Το ενδεχόμενο να εγκαταλείψει το ΝΑΤΟ την αυστηρά αμυντική του στάση και να περάσει σε πιο επιθετικές, ακόμη και προληπτικές ενέργειες απέναντι στη Ρωσία εξετάζει η Συμμαχία.
Στον απόηχο των ολοένα συχνότερων περιστατικών υβριδικού πολέμου στην Ευρώπη. η συζήτηση αυτή αποκτά νέα βαρύτητα μετά τις αποκαλύψεις και τις δηλώσεις του ναυάρχου Τζιουζέπε Κάβο Ντραγκόνε, προέδρου της Στρατιωτικής Επιτροπής της Συμμαχίας, στους Financial Times.
Ο ναύαρχος Ντραγκόνε παραδέχθηκε ότι η τρέχουσα κατάσταση ενδέχεται να απαιτήσει επαναπροσδιορισμό των κανόνων εμπλοκής του ΝΑΤΟ.
«Στον κυβερνοχώρο λειτουργούμε μάλλον αντιδρώντας. Το να γίνουμε πιο επιθετικοί ή προληπτικοί αντί για αντιδραστικοί είναι κάτι που συζητάμε σοβαρά», υπογράμμισε, επισημαίνοντας ότι μια τέτοια μετατόπιση θα πρέπει να στηρίζεται σε στιβαρό νομικό και δικαιοδοτικό πλαίσιο - ζήτημα που αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους περιορισμούς για τη Συμμαχία.
Στο ίδιο μήκος κύματος, διπλωμάτες από χώρες της Ανατολικής Ευρώπης ζητούν πιο «δυναμική» απάντηση στις ρωσικές προκλήσεις, τονίζοντας ότι η μέχρι σήμερα αμυντική στάση του ΝΑΤΟ επιτρέπει στη Μόσχα να δοκιμάζει συνεχώς και με ελάχιστο κόστος τα ευρωπαϊκά αντανακλαστικά.
Υβριδικός πόλεμος: Από τη Βαλτική μέχρι τον κυβερνοχώρο
Τα τελευταία δύο χρόνια, μια σειρά περιστατικών έχει καταδείξει την κλιμάκωση της υβριδικής απειλής στη Γηραιά Ήπειρο.
Μεταξύ αυτών:
η κοπή υποθαλάσσιων ηλεκτρικών και τηλεπικοινωνιακών καλωδίων στη Βαλτική Θάλασσα,
διαδοχικές κυβερνοεπιθέσεις σε κρίσιμες ευρωπαϊκές υποδομές,
ύποπτες διελεύσεις πλοίων της λεγόμενης «ρωσικής σκιώδους ναυτιλίας» που επιχειρεί να παρακάμψει τις δυτικές κυρώσεις,
καθώς και παραβιάσεις εναέριου χώρου από μη επανδρωμένα μέσα.
Αρκετά περιστατικά αποδίδονται ευθέως στη Ρωσία, ενώ για άλλα οι Αρχές παραμένουν επιφυλακτικές ως προς την ταυτότητα των δραστών. Το μόνο βέβαιο, σύμφωνα με αξιωματούχους, είναι ότι το εύρος και η συχνότητα των επιθέσεων έχουν αυξηθεί.
Η επιχείρηση Baltic Sentry του ΝΑΤΟ ως μοντέλο αποτροπής
Σε αυτό το περιβάλλον, το ΝΑΤΟ καταγράφει ένα σημαντικό παράδειγμα επιτυχούς αποτροπής: την επιχείρηση «Baltic Sentry», η οποία ξεκίνησε μετά το κύμα δολιοφθορών στα υποθαλάσσια καλώδια το 2023 και το 2024.
Ναυτικές και αεροπορικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων drones, περιπολούν τη Βαλτική Θάλασσα, αποτρέποντας ύποπτες κινήσεις πλοίων με διασυνδέσεις στο ρωσικό «σκιώδη στόλο».
«Από την έναρξη της Baltic Sentry, δεν έχει καταγραφεί κανένα νέο περιστατικό. Η αποτροπή λειτουργεί», τόνισε ο Ντραγκόνε, χαρακτηρίζοντας την επιχείρηση του ΝΑΤΟ «καθοριστική» για την ασφάλεια της περιοχής.
Ωστόσο, διπλωμάτες της Βαλτικής τονίζουν ότι μια διαρκώς αμυντική στάση δεν αρκεί. «Αν απλώς αντιδρούμε, δίνουμε στη Ρωσία κίνητρο να συνεχίζει. Ο υβριδικός πόλεμος είναι ασύμμετρος: εκείνοι ξοδεύουν ελάχιστα, εμείς πολύ περισσότερα», σημείωσε χαρακτηριστικά εκπρόσωπος χώρας της περιοχής.Η υπόθεση του ρωσικού πλοίου «Eagle S» και το «νομικό κενό» στα διεθνή ύδατα
Η ανησυχία εντός της Συμμαχίας εντάθηκε μετά την πρόσφατη απόφαση φινλανδικού δικαστηρίου να απορρίψει την υπόθεση σε βάρος του πληρώματος του ρωσικού πλοίου «Eagle S», το οποίο είχε εμπλακεί στην κοπή πολλών υποθαλάσσιων καλωδίων.
Το δικαστήριο έκρινε ότι το πλοίο βρισκόταν σε διεθνή ύδατα τη στιγμή του συμβάντος, άρα δεν μπορούσαν να του αποδοθούν συγκεκριμένες κατηγορίες.
Η Φινλανδή υπουργός Εξωτερικών, Ελίνα Βάλτονεν, παραδέχθηκε ότι η εξέλιξη αυτή ουσιαστικά αφήνει περιθώριο δράσης σε ρωσικά πλοία σε διεθνή ύδατα. «Ναι, και αυτό είναι πρόβλημα», τόνισε, προσθέτοντας ότι η Φινλανδία εξετάζει «πιο αποφασιστικές επιλογές», αλλά χωρίς να αντιδρά υπερβολικά ή παρορμητικά. «Πρέπει να αναλύσουμε τι ακριβώς επιδιώκει ο επιτιθέμενος και να ενεργήσουμε με ψυχραιμία», σημείωσε.
Ηθικά και νομικά εμπόδια για μια πιο επιθετική στάση του ΝΑΤΟ
Ο ναύαρχος Ντραγκόνε παραδέχθηκε ότι το ΝΑΤΟ βρίσκεται σε δυσμενέστερη θέση έναντι της Ρωσίας ως προς το εύρος των διαθέσιμων μέσων.
«Έχουμε πολύ περισσότερα όρια – ηθικά, νομικά, δικαιοδοτικά. Δεν θα το έλεγα θέση ηττημένου, αλλά σίγουρα είναι πιο δύσκολη από αυτή του αντιπάλου μας», σχολίασε.
Αυτoί οι περιορισμοί καθιστούν τη συζήτηση για οποιαδήποτε προληπτική ενέργεια ιδιαίτερα περίπλοκη, καθώς απαιτείται ευρεία πολιτική συναίνεση, απόλυτη νομική κάλυψη και αξιολόγηση των πιθανών συνεπειών.
Το μεγάλο ερώτημα: Ποια μορφή θα έχει η αποτροπή στο μέλλον;
Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Στρατιωτικής Επιτροπής, το κεντρικό ζήτημα για τη Συμμαχία είναι η διαμόρφωση ενός πλαισίου αποτροπής που να ανταποκρίνεται στις νέες απειλές.
«Το πώς επιτυγχάνεται η αποτροπή – μέσω αντιποίνων, μέσω προληπτικού χτυπήματος – είναι κάτι που πρέπει να μελετήσουμε σε βάθος. Η πίεση πιθανότατα θα αυξηθεί στο μέλλον», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Οι επόμενοι μήνες αναμένεται να είναι κρίσιμοι, καθώς τα κράτη-μέλη αναζητούν ισορροπία ανάμεσα στην ανάγκη ενίσχυσης της ασφάλειας και την αποφυγή μιας ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης με τη Μόσχα.
Πηγή: iefimerida
