Το μήνυμα ότι παρά τις θετικές εξελίξεις στην οικονομία, οι προκλήσεις παραμένουν, στέλνει ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος, Παύλος Ιωάννου.
Σε ανάλυση του, που δημοσιεύεται στην εφημερίδα Αλήθεια, ο κ. Ιωάννου αναφέρει ότι συνεχίζουμε να αντιμετωπίζουμε σημαντικούς κινδύνους, με βασικότερο εξ αυτών τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (Μ.Ε.Δ), τα οποία, όπως τονίζει, επείγει να τιθασευτούν. Ο κ. Ιωάννου, αναφέρεται στο γεγονός ότι πλέον στην Κύπρο, Μή Εξυπηρετούμενα Δάνεια άρχισαν να μετακυλίονται στους εγγυητές, φαινόμενο το οποίο εκτιμάται ότι θα ενταθεί τα επόμενα χρόνια. Γι αυτό, τονίζει οι δανειολήπτες θα πρέπει να προχωρούν σε αναδιαρθρώσεις.
Οι προκλήσεις για την οικονομία
Τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (Μ.Ε.Δ.), πρόσθεσε, τρία χρόνια μετά την εφαρμογή του Μνημονίου, εξακολουθούν να βρίσκονται σε άκρως επικίνδυνα επίπεδα. Από το peak των 23.7 δισεκατομμυρίων τον Ιανουάριο του 2015, έφτασαν ένα χρόνο αργότερα στα 22.7 δισεκατομμύρια, ενώ σήμερα είναι στα 21 δισεκατομμύρια.
Σε ότι αφορά την ανεργία, από το δυσθεώρητο ύψος του 16.1% στο τέλος του 2014, βρίσκεται σήμερα στο 14.5%. Πρόκειται, προσθέτει ο κ. Ιωάννου, για ένα άκρως απογοητευτικό μέγεθος που υποδεικνύει τα τεράστια κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε σήμερα. Το ύψος της ανεργίας είναι απολύτως σχετικό και εν πολλοίς απότοκο του τεράστιου μεγέθους των ΜΕΔ.
ΤΑ ΜΕΔ είναι τοξικά. Όπως σημειώνει ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος, τα δάνεια που καθίστανται μη εξυπηρετούμενα και παραμένουν τέτοια, χωρίς να αναδιαρθρώνονται στη βάση βιώσιμων ρυθμίσεων, φθείρουν τους ισολογισμούς των τραπεζών. «Έχουμε ήδη βιώσει τα αποτελέσματα: Ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης τραπεζών και αδυναμία του τραπεζικού συστήματος να τροφοδοτήσει την ιδιωτική πρωτοβουλία με τα δάνεια που απαιτούνται για υλοποίηση επενδυτικών σχεδιασμών, αλλά και την καθόλα ορθολογική ανάγκη των νοικοκυριών για κατανάλωση. Η ανάπτυξη αναστέλλεται και το οικονομικό δυναμικό της χώρας αδρανεί», πρόσθεσε.
ΤΑ ΜΕΔ είναι ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΑ. Όπως τονίζει ο κ. Ιωάννου, ένα δάνειο που δεν εξυπηρετείται και παραμένει στην κατάσταση αυτή πέρα από ορισμένο χρόνο είναι δυνατό να δημιουργήσει πρόβλημα, δηλαδή αδυναμία εξυπηρέτησης, σε ένα άλλο δάνειο. Ο μηχανισμός μετάδοσης (transmissionmechanism) βρίσκεται στις ίδιες τις δανειακές συμβάσεις. Δεν είναι άλλος από το σύστημα των προσωπικών εγγυήσεων και των εγγυήσεων από τρίτους.
Όταν το δάνειο πάει στον εγγυητή
Όταν ένα δάνειο, πρόσθεσε, καταλήξει στα recoveries, οι υποχρεώσεις του πρωτοφειλέτη μεταφέρονται στους εγγυητές. Πολλοί εγγυητές είναι και οι ίδιοι πρωτοφειλέτες σε δικά τους δάνεια. Αν μπορούσαν να εξυπηρετούν το δάνειό τους, στη συνέχεια ενδεχομένως να αδυνατούν να το εξυπηρετούν εξαιτίας των νέων υποχρεώσεων που απορρέουν από την εγγυητική δέσμευσή τους. Αλλά κι αν ακόμα συνεχίζουν να εξυπηρετούν το προσωπικό δάνειό τους, τα αναπόφευκτα δικαστικά μέτρα οδηγούν στα MEMO. Τα γνωστά δηλαδή προστατευτικά μέτρα επί της ακίνητης περιουσίας των εγγυητών. Αυτό δημιουργεί νέους περιορισμούς στην οικονομική δραστηριότητα του ιδιωτικού τομέα και πλήττει το Real Estate Sector και τις κατασκευές. Ο ΦΑΥΛΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΜΕΔ – ΑΝΑΣΤΟΛΗΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ – ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΜΕΔ τίθεται σε πλήρη λειτουργία!
Επιπρόσθετα, όμως, η ενεργοποίηση των εγγυητικών υποχρεώσεων αρχίζει να επιφέρει πλήγματα στην κοινωνική συνοχή, για προφανέστατους λόγους. Οι προηγουμένως καλοί φίλοι και συγγενείς του πρωτοφειλέτη, που έσπευσαν να εγγυηθούν τη δανειακή του σύμβαση, μετατρέπονται σε εχθρούς που απαιτούν τη συμμόρφωσή του με τις δανειακές του υποχρεώσεις, ώστε οι ίδιοι να απαλλαγούν από τις επιπτώσεις της εγγυητικής δέσμευσης. Πιέσεις, μεμψιμοιρίες, οικογενειακοί διαπληκτισμοί. Η πορεία του φαινομένου των ΜΕΔ στην Κύπρο έχει εισέλθει πλέον στα πρώτα στάδια της φάσης της αμέσου μεταδοτικότητας. Αυτό προκύπτει αβίαστα από πολλά παράπονα τα οποία κατατίθενται στο Γραφείο του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου από εγγυητές και τις συζητήσεις που έχω μαζί τους. Τα αποτελέσματα της εξέλιξης αυτής ήδη έχουν εκδηλωθεί. Δυστυχώς όμως θα τα διαπιστώσουμε σε μεγαλύτερη έκταση και ένταση τα επόμενα χρόνια. Επείγει να ΤΙΘΑΣΕΥΣΟΥΜΕ τα ΜΕΔ και αυτό δεν είναι ΜΟΝΟ δουλειά των δανειοληπτών.
«ΑΝΑΔΙΑΘΡΩΣΕΙΣ: Η ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΛΥΣΗ»
Σύμφωνα με τον κ. Ιωάννου, η Οδηγία της Κεντρικής Τράπεζας για τις αναδιαρθρώσεις είναι το πλέον αποτελεσματικό εργαλείο αντιμετώπισης του προβλήματος. Είναι όντως ένα επαρκές τεχνικό εργαλείο το οποίο, αν εφαρμοστεί σωστά από τις Τράπεζες και τους δανειολήπτες, μπορεί να παράγει σε σύντομο χρονικό διάστημα τεράστιο αριθμό βιώσιμων αναδιαρθρώσεων. Αυτή η διαδικασία είναι πράγματι η μόνη αποδοτική επιλογή που διαθέτουν σήμερα οι δανειολήπτες και οι Τράπεζες για αντιμετώπιση των ΜΕΔ. Όμως, σημείωσε, οι αναδιαρθρώσεις δεν αποτελούν κούρεμα χρέους και ούτε συνεπάγονται εφαρμογή του δόγματος «ΔΑΝΕΙΚΑ ΚΑΙ ΑΓΥΡΙΣΤΑ».
Από την άλλη όμως, πρόσθεσε, οι Τράπεζες οφείλουν να αποκαθάρουν το προς αναδιάρθρωση δανειακό υπόλοιπο του οφειλέτη από οποιαδήποτε μορφή υπερχρεώσεων. Ο εν λόγω εξορθολογισμός δεν συνιστά MORALHAZZARD, όπως ενίοτε αρέσκονται κάποιοι να αποκαλούν τέτοιες διευθετήσεις. Ακριβώς το αντίθετο είναι το αληθές. Ούτε αποτελεί ΗΘΙΚΟ ΚΙΝΔΥΝΟ η απομείωση του δανειακού υπολοίπου, όταν η εφαρμογή των αναλυτικών εργαλείων που εμπεριέχονται στη σχετική Οδηγία της ΚΤΚ (για παράδειγμα δέντρων αποφάσεων), καταδεικνύει ότι η εν λόγω ενέργεια είναι προς όφελος του ισολογισμού της Τράπεζας. Όταν δηλαδή με την ορθολογιστική χρησιμοποίηση της εργαλειοθήκης που εμπεριέχει η Οδηγία της ΚΤΚ, ένα δάνειο μετατρέπεται σε βιώσιμο, επιδεχόμενο βιώσιμης αναδιάρθρωσης.
Οι προκλήσεις για την οικονομία
Τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (Μ.Ε.Δ.), πρόσθεσε, τρία χρόνια μετά την εφαρμογή του Μνημονίου, εξακολουθούν να βρίσκονται σε άκρως επικίνδυνα επίπεδα. Από το peak των 23.7 δισεκατομμυρίων τον Ιανουάριο του 2015, έφτασαν ένα χρόνο αργότερα στα 22.7 δισεκατομμύρια, ενώ σήμερα είναι στα 21 δισεκατομμύρια.
Σε ότι αφορά την ανεργία, από το δυσθεώρητο ύψος του 16.1% στο τέλος του 2014, βρίσκεται σήμερα στο 14.5%. Πρόκειται, προσθέτει ο κ. Ιωάννου, για ένα άκρως απογοητευτικό μέγεθος που υποδεικνύει τα τεράστια κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε σήμερα. Το ύψος της ανεργίας είναι απολύτως σχετικό και εν πολλοίς απότοκο του τεράστιου μεγέθους των ΜΕΔ.
ΤΑ ΜΕΔ είναι τοξικά. Όπως σημειώνει ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος, τα δάνεια που καθίστανται μη εξυπηρετούμενα και παραμένουν τέτοια, χωρίς να αναδιαρθρώνονται στη βάση βιώσιμων ρυθμίσεων, φθείρουν τους ισολογισμούς των τραπεζών. «Έχουμε ήδη βιώσει τα αποτελέσματα: Ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης τραπεζών και αδυναμία του τραπεζικού συστήματος να τροφοδοτήσει την ιδιωτική πρωτοβουλία με τα δάνεια που απαιτούνται για υλοποίηση επενδυτικών σχεδιασμών, αλλά και την καθόλα ορθολογική ανάγκη των νοικοκυριών για κατανάλωση. Η ανάπτυξη αναστέλλεται και το οικονομικό δυναμικό της χώρας αδρανεί», πρόσθεσε.
ΤΑ ΜΕΔ είναι ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΑ. Όπως τονίζει ο κ. Ιωάννου, ένα δάνειο που δεν εξυπηρετείται και παραμένει στην κατάσταση αυτή πέρα από ορισμένο χρόνο είναι δυνατό να δημιουργήσει πρόβλημα, δηλαδή αδυναμία εξυπηρέτησης, σε ένα άλλο δάνειο. Ο μηχανισμός μετάδοσης (transmissionmechanism) βρίσκεται στις ίδιες τις δανειακές συμβάσεις. Δεν είναι άλλος από το σύστημα των προσωπικών εγγυήσεων και των εγγυήσεων από τρίτους.
Όταν το δάνειο πάει στον εγγυητή
Όταν ένα δάνειο, πρόσθεσε, καταλήξει στα recoveries, οι υποχρεώσεις του πρωτοφειλέτη μεταφέρονται στους εγγυητές. Πολλοί εγγυητές είναι και οι ίδιοι πρωτοφειλέτες σε δικά τους δάνεια. Αν μπορούσαν να εξυπηρετούν το δάνειό τους, στη συνέχεια ενδεχομένως να αδυνατούν να το εξυπηρετούν εξαιτίας των νέων υποχρεώσεων που απορρέουν από την εγγυητική δέσμευσή τους. Αλλά κι αν ακόμα συνεχίζουν να εξυπηρετούν το προσωπικό δάνειό τους, τα αναπόφευκτα δικαστικά μέτρα οδηγούν στα MEMO. Τα γνωστά δηλαδή προστατευτικά μέτρα επί της ακίνητης περιουσίας των εγγυητών. Αυτό δημιουργεί νέους περιορισμούς στην οικονομική δραστηριότητα του ιδιωτικού τομέα και πλήττει το Real Estate Sector και τις κατασκευές. Ο ΦΑΥΛΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΜΕΔ – ΑΝΑΣΤΟΛΗΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ – ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΜΕΔ τίθεται σε πλήρη λειτουργία!
Επιπρόσθετα, όμως, η ενεργοποίηση των εγγυητικών υποχρεώσεων αρχίζει να επιφέρει πλήγματα στην κοινωνική συνοχή, για προφανέστατους λόγους. Οι προηγουμένως καλοί φίλοι και συγγενείς του πρωτοφειλέτη, που έσπευσαν να εγγυηθούν τη δανειακή του σύμβαση, μετατρέπονται σε εχθρούς που απαιτούν τη συμμόρφωσή του με τις δανειακές του υποχρεώσεις, ώστε οι ίδιοι να απαλλαγούν από τις επιπτώσεις της εγγυητικής δέσμευσης. Πιέσεις, μεμψιμοιρίες, οικογενειακοί διαπληκτισμοί. Η πορεία του φαινομένου των ΜΕΔ στην Κύπρο έχει εισέλθει πλέον στα πρώτα στάδια της φάσης της αμέσου μεταδοτικότητας. Αυτό προκύπτει αβίαστα από πολλά παράπονα τα οποία κατατίθενται στο Γραφείο του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου από εγγυητές και τις συζητήσεις που έχω μαζί τους. Τα αποτελέσματα της εξέλιξης αυτής ήδη έχουν εκδηλωθεί. Δυστυχώς όμως θα τα διαπιστώσουμε σε μεγαλύτερη έκταση και ένταση τα επόμενα χρόνια. Επείγει να ΤΙΘΑΣΕΥΣΟΥΜΕ τα ΜΕΔ και αυτό δεν είναι ΜΟΝΟ δουλειά των δανειοληπτών.
«ΑΝΑΔΙΑΘΡΩΣΕΙΣ: Η ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΛΥΣΗ»
Σύμφωνα με τον κ. Ιωάννου, η Οδηγία της Κεντρικής Τράπεζας για τις αναδιαρθρώσεις είναι το πλέον αποτελεσματικό εργαλείο αντιμετώπισης του προβλήματος. Είναι όντως ένα επαρκές τεχνικό εργαλείο το οποίο, αν εφαρμοστεί σωστά από τις Τράπεζες και τους δανειολήπτες, μπορεί να παράγει σε σύντομο χρονικό διάστημα τεράστιο αριθμό βιώσιμων αναδιαρθρώσεων. Αυτή η διαδικασία είναι πράγματι η μόνη αποδοτική επιλογή που διαθέτουν σήμερα οι δανειολήπτες και οι Τράπεζες για αντιμετώπιση των ΜΕΔ. Όμως, σημείωσε, οι αναδιαρθρώσεις δεν αποτελούν κούρεμα χρέους και ούτε συνεπάγονται εφαρμογή του δόγματος «ΔΑΝΕΙΚΑ ΚΑΙ ΑΓΥΡΙΣΤΑ».
Από την άλλη όμως, πρόσθεσε, οι Τράπεζες οφείλουν να αποκαθάρουν το προς αναδιάρθρωση δανειακό υπόλοιπο του οφειλέτη από οποιαδήποτε μορφή υπερχρεώσεων. Ο εν λόγω εξορθολογισμός δεν συνιστά MORALHAZZARD, όπως ενίοτε αρέσκονται κάποιοι να αποκαλούν τέτοιες διευθετήσεις. Ακριβώς το αντίθετο είναι το αληθές. Ούτε αποτελεί ΗΘΙΚΟ ΚΙΝΔΥΝΟ η απομείωση του δανειακού υπολοίπου, όταν η εφαρμογή των αναλυτικών εργαλείων που εμπεριέχονται στη σχετική Οδηγία της ΚΤΚ (για παράδειγμα δέντρων αποφάσεων), καταδεικνύει ότι η εν λόγω ενέργεια είναι προς όφελος του ισολογισμού της Τράπεζας. Όταν δηλαδή με την ορθολογιστική χρησιμοποίηση της εργαλειοθήκης που εμπεριέχει η Οδηγία της ΚΤΚ, ένα δάνειο μετατρέπεται σε βιώσιμο, επιδεχόμενο βιώσιμης αναδιάρθρωσης.
