Ο κανονισμός SAFE της ΕΕ μάς δίνει τη δυνατότητα να ενισχύσουμε ακόμη περαιτέρω την αποτρεπτική ισχύ της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ από τις συμμαχίες που συνάπτει η Κυπριακή Δημοκρατία προκύπτουν διάφορα ζητήματα, που αφορούν την αναβάθμιση των υποδομών, τόνισε ο Υπουργός Άμυνας Βασίλης Πάλμας.
Μιλώντας στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής, η οποία εξέτασε τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Άμυνας για το 2026, ο οποίος, προβλέπει προϋπολογισθείσες δαπάνες €628,1 εκατομμύρια και είναι αυξημένες σε σχέση με τον προϋπολογισμό του 2025 κατά €39,7 εκ. περίπου, ο κ. Πάλμας είπε ότι «υπάρχουν προκλήσεις, δεν είναι ανεξάντλητες αυτές οι προκλήσεις, ούτε μας δημιουργούν ιδιαίτερο ενθουσιασμό πέραν των γνωστών δυνατοτήτων και της προσγειωμένης προσέγγισης που θέλουμε να έχουμε γύρω από αυτά τα ζητήματα».
«Δεν ισχυριστήκαμε ποτέ ότι η Κύπρος θα γίνει υπερδύναμη στον πλανήτη, είτε στρατιωτική είτε πολιτική, όμως έχουμε τις δυνατότητες και ο χρόνος είναι κατάλληλος να ενισχύσουμε περαιτέρω τη θέση της χώρας μας στο διεθνές γίγνεσθαι και την ίδια ώρα να διαφυλάξουμε στον μέγιστο δυνατό βαθμό την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα μέσα σε ένα πλαίσιο αξιοπρέπειας και αυτοσεβασμού», είπε ο κ. Πάλμας.
Σημείωσε πως το ποσό που αφορά την Κύπρο από το SAFE ανέρχεται στο 1,2 δισεκατομμύριο ευρώ με ορίζοντα αποπληρωμής του δανείου τα 45 έτη.
Επιπλέον, ο κ. Πάλμας είπε ότι «φιλοδοξία μας είναι να αναβαθμίσουμε και να εκσυγχρονίσουμε την αεροπορική βάση Ανδρέα Παπανδρέου στην Πάφο και τη ναυτική βάση Στρατηγού Φλωράκη στο Μαρί».
Ανέφερε ότι υπάρχει σημαντικό κόστος κυρίως για την ναυτική βάση που υπολογίζεται πέραν των 200 εκ. ευρώ και «την ίδια ώρα υπάρχει η βούληση των ΗΠΑ για συνεργασία και αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό της αεροπορικής βάσης Ανδρέας Παπανδρέου».
Την ίδια ώρα, συνέχισε, «θα πρέπει να φροντίσουμε και να ενισχύσουμε ακόμη περαιτέρω με εξοπλιστικά προγράμματα την Κυπριακή Δημοκρατία».
Ο Υπουργός Άμυνας είπε ότι μία θετική εξέλιξη αφορά τη συνεργασία με τις ΗΠΑ όπου έχουμε τη δυνατότητα μέσα από τρία προγράμματα "να εξοπλιστούμε και να βελτιώσουμε το εξοπλιστικό μας πρόγραμμα".
Πρόσθεσε ότι αυτά τα προγράμματα αφορούν το πρώτο το πλεονάζον στρατιωτικό υλικό, το δεύτερο τη δυνατότητα που έχουμε απευθείας συνομιλώντας με το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ να μπορέσουμε να παραγγείλουμε κάποια προγράμματα και το τρίο πρόγραμμα αφορά τη συνεργασία μας σε θέματα τρομοκρατίας και άλλα.
Στην πρώτη του παρουσία στην Επιτροπή από τον διορισμό του, ο νέος Αρχηγός της ΕΦ, Αντιστράτηγος Εμμανουήλ Θεοδώρου είπε ότι μέσα από τα χρηματοδοτικά πλαίσια που υπάρχουν ενσωματώνοντας τα διδάγματα που βλέπουμε και μελετούμε γύρω μας θα προσπαθήσουμε μέσα από έξυπνες λύσεις να κάνουμε το καλύτερο δυνατό για την κυπριακή άμυνα».
Απαντώντας στις ερωτήσεις σε σχέση με τη συμμετοχή της Τουρκίας στο SAFE, ο Υπουργός Άμυνας είπε ότι ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα είχε δηλώσει δημόσια ότι δεν πρόκειται χώρα, η οποία απειλεί ή έχει στρατεύματα σε χώρα κράτους μέλους να συμμετέχει σε αυτό τον πρόγραμμα ή στον κανονισμό SAFE.
Αναφέρθηκε επίσης σε παρασκήνιο που γίνεται σε διάφορα επίπεδα για να βρεθεί τρόπος συμμετοχής της Τουρκίας σε αυτό τον κανονισμό και να αντλήσει κεφάλαια μέσω άλλων χωρών για τον εαυτό της.
Είπε ακόμη ότι δεν είναι βέβαιος ότι «θα μπορέσουμε μέχρι τέλους να καταφέρουμε με αυτό τον έμμεσο τρόπο η Τουρκία να μην πάρει λεφτά» και πρόσθεσε πως κρατεί τις πολιτικές θέσεις και τις δημόσιες δηλώσεις τις οποίες «θα προτάσσουμε».
Ο κ. Πάλμας είπε ότι έθεσε το θέμα και στην Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ, Κάγια Κάλας αλλά δεν πήρε απάντηση και δεν είναι ικανοποιημένος, ενώ και ο Επίτροπος για την Άμυνα της ΕΕ «απέφυγε να τοποθετηθεί με σαφήνεια».
Σε σχέση με την εισφορά για την αμυντική θωράκιση ανέφερε ότι είναι θέμα που θα πρέπει να υπάρξει συνεννόηση με το Υπουργείο Οικονομικών, ενώ σε σχέση με τις κενές θέσεις ο κ. Πάλμας είπε ότι θα πρέπει να υπάρχει ένα όριο (βαθμού) για εισαγωγή στις παραγωγικές σχολές.
Ανέφερε ότι υπάρχει έλλειψη ενδιαφέροντος για τις παραγωγικές σχολές και θα πρέπει να μελετηθεί πώς θα αναβαθμιστεί το ενδιαφέρον.
Σε σχέση με τους ΣΥΟΠ ο κ. Πάλμας είπε ότι «ακόμη και οι θετικές αποφάσεις που πήραμε δεν είναι αρκετές για να καταφέρουν να δημιουργηθεί μια ισορροπία και βιωσιμότητα στον θεσμό» και πρόσθεσε ότι «επεξεργαζόμαστε και κάποια άλλα θέματα που αφορούν τους ΣΥΟΠ».
«Εάν δεν διασφαλίσουν το μέλλον και την προοπτική τους είτε με συντάξιμα χρόνια είτε με μόνιμη παρουσία τους είτε με κάποιο άλλο τρόπο, και 300 ευρώ να δώσουμε επίδομα εάν ο ορίζοντας υπηρεσίας τους είναι 10 χρόνια και χωρίς συντάξιμα χρόνια θα συνεχίσει το ενδιαφέρον να είναι προβληματικό», πρόσθεσε.
Αναφορικά με τη λήψη μέτρων τα οποία θα αναβαθμίσουν τον θεσμό των ΣΥΟΠ, ο ΥΠΑΜ αναφέρθηκε ενδεικτικά στην απόφαση αναβάθμισης της μισθοδοσίας, τόσο των υπηρετούντων όσο και των νέων ΣΥΟΠ, χορήγησης μηνιαίου ειδικού επιδόματος, και παραχώρησης της δυνατότητας να συμμετάσχουν σε επιλογική διαδικασία, προκειμένου να απασχοληθούν με αυξημένες απολαβές μέχρι το 57ο έτος της ηλικίας τους.
Σε σχέση με το SAFE, ο Αρχηγός της ΕΦ θα οριστικοποιηθεί «η λίστα εξοπλιστικών προγραμμάτων» και θα υποβληθεί στο Υπουργείο για να μπούμε πλέον στη διαδικασία χρηματοδότησης.
Αναφορικά με τις παραγωγικές σχολές, ο Αρχηγός της ΕΦ είπε ότι «πρέπει να στοχεύσουμε στους καλύτερους μέσα από μια διαδικασία ενημέρωσης και κυρίως παρουσίασης της προοπτικής του επαγγέλματος και όχι αυτής καθαυτής της σχολής».
«Είναι πάρα πολλές οι προοπτικές του επαγγέλματος του στρατιωτικού και αξιωματικού σήμερα», ανέφερε και εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι με την στοχευμένη προβολή του επαγγέλματος «θα προσελκύσουμε αρκετό και κυρίως ποιοτικό προσωπικό».
Αναφορικά με τους ΣΥΟΠ, ο κ. Θεοδώρου είπε ότι «η λέξη κλειδί είναι η λέξη προοπτική και πάνω σε αυτή πρέπει να κτίσουμε».
Εξάλλου, σε δηλώσεις μετά τη συνεδρία, ο Υπουργός Άμυνας είπε ότι έγινε μια εποικοδομητική και ουσιαστική συζήτηση γύρω από όλα τα θέματα και «υπήρχε ένα κλίμα συναίνεσης και κατανόησης για τα θέματα που αφορούν την άμυνα του τόπου».
Ο κ. Πάλμας είπε ότι συζητήθηκε ο κανονισμός SAFE και «εξηγήσαμε τη μέθοδο και τη διαδικασία που θα ακολουθήσουμε για να αντλήσουμε σταδιακά» το ποσό του 1,2 δισ. ευρώ.
Σε παρατήρηση ότι ήταν απαισιόδοξος σε σχέση με το αν τελικά η Τουρκία καταφέρει να πάρει χρήματα από το SAFE, ο κ. Πάλμας είπε ότι θέλει να κρατήσει τη δήλωσή του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που «ήταν σαφέστατη και δεν χρήζει καμίας παρερμηνείας, δηλαδή ότι δεν μπορούν να δανειοδοτηθούν χώρες οι οποίες είτε απειλούν είτε βρίσκονται σε έδαφος της ΕΕ και εν προκειμένω εννοούμε την Κύπρο και την Ελλάδα».
«Σε αυτούς τους μεγάλους οργανισμούς που συμπίπτουν μεγάλα συμφέροντα και υποχρεώσεις διεξάγεται παρασκήνιο και προσπάθεια για να μπει η Τουρκία και να συμμετέχει σε αυτόν τον κανονισμό από το παράθυρο», ανέφερε και πρόσθεσε ότι «στα πλαίσια λοιπόν της συνεννόησης με την ελληνική κυβέρνηση, αλλά και στα Συμβούλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουμε με σαφήνεια καθορίσει τη γραμμή και τη θέση μας και θα αγωνιστούμε μέχρι τέλους για να διατηρηθούν οι αρχές και οι αξίες της ΕΕ, οι οποίες δεν συνάδουν με αυτήν την παρασκηνιακή προσπάθεια που γίνεται για συμμετοχή της Τουρκίας».
Ερωτηθείς αν υπάρχει η δυνατότητα βέτο, ο κ. Πάλμας είπε ότι ολοκληρώνεται η διαδικασία με το SAFE στις 30 Νοεμβρίου, όπου κλείνει ο κατάλογος των λιστών των χωρών κρατών μελών που ενδιαφέρονται για να συμμετέχουν σε αυτόν τον κανονισμό και όταν ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία στις 30 Νοεμβρίου, τότε από κει και πέρα ξεκινούν οι διεργασίες για άντληση των κεφαλαίων με βάση τις ανάγκες των κρατών μελών».
«Και με την Τουρκία όλα όσα πρέπει να γίνουν πρέπει να γίνουν αυτό το χρονικό διάστημα», κατέληξε.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Γιώργος Κάρουλλας είπε ότι με τα όσα άκουσε σήμερα για τον προϋπολογισμό του ΥΠΑΜ «ανησυχούμε πολύ για τον εκσυγχρονισμό της ΕΦ» και πρόσθεσε πως καταγράφει «θετικά τις προθέσεις, εξαγγελίες του ΥΠΑΜ για ενίσχυση και αύξηση της αποτρεπτικής ισχύος της ΕΦ και είμαστε έτοιμοι να στηρίξουμε την κάθε προσπάθεια αύξησης των αμυντικών δαπανών και των δαπανών για την αμυντική θωράκιση».
Ο κ. Κάρουλλας είπε ότι αυτά «δεν αντικατοπτρίζονται» στον προϋπολογισμό, προσθέτοντας ότι «δεν εννοείται ο προϋπολογισμός για τις αμυντικές δαπάνες και αμυντική θωράκιση να μειώνεται προοδευτικά και το 2028».
«Δυστυχώς αυτά συμβαίνουν σήμερα στην ημικατεχόμενη Κύπρο από την Κυβέρνηση του Νίκου Χριστοδουλίδη», πρόσθεσε.
Είπε ακόμη ότι παρά την μικρή αύξηση το 2026 στον προϋπολογισμό της αμυντικής θωράκισης, από 0,48% του ΑΕΠ το 2026 πέφτουμε στο 0,47% του ΑΕΠ το 2027 και στο 0,43% το 2028 για εξοπλισμούς και πρόσθεσε ότι για αμυντικές δαπάνες ο προϋπολογισμός μειώνεται από 1,69% το 2025 σε 1,57% μέχρι το 2028, την στιγμή που χώρες της ΕΕ ανεβάζουν μέχρι και το 5%.
Ανέφερε επίσης ότι δεν υπάρχει καμία εξέλιξη στα θέματα προσωπικού «τα τελευταία τρία χρόνια χωρίς ολοκληρωμένο σχέδιο για κάλυψη των αναγκών» και πρόσθεσε ότι «επτά χρόνια διακυβέρνησης ΔΗΣΥ έγιναν πάρα πολλά τα οποία έχουν αφήσει το αποτύπωμα τους».
«Μεγάλη αποτυχία διαφαινόμενη και για το θέμα της εθελοντικής στράτευσης γυναικών, χωρίς επαρκή προγραμματισμό, καμία εξέλιξη στις συνεργασίες της Κύπρου με χώρες της ΕΕ σε θέματα αμυντικής βιομηχανίας, όπως εξαγγέλθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας», κατέληξε.
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Κώστα Κώστας είπε ότι η ΕΦ πρέπει να παραμείνει μία αξιόμαχη και επιχειρησιακά ικανή δύναμη αποτροπής της όποιας ξένης επιβουλής, της οποίας εχθρικής ενέργειας και ικανή δύναμη προστασίας των πολιτών».
Αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη κατάθεσης «περαιτέρω τροποποιήσεων των κανονισμών των αξιωματικών και των υπαξιωματικών για να εκσυγχρονιστεί το κανονιστικό πλαίσιο για να διορθωθούν τα λάθη και να αρθούν οι αδικίες που δημιουργήθηκαν από τη βεβιασμένη ψήφιση των κανονισμών πριν 9 και 8 χρόνια αντίστοιχα».
Είπε ακόμη ότι απαιτείται τροποποίηση των κανονισμών των αξιωματικών και των υπαξιωματικών, έτσι ώστε οι προαγωγές να γίνονται στη βάση περαιτέρω μετρήσιμων κριτηρίων.
Ο κ. Κώστα είπε ότι η ΣΥΟΠ αντιμετωπίζουν «πολύ σοβαρά προβλήματα, τα οποία οφείλει το Υπουργείο να αντιμετωπίσει άμεσα, αφού κάποια από αυτά έχουν οδηγήσει εκατοντάδες ΣΥΟΠ στην αποχώρηση».
«Αυτά προβλήματα έχουν δημιουργηθεί από τη βεβιασμένη, χωρίς τεκμηριωμένη και επιστημονική μελέτη και κυρίως χωρίς κανονισμούς, απόφαση της προηγούμενης κυβέρνησης για πρόσληψη χιλιάδων ΣΥΟΠ μετά τη χωρίς διαβούλευση με τα πολιτικά κόμματα απόφαση για μείωση της στρατιωτικής θητείας πριν τις βουλευτικές του 2016», πρόσθεσε.
Αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη να αρθεί «η διάκριση και η αδικία με την αναβάθμιση των γυναικών αξιωματικών και να ξεκινήσουν άμεσα οι προσπάθειες για επίλυση του προβλήματος με το Υπουργείο Οικονομικών» αλλά και στο ότι αναμένεται ακόμη το κλείσιμο του πεδίου βολής Τσερίου.
Ο κ. Κώστα εξέφρασε ανησυχία «για τα σοβαρά ατυχήματα στην ΕΦ», ενώ ζήτησε να μελετηθεί η πιθανή μείωση της θητείας των παιδιών με αναπήρους γονείς, των παιδιών πολυτέκνων και τρίτεκνων οικογενειών και των παιδιών που είναι ορφανά από τον ένα γονέα.
Ο βουλευτής της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος είπε ότι «για την ΕΔΕΚ η ΕΦ και η αμυντική θωράκιση της πατρίδας μας είναι και θα παραμείνει προτεραιότητα των πολιτικών της επιλογών», προσθέτοντας ότι μέσα από τους προϋπολογισμούς που συζητούνται στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής αλλά και για άλλα ζητήματα η ΕΔΕΚ προσπαθεί όσο το δυνατό να συμβάλει στην περαιτέρω αναβάθμιση των εξοπλιστικών προγραμμάτων και της μαχητικής ικανότητας της ΕΦ, καθώς επίσης της επίλυσης των σοβαρών προβλημάτων τα οποία αντιμετωπίζει το στελεχιακό δυναμικό της ΕΦ, είτε αξιωματικοί είτε υπαξιωματικοί, είτε εθελόντριες και εθελοντές είτε ΣΥΟΠ».
«Μέχρι σήμερα με πολλές προτάσεις και πρωτοβουλίες μας κατορθώσαμε αρκετά από αυτά τα ζητήματα να επιλυθούν», ανέφερε και πρόσθεσε πως «η προσπάθεια θα συνεχιστεί μέχρι την ευόδωση όλων των στόχων που έχουμε για να καταστήσουμε την ΕΦ μια αξιόμαχη, αποτρεπτική δύναμη ισχύος».
Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ – Συνεργασία Αλέκος Τρυφωνίδης είπε ότι η ΔΗΠΑ στηρίζει «τη μεγάλη προσπάθεια που γίνεται από τον Υπουργό Άμυνας, τον αρχηγό της ΕΦ και όλα τα στελέχη της ΕΦ και του Υπουργείου Άμυνας, η ΕΦ να είναι αξιόμαχη, την αύξηση της επιχειρησιακής της ικανότητας και ετοιμότητας».
Ο κ. Τρυφωνίδης χαιρέτισε την προσπάθεια του Υπουργείου «για να λύσει διαχρονικά προβλήματα του προσωπικού που χρονίζουν», όπως είναι μεταξύ άλλων τα θέματα των αξιωματικών, υπαξιωματικών και των γυναικών υπαξιωματικών.
Ανέφερε ότι για το θέμα η ΔΗΠΑ κατέθεσε προτάσεις «ούτως ώστε να έχουμε σε σύντομο χρονικό διάστημα σχέδιο που θα λύνει το πρόβλημα των υπαξιωματικών γυναικών και τη δυσμενή διάκριση τους».
Είπε ακόμη ότι αναμένεται ο νέος σχεδιασμός για τους ΣΥΟΠ που «θα πρέπει να παρέχει την ασφάλεια και την προοπτική στους νέους μας που θα επιλέξουν να υπηρετήσουν το θεσμών ούτως ώστε να δίνουν όλες εκείνες τις δεξιότητες που έχουν και τις ικανότητες στον θεσμό».
Ο κ. Τρυφωνίδης είπε ότι έθεσε και το θέμα των επιταγμένων τεμαχίων που έχει η ΕΦ και το Υπουργείο Άμυνας και πρόσθεσε ότι υπάρχουν περιοχές που τα επιταγμένα τεμάχια δημιουργούν σοβαρότατο πρόβλημα στην ανάπτυξη των κοινοτήτων».
Αναφέρθηκε επίσης στη μεγάλη πρόοδο που υπάρχει στην αμυντική βιομηχανία και την ενίσχυση της.
Πηγή: ΚΥΠΕ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Μίλησε για προκλήσεις στον προϋπολογισμό του ΥΠΑΜ ο Πάλμας-«Δυνατότητα ενίσχυσης αποτρεπτικής ισχύος της Κύπρου με το SAFE»
