Η ακύρωση στο παρά πέντε της πολυαναμενόμενης συνάντησης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Νέα Υόρκη, αφήνει μουδιασμένη την ελληνική διπλωματία, καθώς εντείνει περαιτέρω την ανησυχία της ελληνικής πλευράς για τις πραγματικές προθέσεις της Άγκυρας για το μέλλον.
Πρόκειται σαφώς για μια αρνητική εξέλιξη , καθώς στο τετ α τετ των δύο ηγετών αναμενόταν να φανεί ποια είναι τα πραγματικά περιθώρια στην προσέγγιση των δύο χωρών, στη βάση της Διακήρυξης των Αθηνών και της περιόδου «ήρεμων νερών» στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο.
Η συνάντηση των δύο ηγετών, με τη συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών, που ήταν προγραμματισμένη για τις 9 το βράδυ (ώρα Κύπρου) αναβλήθηκε σε πρώτη φάση επισήμως πέντε ώρες πριν την καθορισμένη ώρα διεξαγωγής της κατόπιν αιτήματος της τουρκικής πλευράς, καθώς ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσκλήθηκε στη διάσκεψη ηγετών αραβικών και μουσουλμανικών χωρών που διοργάνωσε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ.
Η διάσκεψη αυτή με αντικείμενο τη Γάζα θα εξελισσόταν την ίδια ώρα που ήταν προγραμματισμένο να συναντηθούν οι κ. Μητσοτάκης και Ερντογάν και έτσι, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η τουρκική πλευρά ειδοποίησε και μέχρι αργά χθες αναζητούνταν νέα ώρα συνάντησης στη Νέα Υόρκη με βάση το πρόγραμμα και των δύο ηγετών.
Βέβαια, σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη από το βράδυ της Δευτέρας υπήρχε προβληματισμός για το χρόνο και τη διάρκεια της συνάντησης και η τουρκική διπλωματική αποστολή με το που «κλείδωσε» η παρουσία του Ερντογάν στη διάσκεψη για τη Γάζα ενημέρωσε την ελληνική πλευρά πως θεωρούσαν δύσκολο το να πραγματοποιηθεί η συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, καθώς θα περιοριζόταν αναγκαστικά σε ένα διάστημα περίπου μισής ώρας.
Αξίζει ακόμη να σημειωθεί πως από την χθεσινοβραδινή ενημέρωση των κυβερνητικών πηγών προέκυπτε το συμπέρασμα πως σε πρώτη φάση η κυβέρνηση δεν επιθυμούσε να δώσει τροφή για το παρασκήνιο της αναβολής και να καταστήσουν σαφές πως αυτή δεν συνδέεται με άλλους λόγους.
Σε αυτό το πλαίσιο και παρά τα γεμάτα προγράμματα των δύο ηγετών η Αθήνα αισιοδοξούσε μέχρι τελευταία στιγμή χθες πως θα βρεθεί χρόνος έτσι ώστε να πραγματοποιηθεί η συνάντηση.
Σημειώνεται ότι ο Ερντογάν θα παραμείνει στη Νέα Υόρκη μέχρι αργά σήμερα το απόγευμα, οπότε και θα αναχωρήσει για την Ουάσινγκτον προκειμένου να συναντηθεί με τον Πρόεδρο Τραμπ.
Ωστόσο , η χθεσινοβραδινή δήλωση ανώτατης κυβερνητικής πηγής που απέκλειε το ενδεχόμενο να πραγματοποιηθεί η συνάντηση σήμερα λίγο πριν την αναχώρηση του Τούρκου Προέδρου για τον Λευκό Οίκο περιπλέκει τα πράγματα, καθώς είναι ενδεικτική του κλίματος που επικρατεί ανάμεσα στις δυο διπλωματικές αποστολές.
Μέχρι και εκείνη την ώρα η Αθήνα αισιοδοξούσε πως υπήρχε η δυνατότητα να βρεθεί νέα ημερομηνία στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για να πραγματοποιηθεί τελικά η συνάντηση, παρά ταύτα η κατηγορηματική δήλωση της ελληνικής πλευράς δεν αφήνει πολλά περιθώρια παρερμηνειών.
Είχε προηγηθεί το δημοσίευμα της γνωστής τουρκικής φιλοκυβερνητικής εφημερίδας Milliyet η οποία επέρριψε τις ευθύνες για το ναυάγιο της συνάντησης στην ελληνική αποστολή, κατηγορώντας την πως βιάστηκε να ανακοινώσει το ραντεβού των ηγετών, χωρίς να έχουν οριστικοποιηθεί οι λεπτομέρειες της συνάντησης.
Η εφημερίδα που απηχεί σε μεγάλο βαθμό τις θέσεις της κυβέρνησης Ερντογάν επιβεβαίωνε με τον πιο εμφατικό τρόπο πως η διαιρετική τομή ανάμεσα στις δύο πλευρές του Αιγαίου παραμένει μεγάλη και πως οι προτεραιότητες των δύο πλευρών βρίσκονται σε εκ διαμέτρου αντίθετες κατευθύνσεις, γεγονός που καταμαρτυρεί πως τα περιθώρια σύγκλισης παραμένουν στενά.
Η Αθήνα επέλεξε να αποκλείσει κάθε ενδεχόμενο πραγματοποίησης της σε άλλο χρόνο σήμερα
Εξάλλου, λίγο πριν την οριστική ματαίωση της συνάντησης και μπροστά στο αδιέξοδο που διαμορφωνότανε η Αθήνα είχε προεξοφλήσει ήδη πως τυχόν οριστική ματαίωση της συνάντησης θα οφείλεται σε προσχηματικούς λόγους που θα επικαλεστεί η Αγκυρα. Ενδεικτικό της έντασης που επικρατεί ανάμεσα στις δύο πλευρές είναι και το γεγονός πως παρότι εξελισσόταν ένα ισχυρό blame game μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων για την πατρότητα των ευθυνών, η ελληνική κυβέρνηση ήταν αυτή που επέλεξε να αποκλείσει τελικά και οριστικά κάθε ενδεχόμενο πραγματοποίησης της συνάντησης σε άλλο χρόνο σήμερα. Γεγονός που καταμαρτυρά και τον βαθμό ενόχλησης της Αθήνας από τις τουρκικές μεθοδεύσεις, όπως υποστήριξε στο iefimerida πηγή με καλή γνώση των εξελίξεων.
Υπενθυμίζεται πως η συνάντηση επρόκειτο να πραγματοποιηθεί στον απόηχο των πολύμηνων αναβολών της σύγκλησης του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας των δύο χωρών στην Αγκυρα, όπου προβλεπόταν και συνάντηση σε επίπεδο κορυφής.
Ως εκ τούτου η νέα αναβολή, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου , δεν προϊδεάζει πως θα υπάρξει το επόμενο διάστημα το απαραίτητο κλίμα στον ελληνοτουρκικό διάλογο που θα επιτρέψει την περαιτέρω σύγκλιση ανάμεσα στις δύο πλευρές του Αιγαίου, κλονίζοντας σε ένα βαθμό το πλαίσιο της Διακήρυξης των Αθηνών του 2023 που φαινομενικά διαμορφώνει την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Συνεπώς, το νέο ναυάγιο αφήνει τις δύο χώρες ξανά αντιμέτωπες με τα αδιέξοδα που εμποδίζουν την πρόοδο του ελληνοτουρκικού διαλόγου, καθώς δεν πρέπει να λησμονείται πως η Άγκυρα τον προηγούμενο διάστημα προσπάθησε να επαναφέρει ξανά τις αναθεωρητικές της θέσεις για το Αιγαίο, πιέζοντας την Αθήνα επί του πεδίου.
Σε αυτό το πλαίσιο, όσο παραμένει η εκκρεμότητα της συνάντησης σε επίπεδο κορυφής ανάμεσα στις δύο χώρες , τόσο θα γίνεται πιο έντονο το ερώτημα εάν η Τουρκία θα συνεχίσει να προτάσσει με ηχηρό τρόπο την αναθεωρητική της πολιτική για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και το αφήγημα περί αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών επί του πεδίου, οξύνοντας τις σχέσεις των δύο χωρών όπως έγινε πρόσφατα με τη μάχη των Navtex που εκτυλίχθηκε την προηγούμενη εβδομάδα με αφορμή τον επικείμενο απόπλου του τουρκικού ωκεανογραφικού Πιρί Ρέις.
Δεν είναι τυχαίο πως χθες στη διάρκεια της ομιλίας του στον ΟΗΕ ο Τούρκος Πρόεδρος επισήμανε για ακόμα μία φορά την πάγια τουρκική θέση πως κανένα ενεργειακό έργο στην Ανατολική Μεσόγειο δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς να ληφθούν υπ' όψιν τα συμφέροντα της Τουρκίας και του ψευδοκράτους.
Λίγη ώρα πριν, στο περιθώριο της Γ.Σ. του ΟΗΕ, ο Έλληνας Πρωθυπουργός είχε συνάντηση με τον Νίκο Χριστοδουλίδη, και στο τραπέζι βρέθηκε και το «παγωμένο» έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου που αποτελεί ένα ακόμη «αγκάθι στις σχέσεις τον δύο χωρών , με τη συνέχιση των εργασιών για την πόντιση του καλωδίου να αποτελεί ενδεχομένως το νέο επεισόδιο επί του πεδίου στο ήδη τεταμένο σκηνικό έντασης που διαμορφώνεται , ιδιαίτερα μετά τη χθεσινή εξέλιξη.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, οι δύο ηγέτες επανέλαβαν ότι οι δύο κυβερνήσεις παραμένουν απολύτως προσηλωμένες στην υλοποίηση αυτού του έργου στρατηγικής σημασίας, όπως επίσης και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι οποίοι είναι πλήρως ενήμεροι και στηρίζουν την υλοποίηση του έργου.
Τα γεγονότα λοιπόν συντείνουν στην κοινή διαπίστωση πως όλα τα ζητήματα που έχουν απασχολήσει τις δύο πλευρές του Αιγαίου το τελευταίο διάστημα παραμένουν ανοιχτά, όπως η συμμετοχή της χώρας στο SAFE και η ελληνική στάση απέναντι στο casus belli, το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου (GSI) και, φυσικά, η διαχρονική ελληνοτουρκική διαφορά της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών (Υφαλοκρηπίδα / ΑΟΖ).
Γρίφος παραμένει και ποιες θα είναι οι μελλοντικές εξελίξεις στο θέμα της συμμετοχή της Τουρκίας στο νέο αμυντικό δόγμα της Ε.Ε. μέσω του μηχανισμού SAFE. Είναι σαφές πως το ζήτημα της απειλής βέτο που έχει θέσει επανειλημμένως ο Έλληνας Πρωθυπουργός παραμένει στο τραπέζι, κάτι που έχει εκνευρίσει την τουρκική διπλωματία, αλλά και τον Τούρκο Πρόεδρο, που έχει στηλιτεύσει αρκετές φορές τη στάση της Ελλάδας.
Ως γνωστόν, από την ελληνική πλευρά, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ξεκαθαρίσει ότι θα ασκήσει βέτο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αν η Άγκυρα δεν αποσύρει το casus belli σε περίπτωση επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. - μια από τις μεγαλύτερες εκκρεμότητες στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Συνεπώς, πρόκειται για μια δύσκολη εξίσωση της οποίας η λύση παραμένει άγνωστη και μένει να φανεί εάν μετά το ναυάγιο , θα υπάρξει,πράγμα αμφίβολο, προσπάθεια για νέο ραντεβού των ηγετών ή θα υπάρξει κάποια θετική εξέλιξη που θα δώσει άλλη διάσταση στα ζητήματα.
Milliyet: «Ελλάδα, άφησε την εμμονή σου με την Τουρκία»
Η ματαίωση της συνάντησης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον ΟΗΕ, έδωσε στον φιλοκυβερνητικό αρθρογράφο της Μιλιέτ, Οζάι Σεντίρ, την ευκαιρία να στηλιτεύσει την «τουρκοφοβία» της Αθήνας, κατηγορώντας την ότι ορίζει τη διπλωματία της αποκλειστικά μέσα από την Άγκυρα.
Η αναβολή της συνάντησης των δύο ηγετών στον ΟΗΕ προκάλεσε νέο κύμα αντιπαράθεσης. Ο Σεντίρ, απαντώντας στα ελληνικά σχόλια, έγραψε ένα άρθρο με τίτλο «Όταν η “ασθένεια Τουρκία” υποτροπιάζει και τόνισε πως η Αθήνα παραμένει δέσμια μιας παθολογικής σχέσης με την Άγκυρα.
Ο αρθρογράφος παρέθεσε μάλιστα και την τοποθέτηση του πρώην υπουργού Εξωτερικών Δημήτρη Αβραμόπουλου, προκειμένου να δείξει ότι ακόμη και κορυφαίοι Έλληνες πολιτικοί μιλούν για «εθνική εμμονή» με την Τουρκία: «Έχουμε μια εμμονή όπου η αντίληψη για το ρόλο της Τουρκίας διαμορφώνεται από ένα αίσθημα απειλής και φόβου. Η εμμονή μας να βλέπουμε την Τουρκία μόνο ως απειλή έχει επηρεάσει αρνητικά όχι μόνο τη διεθνή θέση της χώρας, αλλά και την ψυχολογία των Ελλήνων πολιτών».
Ο Σεντίρ υπενθύμισε ότι όταν ο Μητσοτάκης το 2022 μίλησε στο Κογκρέσο και έγινε δεκτός στον Λευκό Οίκο, ούτε ο τουρκικός τύπος ούτε η κοινή γνώμη στην Τουρκία αντέδρασαν υστερικά. Κατά τον ίδιο, η Αθήνα όμως δεν μπορεί να αποδεχθεί το αυτονόητο: ότι ο Ερντογάν έχει πλέον ανοιχτά και απευθείας διαύλους με την Ουάσιγκτον.
Στην ανάλυσή του κατηγόρησε την ελληνική πολιτική ηγεσία ότι πρόσφερε υπερβολικά ανταλλάγματα στις ΗΠΑ τότε, μετατρέποντας τη χώρα σε «προκεχωρημένο φυλάκιο». Υποστήριξε ότι η Ουάσιγκτον πήρε ήδη ό,τι ήθελε από την Αθήνα και πλέον στρέφεται ξανά στην Άγκυρα για τα μεγάλα στρατηγικά ζητήματα.
Ο Σεντίρ καυτηρίασε την «εμμονή», όπως τη χαρακτηρίζει, της Ελλάδας να βλέπει τις διεθνείς σχέσεις μόνο μέσα από τον φακό της Τουρκίας: από τη Γαλλία έως την Ιταλία, ανέφερε, η Αθήνα ανησυχεί για κάθε κίνηση τρίτης χώρας προς την Άγκυρα, ακόμη και για τις εμπορικές συμφωνίες. Όπως σημείωσε ειρωνικά, «διπλωματία και ζωή δεν μπορούν να μετριούνται αποκλειστικά μέσα από την Τουρκία».
Πηγή: Έθνος-Iefimerida
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
- Προς ακύρωση η συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν, εξαιρετικά δύσκολο να πραγματοποιηθεί-«Το ραντεβού ήταν συμφωνημένο»
- Τουρκικά ΜΜE: Η συμφωνία ήταν να μην ανακοινωθεί η συνάντηση Ερντογάν-Μητσοτάκη πριν γίνει
- Το παρασκήνιο μιας προσχηματικής αναβολής, οι τουρκικές διαρροές και η αντίδραση της Αθήνας
- Συντονίστηκαν Αθήνα και Λευκωσία για GSI-Δόθηκε έμφαση στον υποστηρικτικό ρόλο ΕΕ στη συνάντηση ανάμεσα σε Χριστοδουλίδη και Μητσοτάκη
