Η σύγκρουση στην Ουκρανία δεν θυμίζει πλέον τον στατικό, γραμμικό πόλεμο χαρακωμάτων του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Όπως αναφέρει εκτενές ρεπορτάζ του Politico, τα drones έχουν εξαφανίσει την έννοια της σταθερής γραμμής μετώπου, δημιουργώντας μια «ζώνη θανάτου» βάθους έως 20 χιλιομέτρων, όπου κανένα σημείο δεν θεωρείται πλέον ασφαλές.
Ο ουρανός πάνω από το πεδίο των μαχών έχει γεμίσει με drones κάθε τύπου: αναγνωριστικά με κάμερες και θερμικούς αισθητήρες, καμικάζι με εκρηκτικά, τηλεκατευθυνόμενα μέσω ηλεκτρονικών σημάτων ή οπτικών ινών, ακόμη και παγιδευμένα drones που ενεργοποιούνται με την κίνηση. Παράλληλα, συστήματα αντι-drone επιχειρούν να εντοπίσουν και να εξουδετερώσουν τόσο τα ίδια τα drones όσο και τους χειριστές τους, οι οποίοι βρίσκονται πολλές φορές δεκάδες χιλιόμετρα πίσω από το μέτωπο.
Το αποτέλεσμα, σύμφωνα με τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις, είναι μια εκτεταμένη ζώνη χάους μπροστά από τη γραμμή επαφής. Ο συνταγματάρχης Pavlo Palisa, αναπληρωτής επικεφαλής του Γραφείου του Ουκρανού Προέδρου και πρώην διοικητής στο πεδίο, δήλωσε στο Politico: «Μιλάμε πλέον για έναν πόλεμο drone εναντίον drone. Τα drones μπορούν να στήσουν ενέδρα, να υποκλέψουν τον ανεφοδιασμό και να αποκόψουν τις γραμμές των προμηθειών. Αν εντοπιστείς, όλα τα όπλα της περιοχής στρέφονται εναντίον σου σχεδόν αμέσως».
Το τέλος των χαρακωμάτων
Από την αρχή της εισβολής το 2022, τα drones είχαν σημαντικό ρόλο, ωστόσο η εξέλιξη ήταν ραγδαία. Ουκρανικές και ρωσικές δυνάμεις ξεκίνησαν τον πόλεμο με περισσότερο κλασικές τακτικές – άρματα μάχης, πυροβολικό και μεγάλα συστήματα χαρακωμάτων. Όμως το 2023–2024 η εικόνα άλλαξε δραματικά.
Ο Ivan Sekach, εκπρόσωπος της ουκρανικής 110ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας, εξήγησε ότι τα μεγάλα συστήματα χαρακωμάτων υποχώρησαν και τη θέση τους πήραν μικρά και διασκορπισμένα ισχυρά σημεία, με τα drones να καλύπτουν το κενό πυρομαχικών 155 mm. Η ρωσική πλευρά, διαπιστώνοντας ότι οι μαζικές επιθέσεις τύπου «meat-wave» εντοπίζονταν και καταστρέφονταν από ουκρανικά drones, άρχισε να χρησιμοποιεί μικρότερες και δυσκολότερες στον εντοπισμό ομάδες.
Ο συνταγματάρχης Vladyslav Voloshyn, εκπρόσωπος της Διοίκησης Νότου της Ουκρανίας, ανέφερε ότι οι ρωσικές επιθέσεις πλέον προετοιμάζονται επί μέρες, με μικρές ομάδες να κινούνται «έρποντας και κρυπτόμενες» ώστε να μην εντοπιστούν.
Η γκρίζα ζώνη των 20 χιλιομέτρων
Η απουσία σταθερών γραμμών δημιουργεί αυτό που οι Ουκρανοί αποκαλούν «deep gray zone». Ρωσικές ομάδες μπορούν να διεισδύσουν πίσω από τις ουκρανικές θέσεις και να παραμένουν κρυμμένες έως ότου εντοπιστούν.
Σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν και οι καιρικές συνθήκες. Ομίχλη και βροχή δυσκολεύουν τους αισθητήρες των drones και επιτρέπουν σε ρωσικές δυνάμεις να εισχωρήσουν βαθύτερα. Έτσι σημειώθηκαν πρόσφατες ρωσικές προωθήσεις στην περιοχή Ποκρόβσκ του Ντόνετσκ, στη Ντνιπροπετρόβσκ και στη Ζαπορίζια.
Ο Voloshyn ανέφερε επίσης ότι η Ρωσία επιχειρεί να δημιουργήσει μια ενιαία «ζώνη θανάτου», καταστρέφοντας όλα τα καταφύγια και τα κτίρια με στοχευμένα πυρά, ώστε να μην μπορεί κανείς να κρυφτεί.
Εφιάλτης στην εφοδιαστική αλυσίδα
Η χρήση drones έχει καταστήσει εξαιρετικά επικίνδυνη κάθε μορφή ανεφοδιασμού. Ο Palisa δήλωσε ότι τα drones χρησιμοποιούνται πλέον σχεδόν σε όλα τα στάδια: από την αναγνώριση και την αποστολή προμηθειών έως την εξόρυξη δρόμων εξ αποστάσεως.
Ο Voloshyn τόνισε ότι «οι περισσότεροι στρατιώτες σκοτώνονται κατά τη διάρκεια του rotation», καθώς η μετακίνηση στρατευμάτων εκθέτει τους άνδρες σε συνεχή επιτήρηση. Σήμερα, οι διοικητές αναγκάζονται να κρατούν τους στρατιώτες στη «πρώτη γραμμή» για εβδομάδες χωρίς αντικατάσταση.
Ο Sekach εξήγησε ότι ένα όχημα ανεφοδιασμού μπορεί να φτάσει μόλις 5–6 χιλιόμετρα από το μέτωπο, με τους στρατιώτες να καλύπτουν με τα πόδια το υπόλοιπο τμήμα, κρυμμένοι στο έδαφος από τα drones.
Κατάρρευση του συστήματος διακομιδής τραυματιών
Οι τραυματίες είναι εκείνοι που πλήττονται περισσότερο. Η γιατρός Daryna, αναισθησιολόγος στο τάγμα Da Vinci Wolves, περιέγραψε πώς η εκκένωση τραυματιών έχει γίνει σχεδόν αδύνατη: «Συχνά ένας τραυματίας πρέπει να περπατήσει, να μεταφερθεί ή ακόμη και να συρθεί για έως 5 χιλιόμετρα μέχρι το σημείο όπου μπορεί να τον παραλάβει όχημα. Και αυτό το όχημα πρέπει να περάσει μέσα από σμήνη ρωσικών drones που φτάνουν 20–40 χιλιόμετρα από τη γραμμή επαφής».
Τα ιατρικά σημεία μεταφέρονται όλο και πιο μακριά από το μέτωπο, με αποτέλεσμα οι τραυματίες να περιμένουν μέρες ή και εβδομάδες για σταθεροποίηση. Πολλές διακομιδές γίνονται πλέον με επίγεια ρομποτικά συστήματα.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι γιατροί δίνουν οδηγίες μέσω «video medicine»: «Με ένα drone Mavic μπορούμε να δούμε αν έχει τοποθετηθεί σωστά ο αιμοστατικός επίδεσμος και να καθοδηγήσουμε τους συναδέλφους του τραυματία», είπε η Daryna.
Απόλυτος κίνδυνος και για τους χειριστές drones
Ο Sekach περιέγραψε ότι ούτε οι χειριστές drones είναι ασφαλείς: «Κάποτε μπορούσες να πας να καπνίσεις στα 10 χιλιόμετρα από τη γραμμή. Τώρα δεν μπαίνουμε στη ζώνη χωρίς καραμπίνα. Drones με οπτικές ίνες φτάνουν πλέον τα 15 χιλιόμετρα».
Ο αναλυτής Mykola Bielieskov σημείωσε ότι δεν υπάρχει ακόμη δόγμα που να απαντά ταυτόχρονα στα ζητήματα έλλειψης προσωπικού, διείσδυσης μικρών ρωσικών ομάδων και απειλής κατά των ουκρανών drone operators και των γραμμών ανεφοδιασμού: «Αυτό είναι το μυστικό της αργής ρωσικής προέλασης — το φαινόμενο της σταδιακής συμπίεσης».
Πηγή: Πρώτο Θέμα
