Η νίκη του Τουφάν Έρχιουρμαν αποτελεί "όχι απλώς αλλαγή ηγεσίας, αλλά επανεστίαση της τουρκοκυπριακής πολιτικής ταυτότητας", αναφέρει ανακοίνωση του Πανεπιστημίου Κύπρου στην οποία προβάλλονται τα ευρήματα μιας μεγάλης έρευνας από σπίτι σε σπίτι με αντιπροσωπευτικό δείγμα της τουρκοκυπριακής κοινότητας (Ν=800) που ολοκληρώθηκε μερικές μέρες πριν τις "εκλογές" της 19ης Οκτωβρίου.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η έρευνα αποτελεί διεπιστημονική συνεργασία ερευνητών από το Πανεπιστήμιο Κύπρου (Καθηγητής Χάρης Ψάλτης, Δρ Αντρέας Μιχαήλ), Πανεπιστήμιο Warwick (Καθηγητής Νεόφυτος Λοιζίδης), ΤΕΠΑΚ (Δρ Νίκανδρος Ιωαννίδης), Πανεπιστήμιο Brandon (Καθηγήτρια Allison McCulloch), Πανεπιστήμιο KENT (Καθηγητής Edward Morgan Jones), Πανεπιστήμιο Essex (Δρ Laura Sudulic) σε συνεργασία με τις Eliz Tefik, κοινωνιολόγο και υπεύθυνη έρευνας της LIPA Consultancy και Ilke Dagli του δικοινοτικού οργανισμού SeeD με χρηματοδότηση από το ερευνητικό πρόγραμμα Open Research Area 7/SSHRC «Citizen Inclusion in Power-Sharing Settlements».
Οπως αναφέρεται, τα δεδομένα από προηγούμενες έρευνες του Πανεπιστημιακού Κέντρου Ερευνών Πεδίου (ΠΑΚΕΠΕ) του Πανεπιστημίου Κύπρου δείχνουν αυξανόμενη απογοήτευση από το μοντέλο των δυο κρατών που προώθησαν ο απερχόμενος ηγέτης και η Άγκυρα την περίοδο 2020-2025. Σε σύγκριση με το 2020, η στήριξη για λύση δυο κρατών μειώθηκε κατά περίπου 15 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ η απόρριψη του στάτους κβο σχεδόν διπλασιάστηκε από 20,8% σε 36%
Αντίθετα, προστίθεται, η στήριξη της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας (ΔΔΟ) την προηγούμενη χρονιά "εκλογών" το 2020 και μέρες πριν τις "εκλογές" του 2025 ήταν ουσιαστικά η ίδια γύρω στο 54%
"Αν μάλιστα σε αυτό το ποσοστό κάποιος προσθέσει και τα άτομα που είναι έτοιμα να την αποδεχτούν αν είναι ανάγκη τα ποσοστά αποδοχής ανεβαίνουν στο 71% που είναι αντίστοιχα των ποσοστών αποδοχής στην Ελληνοκυπριακή κοινότητα σύμφωνα με άλλες έρευνες του ΠΑΚΕΠΕ κάνοντας το μοντέλο ΔΔΟ το μόνο αποδεκτό μοντέλο από καθαρή πλειοψηφία και στις δυο κοινότητες της Κύπρου", αναφέρεται.
Τέσσερις βασικοί παράγοντες συνδιάστηκαν για να δημιουργήσουν την νίκη του Έρχιουρμαν, αναφέρει η ανακοίνωση, και εξηγεί ότι ο πρώτος παράγοντας ήταν η πλαισίωση υπερ της λύσης με διαδικασία που οδηγεί σε τέλος του στατους κβο. "Ο Τ. Έρχιουρμαν προώθησε τη θέση 'Ομοσπονδιακές συνομιλίες χωρίς επιστροφή στο Στατους Κβο' συνδυάζοντας σαφή δέσμευση στις παραμέτρους του ΟΗΕ με ρεαλιστικές προϋποθέσεις που ανταποκρίνονται στην απογοήτευση από τις αποτυχημένες διαπραγματεύσεις οι οποίες στην τ/κ κοινότητα πιστώνονται κυρίως στην έλλειψη πολιτικής βούλησης για λύση στην ε/κ πλευρά", επισημαίνεται.
Δεύτερος παράγοντας, σημειώνει, ήταν η οικονομική κόπωση. "Η παρατεταμένη πληθωριστική πίεση και η κατάρρευση της Τουρκικής λίρας υπονόμευσαν την αξιοπιστία του Τατάρ. Περίπου 16% σύμφωνα με την έρευνα των ψηφοφόρων του κόμματος του Ε. Τατάρ UBP to 2022 και 12% των ψηφοφόρων του Ε. Τατάρ το 2020 μετακινήθηκαν προς τον Τ. Έρχιουρμαν. Η μεσαία τάξη της οποίας το βιωτικό επίπεδο επιδεινώθηκε, έγειρε καθαρά υπερ της αντιπολίτευσης", προστίθεται.
Τρίτος παράγοντας ήταν η αντίδραση στην εξάρτηση από την Άγκυρα. " Περίπου 70% όσων ήθελαν ο νέος ηγέτης «να προστατεύσει τον κοσμικό χαρακτήρα της Τουρκοκυπριακής κοινότητας δήλωσαν πρόθεση ψήφου υπέρ του Τ. Έρχιουρμαν. Πολλοί ψηφοφόροι και από την αριστερά αλλά και τη δεξιά (βλ. Σερτάρ Ντενκτάς) επιζητούσαν μια πιο ισορροπημένη σχέση που θα διατηρεί την τουρκοκυπριακή ταυτότητα και αυτονομία από την Άγκυρα", αναφέρεαι.
Τέλος, ο τέταρτος παράγοντας ήταν η έλλειψη αξιοπιστίας διακυβέρνησης Ε. Τατάρ. "Ο Τ. Έρχιoυρμαν θεωρήθηκε μετριοπαθής, επαγγελματίας, αξιόπιστος και καλλιεργημένος με απήχηση πέραν του κόμματος του CTP σε περίπου το 25% του Δημοκρατικού Κόμματος (DP) και σε άλλα κόμματα όπως TDP και HP. Ο Ε. Τατάρ αντίθετα θεωρήθηκε αντιδραστικός και διχαστικός. Η αποτελεσματική κινητοποίηση του CTP ενίσχυσε τη δυναμική του κυρίως τις τελευταίες μέρες και έφερε αρκετούς αριστερούς ψηφοφόρους στην κάλπη ενώ οι δεξιοί έδειξαν μεγαλύτερη αδιαφορία", σημειώνεται.
Οι συμμετέχοντες, αναφέρει η ανακοίνωση, ανέφεραν ως σημαντικότερο ζήτημα που τους αποσχολεί τα ακόλουθα: Οικονομία (26.7%), Κυπριακό (25.4%), Διαφθορά (16,1%) και Σύστημα Υγείας (13,2%). "Η ισχυρή παρουσία του Κυπριακού δείχνει ότι η ψήφος δεν καθορίστηκε μόνο από οικονομικά κριτήρια αλλά και από ζητήματα ταυτότητας, αξιοπρέπειας και πολιτικού προσανατολισμού", προστίθεται.
"Η νίκη του Τ Έρχιουρμαν αποτελεί όχι απλώς αλλαγή ηγεσίας, αλλά επανεστίαση της τουρκοκυπριακής πολιτικής ταυτότητας. Μετά από μια σχεδόν δεκαετία στασιμότητας και αυξανόμενης οικονομικής εξάρτησης οι Τουρκοκύπριοι επέλεξαν ένα ηγέτη που προωθεί θεσμική μεταρρύθμιση, διαφάνεια, και επαναπροσέγγιση με τους Ελληνοκύπριους και την Ομοσπονδιακή προοπτική υπό όρους που θα οδηγήσουν στο τέλος του Status Quo", συνεχίζει η ανακοίνωση.
Το μήνυμα των ψηφοφόρων, προσθέτει, είναι διπλό. "Επαναβεβαίωση της τουρκοκυπριακής αυτονομίας και επανασύνδεση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Με το πολιτικό ημερολόγιο να παραμένει ήρεμο εως το 2028 (εκλογές σε Τουρκία, ΗΠΑ και Κύπρο), διανοίγεται παράθυρο για ουσιαστική διπλωματική επανεκκίνηση. Αν αξιοποιηθεί σωστά αυτή η στροφή μπορεί να αναζωογονήσει τη διαδικασία λύσης και να επαναφέρει την τουρκοκυπριακή πολιτική σε μια φιλειρηνική και προοδευτική τροχιά."
Σε αυτή την έρευνα έχουν επίσης εντοπιστεί πακέτα λύσης του Κυπριακού προβλήματος ως παραλλαγές του πλαισίου Γκουτέρες που θα μπορούσαν να γίνουν αποδεκτά από την πλειοψηφία της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Σε επόμενη ανακοίνωση της ερευνητικής ομάδας θα παρουσιαστούν στο κοινό με παράλληλη παρουσίαση των προτιμήσεων της Ελληνοκυπριακής κοινότητας, καταλήγει η ανακοίνωση.
Πηγή: ΚΥΠΕ
