Τέτοια εποχή πέρυσι, οργανώσεις για τα δικαιώματα των γυναικών προετοιμάζονταν για το ενδεχόμενο μιας δεύτερης προεδρικής θητείας του Donald Trump. Ελάχιστες όμως ήταν έτοιμες για το χάος που ακολούθησε έκτοτε.
Ο όγκος και η ταχύτητα των εκτελεστικών διαταγμάτων από τον Λευκό Οίκο θεωρήθηκαν σκόπιμη τακτική εκφοβισμού και αποσταθεροποίησης, που σε μεγάλο βαθμό λειτούργησε. Επικράτησαν σύγχυση, οργή και εξάντληση, καθώς οργανώσεις προσπαθούσαν να καλύψουν το κενό που άφησε το πάγωμα της χρηματοδότησης της United States Agency for International Development (USAID). Ωστόσο, αυτό ήταν μόνο η αρχή.
Η αμερικανική κυβέρνηση υπήρξε ο βασικός μοχλός των εξελίξεων, με τη στήριξη υπερσυντηρητικών ομάδων που αξιοποίησαν τη συγκυρία για να ενισχύσουν τις διεθνείς τους συμμαχίες. Ακολουθούν πέντε στιγμές που επηρέασαν άμεσα την ασφάλεια, την αξιοπρέπεια και τη ζωή γυναικών και κοριτσιών, όπως τις καταγράφει σε σχετικό ρεπορτάζ του ο Guardian.
Η διάλυση της USAID
Τον Μάρτιο, έξι εβδομάδες μετά το πάγωμα της λειτουργίας της USAID, της Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης των Ηνωμένων Πολιτειών, του βασικό κρατικό οργανισμό των ΗΠΑ που διαχειρίζεται την ανθρωπιστική και αναπτυξιακή βοήθεια στο εξωτερικό, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Marco Rubio επιβεβαίωσε ότι το 83% των προγραμμάτων της υπηρεσίας καταργείται. Διπλωμάτες, πρώην πρόεδροι και ειδικοί στην ανθρωπιστική βοήθεια και τη δημόσια υγεία καταδίκασαν την απόφαση, προειδοποιώντας ότι θα κοστίσει ανθρώπινες ζωές.
Υπερασπιστές δικαιωμάτων τόνισαν ότι η κατάρρευση της USAID δεν αποτελεί απλώς οικονομική κρίση, αλλά μια ευθεία επίθεση στα ανθρώπινα δικαιώματα και στην οικογενειακή και αναπαραγωγική φροντίδα.
Οργανώσεις επισημαίνουν ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια πλήττονται δυσανάλογα, ιδιαίτερα σε εμπόλεμες περιοχές. Καθώς το έτος ολοκληρώνεται, στοιχεία δείχνουν ότι εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν ήδη χάσει τη ζωή τους από ασθένειες, πείνα, έλλειψη φροντίδας και έμφυλη βία, με εκατομμύρια ακόμη να κινδυνεύουν.
Η Μεγάλη Βρετανία και η Ολλανδία, οι δύο μεγαλύτεροι χρηματοδότες προγραμμάτων οικογενειακού προγραμματισμού μετά τις ΗΠΑ, ακολούθησαν με δικές τους περικοπές. Ο Nick Dearden, διευθυντής της Global Justice Now, χαρακτήρισε την απόφαση του Βρετανού πρωθυπουργού Kier Starmer να μειώσει περίπου 6 δισ. λίρες από την εξωτερική βοήθεια ως κίνηση κατευνασμού προς τις ΗΠΑ και τον Donald Trump.
Η ενίσχυση των υπερσυντηρητικών ομάδων στον ΟΗΕ
Τον Μάρτιο toy 2025, αρκετές χριστιανικές, υπερσυντηρητικές οργανώσεις συναντήθηκαν σε πολυτελές ξενοδοχείο της Νέας Υόρκης σε παράλληλη διήμερη διάσκεψη με την ετήσια σύνοδο του UN Women. Στόχος τους ήταν η ανταλλαγή στρατηγικών για την «ανατροπή», όπως τη χαρακτηρίζουν, της ριζοσπαστικής ατζέντας του ΟΗΕ.
Οι συμμετέχοντες χαιρέτισαν τη δεύτερη θητεία Trump και τις αλλαγές στην αμερικανική πολιτική γύρω από το φύλο, τη διαφορετικότητα και τις αμβλώσεις. Την ίδια στιγμή, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ António Guterres άνοιξε τη σύνοδο των γυναικών με προειδοποίηση ότι το δηλητήριο της πατριαρχίας επιστρέφει, έπειτα και από έκθεση που έδειξε ότι αντιδικαιωματικοί παράγοντες υπονομεύουν διεθνείς συμφωνίες δεκαετιών για τα δικαιώματα των γυναικών.
Τα αφρικανικά συνέδρια «οικογενειακών αξιών»
Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, μια σειρά συνεδρίων στην Αφρική με επίκεντρο την παραδοσιακή οικογένεια και την εθνική κυριαρχία προκάλεσε έντονη ανησυχία σε οργανώσεις δικαιωμάτων. Στις 9 Μαΐου, ο πρόεδρος της Ουγκάντας και η πρώτη κυρία άνοιξαν το τρίτο Διακοινοβουλευτικό Φόρουμ για την Οικογένεια, την Κυριαρχία και τις Αξίες, με στόχο την αντιμετώπιση, όπως δήλωσαν, ξένων δυνάμεων που διαβρώνουν τις παραδοσιακές αξίες.
Λίγες ημέρες αργότερα, πραγματοποιήθηκε στο Ναϊρόμπι το Παναφρικανικό Συνέδριο για τις Οικογενειακές Αξίες. Στα δύο γεγονότα συμμετείχαν εξέχουσες προσωπικότητες του αντιδικαιωματικού κινήματος από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, μεταξύ τους η Sharon Slater της Family Watch International, ο Austin Ruse του Center for Family and Human Rights και ο Jerzy Kwaśniewski του Ordo Iuris. Τον Ιούνιο, η Μορμονική Εκκλησία φιλοξένησε στη Σιέρα Λεόνε συνέδριο για την ενίσχυση της οικογένειας, το οποίο ακτιβιστές περιγράφουν ως πλατφόρμα κατά των δικαιωμάτων LGBTQ+ και της ισότητας φύλων.
Η απειλή καταστροφής των αντισυλληπτικών
Τον Ιούλιο, ενώ κλινικές στην υποσαχάρια Αφρική δήλωναν ότι ξεμένουν από αντισυλληπτικά και κιτ για επιζώσες σεξουαλικής βίας, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν σχέδια καταστροφής αντισυλληπτικών αξίας 10 εκατ. δολαρίων που φυλάσσονταν σε αποθήκη στο Βέλγιο.
Η International Planned Parenthood Federation προειδοποίησε ότι η καταστροφή τους θα στερήσει αντισυλληπτική προστασία από περισσότερα από 1,4 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια και θα οδηγήσει σε δεκάδες χιλιάδες ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες και μη ασφαλείς αμβλώσεις. Η οργάνωση χαρακτήρισε την απόφαση ιδεολογική επιβολή αντιδικαιωματικής ατζέντας σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα τη χαρακτήρισαν ανάλγητη και απερίσκεπτη. Παρά τις προσφορές ΜΚΟ να αγοράσουν τα προϊόντα ώστε να φτάσουν στον προορισμό τους, οι ΗΠΑ αρνήθηκαν. Η υπόθεση παραμένει σε εκκρεμότητα, καθώς η φλαμανδική κυβέρνηση δεν επιτρέπει την καταστροφή λειτουργικών προϊόντων.
Η επέκταση του «global gag rule»
Η επαναφορά του global gag rule, που διακόπτει την αμερικανική βοήθεια σε οργανισμούς που παρέχουν ή υποστηρίζουν υπηρεσίες άμβλωσης στο εξωτερικό, θεωρείται πάγια πρακτική των Ρεπουμπλικανών. Έτσι, η επαναφορά του από τον Trump την πρώτη εβδομάδα της θητείας του δεν προκάλεσε έκπληξη. Παράλληλα, οι ΗΠΑ επανεντάχθηκαν στη Geneva Consensus Declaration, μια συμφωνία κατά των αμβλώσεων που έχει υποστηριχθεί από περίπου 40 χώρες.
Τον Οκτώβριο όμως, η αμερικανική κυβέρνηση ανακοίνωσε πρόθεση επέκτασης του μέτρου ώστε να αφορά και κυβερνήσεις καθώς και πολυμερείς οργανισμούς, ενώ θα καλύπτει και προγράμματα διαφορετικότητας. Περισσότερες λεπτομέρειες αναμένονται στις αρχές του 2026. Ο Rajat Khosla, διευθυντής της Partnership for Maternal, Newborn and Child Health, προειδοποίησε ότι οι επιπτώσεις θα είναι αδιανόητες. Εκστρατείες για τη δικαιοσύνη στην αναπαραγωγική υγεία εκφράζουν φόβους ότι νέα πακέτα αμερικανικής βοήθειας προς αφρικανικές χώρες θα εξαρτώνται από την αποδοχή των νέων αυστηρότερων όρων.
Πηγή: Πρώτο Θέμα
