαντήσει στην ΕΔΕΚ και στο ΕΛΑΜ «αλλά και να εξηγήσει στην κοινωνία και στους πολίτες γιατί είναι ανέφικτο και εθνικά επιζήμιο να μιλάμε για κλείσιμο των οδοφραγμάτων».
Ενδεχομένως ο ΔΗΣΥ, προτού απευθυνθεί στην ΕΔΕΚ, το ΕΛΑΜ και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, όμως, θα έπρεπε να απευθυνθεί στα… συλλογικά του όργανα, καθώς, όπως κάθε φορά που υπάρχει συζήτηση για το Κυπριακό, αναδεικνύονται και οι διαφορετικές σχολές σκέψης που επικρατούν στο κόμμα και το σκηνικό επαναλήφθηκε για άλλη μία φορά.
Την Παρασκευή, πριν δηλαδή από την ΕΔΕΚ και το ΕΛΑΜ που σχολίαζε ο ΔΗΣΥ, ο αντιπρόεδρος του κόμματος, Γιάννης Καρούσος, καλούσε σε επαναξιολόγηση της πολιτικής για τη λειτουργία των οδοφραγμάτων. Αν και ο κ. Καρούσος δεν το πρότεινε όπως η ΕΔΕΚ και το ΕΛΑΜ, έθεσε τουλάχιστον τον προβληματισμό του για ένα ζήτημα για το οποίο ακολούθως έχει κάθετη θέση το κόμμα του. «Η καταδίκη Ελληνοκυπρίων πολιτών από το ψευδοκράτος σε ποινή φυλάκισης τριών μηνών, αποτελεί μία ακόμη πράξη πρόκλησης και αυθαιρεσίας. Η πολιτεία δεν μπορεί να συνεχίσει να παρακολουθεί παθητικά το φαινόμενο της στοχοποίησης πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας που διέρχονται από τα οδοφράγματα», ανέφερε στη δήλωσή του.
«Η πολιτική των οδοφραγμάτων θεμελιώθηκε πάνω στην ανάγκη για επικοινωνία, συνεργασία και σταδιακή οικοδόμηση εμπιστοσύνης. Όταν όμως αυτή η πολιτική εργαλειοποιείται από την τουρκική πλευρά για να παρενοχλεί, να συλλαμβάνει και να καταδικάζει πολίτες με προσχηματικές κατηγορίες, τότε η βάση ύπαρξής της καθίσταται έωλη», πρόσθεσε.
«Ήρθε η ώρα να συζητηθεί σε θεσμικό επίπεδο η επαναξιολόγηση της πολιτικής για τη λειτουργία των οδοφραγμάτων. Δεν αποτελεί τιμωρία προς τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας. Αποτελεί μήνυμα προς την κατοχική διοίκηση ότι η ανοχή και η υπομονή έχουν όρια. Και ότι η προστασία των Κυπρίων πολιτών δεν είναι διαπραγματεύσιμη», τόνισε περαιτέρω. Υποστήριξε, δε, πως «εάν δεν σταλεί άμεσα ένα σαφές, συλλογικό και θεσμικό μήνυμα, τότε οι συλλήψεις και οι καταδίκες Ελληνοκυπρίων θα συνεχιστούν».
Για άλλη μία φορά, η επιλογή του ΔΗΣΥ να τοποθετείται με έντονο τρόπο σε ζητήματα που άπτονται του Κυπριακού, στην προσπάθειά του να παρουσιαστεί ως «υπεύθυνη πολιτική δύναμη» αλλά εσχάτως και για να αξιοποιήσει προεκλογικά τα γεγονότα, αναπόφευκτα αναδεικνύει και τις εσωτερικές διαφωνίες που υπάρχουν και οι οποίες αναμένεται να τον καταδιώκουν στον Μάιο του 2026. Μία από τις μεγαλύτερες εσωκομματικές κρίσεις υπό τη νέα ηγεσία προκλήθηκε, άλλωστε, με την επιστολή Αννίτας Δημητρίου στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με αντικείμενο το Κυπριακό, η οποία οδήγησε σε έντονες διαμαρτυρίες, μέχρι και σε αιτήματα μελών να διαγραφούν από τα μητρώα του κόμματος, άρα το ρίσκο είναι γνωστό.
