Αναμφίβολα ένα από τα πολυσυζητημένα πρόσωπα της διακυβέρνησης Νίκου Χριστοδουλίδη, είναι ο υπουργός Δικαιοσύνης Μάριος Χαρτσιώτης, ο οποίος σε ουκ ολίγες περιπτώσεις βρέθηκε στο επίκεντρο των επικρίσεων και προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων, είτε λόγω των χειρισμών του σε διάφορα θέματα που άπτονται του χαρτοφυλακίου του, είτε ακόμη και λόγω της επικοινωνιακής προσέγγισης του, με τις τοποθετήσεις του να προκαλούν παρενέργειες στον ίδιο τον Πρόεδρο, με το τελευταίο ενδεικτικό παράδειγμα το «ατυχές περιστατικό», σε σχέση με τα θύματα της φονικής πυρκαγιάς τον περασμένο Ιούνιο.
Αποτελεί κοινή παραδοχή πως το χαρτοφυλάκιο του Υπουργείου που ανέλαβε χαρακτηρίζεται ως ιδιαίτερα καυτό, εάν συνυπολογίσει κανείς το εύρος αρμοδιοτήτων του, αλλά και τα πολλά ανοιχτά μέτωπα που καλείται να διαχειριστεί, τόσο σε επίπεδο Αστυνομίας, όσο και σε επίπεδο Φυλακών, αλλά και στην προσπάθεια που καταβάλλεται από πλευράς Κυβέρνησης για υλοποίηση των προεκλογικών εξαγγελιών του Προέδρου όπως για παράδειγμα ο διαχωρισμός εξουσιών του Γενικού Εισαγγελέα και του εκσυγχρονισμού της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.
Πολλά από αυτά τα θέματα, με εξαίρεση τις μεταρρυθμίσεις στην Νομική και Ελεγκτική Υπηρεσία, ο Μάριος Χαρτσιώτης χαρακτηρίζεται ως συνεχιστής, αφού στην ουσία αρκετά νομοσχέδια κληρονομήθηκαν επί εποχής Ιωνά Νικολάου, ο οποίος κατατάσσεται στους μακροβιότερους υπουργούς Δικαιοσύνης από το 1970 και έπειτα, ενώ μετά από αυτόν το Υπουργείο μετατράπηκε σε... ναρκοπέδιο, με σύντομες θητείες. Και αυτό διότι, αν δει κανείς το ιστορικό της τελευταίας δεκαετίας, θα διαπιστώσει πως μετά τον Ιωνά Νικολάου, που αποχώρησε το 2019, ουδείς υπουργός κατάφερε να συμπληρώσει τα δύο χρόνια θητείας. Αντιθέτως, ο Γιώργος Σαββίδης παρέμεινε στη θέση του υπουργού Δικαιοσύνης μέχρι τον διορισμό του ως Γενικός Εισαγγελέας για ένα χρόνο (31.5.2019-28.6.2020), η Έμιλυ Γιολίτη επίσης ένα χρόνο (29.6.2020-17.6.2021), η Στέφη Δράκου ένα χρόνο και οκτώ μήνες (18.6.2021-28.2.2023) και η Άννα Προκοπίου για δέκα μήνες (1.3.2023-10.1.2024).
Οι συχνές αλλαγές που προέκυψαν στο Υπουργείο, το οποίο έχει ιδιαιτερότητες, δεδομένου πως σε αυτό υπάγεται το Σωφρονιστικό Ίδρυμα της χώρας αλλά και η Αστυνομία, ο ρόλος της οποίας είναι εκ διαμέτρου αντίθετος αφού είναι διωκτικός, σκάλωσαν σημαντικά ζητήματα που δρομολογήθηκαν από τον Ιωνά Νικολάου, ωστόσο λόγω των δυσκολιών του αλλά και κυρίως λόγω των σοβαρών ζητημάτων που έχει να διαχειριστεί, τα οποία είναι άμεσα συνυφασμένα με την κοινωνία, δεν θα μπορούσε ο εκάστοτε Πρόεδρος να κάνει οποιοδήποτε συμβιβασμό, μόνο και μόνο λόγω του μικρού χρόνου που βρίσκεται κάποιος σε αυτή τη θέση.
Σε σχέση με τους τελευταίους υπουργούς, ο Μάριος Χαρτσιώτης έχει συμπληρώσει 20 μήνες πορείας στο πηδάλιο του Υπουργείου, η οποία ωστόσο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως πολυτάραχη, εξού και δεν είναι καθόλου τυχαίο που το όνομά του βρίσκεται στη σφαίρα της σεναριολογίας για τον επικείμενο ανασχηματισμό από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, μια πολιτική πράξη που προαναγγέλθηκε στον απόηχο των έντονων επικρίσεων αλλά και πιέσεων προς τον Νίκο Χριστοδουλίδη για απόδοση ευθυνών για την διαχείριση της καταστροφικής πυρκαγιάς στη Λεμεσό, η οποία συνοδεύτηκε με ατυχές δηλώσεις που προκάλεσαν το δημόσιο αίσθημα και η Κυβέρνηση δέχθηκε τεράστιους κραδασμούς.
Μέτωπο λόγω των μεταρρυθμίσεων
Ωστόσο δεν επρόκειτο για τον τελευταίο σταθμό των αντιδράσεων κατά του Μάριου Χαρτσιώτη, ο οποίος ήρθε σε μετωπική σύγκρουση και με τον Γενικό Ελεγκτή, Ανδρέα Παπακωνσταντίνου, ο οποίος σε γενικές γραμμές κρατά χαμηλούς τόνους και δεν χαρακτηρίζεται συγκρουσιακός αξιωματούχος, ενώ προηγήθηκε και το μέτωπο με τον Γενικό Εισαγγελέα, ο οποίος όμως είχε εκφράσει προ πολλού τις διαφωνίες του για τα νομοσχέδια που προώθησε η Κυβέρνηση και αφορούν τις μεταρρυθμίσεις στην Νομική και Ελεγκτική Υπηρεσία.
Ξεκινώντας από το τελευταίο μέτωπο του υπουργού Δικαιοσύνης, θα πρέπει να αναφερθεί πως ο Ανδρέας Παπακωνσταντίνου με τον διορισμό του, τάχθηκε υπέρ του εκσυγχρονισμού της Υπηρεσίας του, κάτι που δηλώνει μέχρι σήμερα, ωστόσο στην βάση των όσων ανέφερε ενώπιον της Βουλής αλλά και σε δηλώσεις του στα ΜΜΕ, θεωρεί πως έγιναν «πατέντες», όπως τις χαρακτήρισε, προκειμένου να είναι συνταγματικό, ενώ έριξε τα βέλη του προς τους χειρισμούς του Μάριου Χαρτσιώτη. Έκανε λόγο για παραπλανητικές αναφορές από τον υπουργό ως προς τον τρόπο λειτουργίας του θεσμού, ενώ ανέφερε ότι «είτε υπάρχει σκοπιμότητα πίσω από αυτό, είτε εκείνος που το έγραψε δεν κατανοεί πώς λειτουργεί στην πράξη η Ελεγκτική Υπηρεσία». Μάλιστα, απαντώντας σε αναφορές του υπουργού για τις τελευταίες εκθέσεις της Ελεγκτικής, ο κ. Παπακωνσταντίνου ανέφερε: «Τι μας είπε δηλαδή; Θα κάνουμε αυτή την Επιτροπή ώστε να μην βγαίνουν αναφορές για αξιωματούχους; Αποφάσισε ο υπουργός από μόνος του ότι η έκθεση ήταν λανθασμένη επειδή αναφέρθηκε ο υφυπουργός Καινοτομίας; Με αυτή τη λογική θα προχωρήσουμε και με αυτή τη λογική θα δουλεύει αυτή η Επιτροπή, έτσι με το μάτι ότι δεν έπρεπε να αναφερθεί ο Υφυπουργός; Ήταν ατυχέστατο το παράδειγμα».
Ωστόσο ο Γενικός Ελεγκτής έδειξε πως το θέμα του δεν είναι με την Κυβέρνηση ή με τον Πρόεδρο, αφού επανέλαβε τη θέση πως είναι υπέρ της μεταρρύθμισης, λέγοντας ότι όταν ο ίδιος είχε μίλησε με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για την οικονομική ανεξαρτησία της Υπηρεσίας, «δεν χρειαστήκαμε παρά τρία λεπτά για να συνεννοηθούμε. Προσπάθησα και τώρα να μιλήσω με τον Πρόεδρο, προέκυψαν κάποια γεγονότα που δεν επέτρεψαν στον Πρόεδρο, αλλά αν μιλούσα απευθείας με τον Πρόεδρο πιστεύω αυτό το νομοσχέδιο δεν θα κατέληγε στην Επιτροπή Νομικών».
Της επίθεσης του Γενικού Ελεγκτή στον Μάριο Χαρτσιώτη, είχε προηγηθεί η αντιπαράθεση και πάλι από τα έδρανα της Βουλής, με τον Γενικό Εισαγγελέα, με τον οποίο ήταν γνωστές οι διαφωνίες που ανέκυψαν γύρω από το θέμα του διαχωρισμού εξουσιών. Ο Γιώργος Σαββίδης καταλόγισε στον κ. Χαρτσιώτη, ότι δεν υπήρξε επαρκής διάλογος για τα νομοσχέδια του διαχωρισμού εξουσιών πριν τις νομοπαρασκευαστικές διαδικασίες, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι ετοιμάστηκαν τα αρχικά νομοσχέδια χωρίς να γίνει εις βάθος και ουσιαστικός διάλογος.
Στην ίδια συνεδρία, καταγράφηκε επίσης και διαφωνία με τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο, με τον υπουργό Δικαιοσύνης να αφήνει αιχμές για τη στάση που τήρησε, αφού όπως υπέδειξε μετά τις συναντήσεις που έκαναν «συμφωνήθηκε αφού διαβουλευτεί να μας αποστείλει ένα γραπτό υπόμνημα με απόψεις είτε του Διοικητικού Συμβουλίου, είτε και της Επιτροπής Ποινικού Δικαίου. Δεν μας έστειλε από τότε κανένα υπόμνημα, καμία γραπτή θέση για κάποιες αλλαγές».
Το... ατυχές περιστατικό με τους δύο θανάτους
Σταθμός στην θητεία του Μάριου Χαρτσιώτη αποτελεί η φονική πυρκαγιά στη Λεμεσό, έπειτα από την οποία καταστράφηκαν εκατοντάδες περιουσίες και δύο συνάνθρωποι μας έχασαν την ζωή τους, με τον πιο τραγικό τρόπο και στην ουσία λόγω της ασυνεννοησίας που υπήρχε, με την ευθύνη να βαραίνει της υπηρεσίες στην οποίες πολιτικός προϊστάμενος είναι ο υπουργός Δικαιοσύνης.
Αυτό βέβαια που προκάλεσε τεράστιες αντιδράσεις, δεν ήταν μόνο τα επιχειρησιακά ζητήματα, αλλά η τοποθέτηση του Μάριου Χαρτσιώτη, ο οποίος ανέφερε πως «πρώτα από όλα, πέραν από το ατυχές περιστατικό των δύο συνανθρώπων μας, ενώ εκκενώθηκαν 16 ολόκληρα χωριά, δεν είχαμε καμία απολύτως απώλεια ζωής».
Τελικά, εν μέσω των σφοδρών επικρίσεων, προέβη σε απολογία για την εν λόγω αναφορά του, εκφράζοντας τη θλίψη του για την απώλεια των θυμάτων, απολογία που επανέλαβε λίγες μέρες αργότερα, ενώπιον της πρώτης κοινής συνεδρίας των Επιτροπών Εσωτερικών, Γεωργίας και Περιβάλλοντος, που συγκλήθηκαν για να εξετάσουν τα κενά και τις παραλείψεις γύρω από τη φονική πυρκαγιά.
Η πολυψήφια της κοινής γνώμης, αλλά και των κομμάτων, ζητούσε από τον Πρόεδρο απόδοση ευθυνών, δεδομένου πως δεν υπήρξαν παραιτήσεις, εντούτοις ο Πρόεδρος έδωσε προτεραιότητα στην στήριξη των πληγέντων, ενώ στη συνέχεια η Κυβέρνηση άφησε να διαρρεύσει πως επίκειται ανασχηματισμός, με το όνομα του Μάριου Χαρτσιώτη να προβάλλεται ψηλά στην σεναριολογία.
Χαστούκι ΟΑΣΕ για το νομοσχέδιο για τις δημόσιες συγκεντρώσεις
Την περασμένη Πέμπτη, η πρόεδρος της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Αντιπρόεδρος ΚΣ ΟΑΣΕ και Ειδική Αντιπρόσωπος κατά της Διαφθοράς, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, δημοσίευσε την νομική γνώμη του ΟΑΣΕ σε σχέση με το νομοσχέδιο που προώθησε στη Βουλή το Υπουργείο Δικαιοσύνης και η Βουλή ψήφισε σε νόμο. Ένας νόμος που προκάλεσε επίσης αντιδράσεις στην κοινή γνώμη, η οποία θεωρεί πως παραβιάζονται ανθρώπινα δικαιώματα και πλήττεται η Δημοκρατία.
Στην γνωμάτευση του ΟΑΣΕ καταγράφεται ότι το νομοσχέδιο δεν αντικατοπτρίζει την υποχρέωση του Κράτους να προστατεύει, να σέβεται και διευκολύνει την άσκηση του δικαιώματος των ειρηνικών συναθροίσεων».
Μάλιστα, η κ. Χαραλαμπίδου παραπέμπει σε παραδείγματα που παρουσιάζονται στο πολυσέλιδο έγγραφο, όπου τονίζεται μεταξύ άλλων πως υπάρχουν υπερβολικά ευρείες διατάξεις, οι οποίες επιτρέπουν αυθαίρετους περιορισμούς, υπερβολικές υποχρεώσεις στους διοργανωτές, που μπορεί να θεωρηθούν υπεύθυνοι για πράξεις τρίτων, γεγονός που λειτουργεί αποτρεπτικά, ασαφείς λόγοι επιβολής περιορισμών ή διάλυσης συναθροίσεων.
Επίσης διαπιστώνεται έλλειψη μηχανισμών λογοδοσίας για τις ενέργειες της Αστυνομίας και περιορισμένες δυνατότητες δικαστικής προσφυγής και δυσανάλογες ποινές συμπεριλαμβανομένης της φυλάκισης που μπορεί να έχουν αποτρεπτικό αποτέλεσμα και να «παγώσουν» την άσκηση του δικαιώματος».
Ως εκ τούτου, η κ. Χαραλαμπίδου αναμένεται να απευθυνθεί στον υπουργό Δικαιοσύνης, για να προκύψουν τροποποιήσεις στο Νόμο που ψηφίστηκε.
Με ρυθμούς χελώνας τα νομοσχέδια για τη βία στα γήπεδα
Ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο που η Κυβέρνηση δεσμεύτηκε να υλοποιήσει ήταν τα δύο νομοσχέδια για την οπαδική βία, με την απόφαση να λαμβάνεται το 2023, μετά τα επεισόδια στο στάδιο Ελευθερία, για το final-4 του κυπέλλου μπάσκετ, ανάμεσα σε Ανόρθωση και Απόλλωνα, επί υπουργίας Άννας Προκοπίου.
Μετά την αλλαγή σκυτάλης στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, ο Μάριος Χαρτσιώτης με δημόσιες τοποθετήσεις του κλήθηκε σε αρκετές περιπτώσεις να τοποθετηθεί για τα χρονοδιαγράμματα, παραπέμποντας αρχικά στον Δεκέμβριο του 2024, στη συνέχεια στον Ιανουάριο και αργότερα στον Φεβρουάριο του 2025. Τελικά, μόλις το ένα εκ των δύο κατατέθηκε στο Υπουργικό και στη συνέχεια στη Βουλή, το οποίο επίσης προκάλεσε έντονες αντιδράσεις για κάποιες από τις πρόνοιές του ιδίως σε σχέση με το αυτοδιοίκητο της ΚΟΠ, αλλά και με την πρόνοια ότι θα αποφασίζει το Υπουργικό για την απαγόρευση μετακίνησης οπαδών. Μέχρι σήμερα, συνεχίζει να εκκρεμεί ενώπιον της Επιτροπής Νομικών, χωρίς να μπορεί να γίνει εκτίμηση για το χρόνο που θα τεθεί ενώπιον της Ολομέλειας για ψήφιση.
Σε ό,τι αφορά στο δεύτερο, η τύχη του αγνοείται, αφού όπως είχε ενημερώσει ο υπουργός είχαν διαπιστωθεί κάποια συνταγματικά θέματα κι ως εκ τούτου τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση που ολοκληρώθηκε τον περασμένο Μάρτιο, όμως έκτοτε δεν στάλθηκε στο Υπουργικό για έγκριση.
Πρόκειται για το νομοσχέδιο που θέτει υπό την σκέπη των εταιρειών και των σωματείων τους συνδέσμους φιλάθλων, ώστε οι ομάδες να είναι υπόλογες όταν οι οπαδοί τους διαπράττουν αδικήματα στους αγωνιστικούς χώρους.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Κόκκινη στο νομοσχέδιο για τη βία στα γήπεδα-Κρίνουν ανίκανη την Αστυνομία να ανταποκριθεί βουλευτές και σωματεία
Φιάσκο και με το σύστημα απενεργοποίησης των Φυλακών
Το σύστημα απενεργοποίησης κινητών τηλεφώνων στις Κεντρικές Φυλακές, είναι επίσης ένα θέμα που επίσης κληρονόμησε ο υπουργός Δικαιοσύνης από τους προκατόχους του, αφού θα έπρεπε να τοποθετηθεί από τον Αύγουστο του 2022, όπως είχε αναφέρει η τότε υπουργός Δικαιοσύνης Στέφη Δράκου, για να ακολουθήσει η τοποθέτηση του τέως υπουργού Μεταφορών, Γιάννη Καρούσου, που είχε μεταθέσει το χρονοδιάγραμμα για τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους.
Τελικά τα χρονοδιαγράμματα όχι μόνο δεν τηρήθηκαν, αλλά διακόπηκε η σύμβαση με την ανάδοχο εταιρεία, όπως ανέφερε ο υπουργός Μεταφορών, Αλέξης Βαφεάδης, αφού η εταιρεία, στην οποία δόθηκαν ουκ ολίγες παρατάσεις, διαπιστώθηκε πως δεν μπορούσε να ανταποκριθεί.
Ακολούθως, ο νυν υπουργός Δικαιοσύνης όρισε αρχικά το χρονοδιάγραμμα για το πρώτο εξάμηνο του 2025, τοποθέτηση την οποία στην πορεία ανασκεύασε δηλώνοντας ότι θα γίνει «εντός του 2025», πράγμα που μέχρι σήμερα δεν συνέβη.
Σε πρόσφατες δηλώσεις του στο κρατικό ραδιόφωνο, ο κ. Χαρτσιώτης επέμεινε ότι το σύστημα θα εφαρμοστεί εντός του 2025, παρότι κάποιοι, όπως είπε χαρακτήρισαν τη δήλωσή του, «ως ανέκδοτο».
Όπως είπε ο κ. Χαρτσιώτης, «τα κινητά είναι μια διαχρονική γάγγραινα στις Φυλακές. Το Υπουργείο προχώρησε σε δύο άξονες, το πρώτο είναι το σύστημα εντοπισμού και απενεργοποίησης, που θα τοποθετηθεί σε δύο στάδια. Το πρώτο είναι αυτό του εντοπισμού και σε δεύτερη φάση της απενεργοποίησης. Είπα ότι το σύστημα θα εγκατασταθεί εντός του 2025 και η δήλωση αυτή που έχω κάνει από πέρυσι και την οποία κάποιοι χαρακτήρισαν ως ανέκδοτο, θα τηρηθεί με βάση τα χρονοδιαγράμματα».
Σημείωσε επίσης πως «ο δεύτερος άξονας, που κινηθήκαμε και είναι πάρα πολύ σημαντικός, είναι το νομοσχέδιο που βρίσκεται για νομοτεχνικό έλεγχο με επείγον χαρακτήρα, είναι η ποινικοποίηση της κατοχής και χρήσης κινητού τηλεφώνου από οποιονδήποτε κρατούμενο ή μέλος του προσωπικού εντός των Φυλακών, που θα τιμωρείται με φυλάκιση τριών ετών».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ναυάγησε το πρώτο χρονοδιάγραμμα για το σύστημα κινητών στις Φυλακές-Ακόμη δεν προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός
Νεανική παραβατικότητα και νομοσχέδια για λαμπρατζιές
Ένα ζήτημα το οποίο έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια και διαπιστώνεται ότι όσο περνά ο καιρός τόσο χειρότερη γίνεται η κατάσταση, αφορά τη νεανική παραβατικότητα με τα περιστατικά ξυλοδαρμών και βανδαλισμών στη Λάρνακα, αλλά και στη Λεμεσό, ως επίσης και τις επιθέσεις σε ντελιβεράδες, να απασχολούν έντονα την Αστυνομία και κατ' επέκταση τον πολιτικό προϊστάμενο του Υπουργείου.
Εν μέσω των συνεχόμενων περιστατικών τέτοιας φύσεως, ο υπουργός Δικαιοσύνης βγήκε μπροστά, λέγοντας πως «ο Νόμος δεν δέρνεται», μια δήλωση που είχε διατυπωθεί πριν από αρκετά χρόνια από ένα πρώην υπουργό Δικαιοσύνης, τον Δώρο Θεοδώρου.
Παρόλα αυτά, τα φαινόμενα της νεανικής παραβατικότητας συνεχίστηκαν με αποκορύφωμα αποτέλεσμα τον περασμένο Ιούλιο να αναγκαστεί ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να μεταβεί στην Αστυνομική Διεύθυνση Λάρνακας, ανακοινώνοντας λήψη μέτρων από την Αστυνομία για μείωση των φαινομένων παραβατικής συμπεριφοράς στην περιοχή των Φοινικούδων.
Στο μεσοδιάστημα, καταγράφηκε εξάλλου και ένα άλλο φιάσκο, που αφορούσε το νομοσχέδιο για τις λαμπρατζιές, το οποίο προώθησε το Υπουργείο Δικαιοσύνης, ωστόσο δεν κατάφερε να οδηγηθεί ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής για ψήφιση, αφού εκφράστηκαν έντονες διαφωνίες για ορισμένες από τις πρόνοιές του, από τους Δήμους.
Η βασική διαφωνία της Ένωσης Δήμων ήταν ότι θα υποκαθιστούσαν το ρόλο της Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής καλώντας τους αρμόδιους να καθορίσουν ένα πλάνο για τη νεανική παραβατικότητα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
