Σε λιγότερο από δύο χρόνια, το «παιχνίδι» αλλάζει για την ΕΕ. Το 2027 λήγει το χρονοδιάγραμμα της Κομισιόν για τη σταδιακή απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο και το πετρέλαιο. Αυτό σημαίνει ότι ανοίγει διάπλατα ο δρόμος για την ενεργειακή ανεξαρτησία της ΕΕ, χάρη στη χρήση του υδρογόνου. Το καύσιμο του μέλλοντος.
Κινήσεις ματ
Έχοντας πλήρη επίγνωση ότι η απεξάρτησή της από τα ορυκτά καύσιμα αποτελεί μονόδρομο, η ΕΕ έθεσε σε εφαρμογή το σχέδιο REPowerEU. Στόχος, να ενισχύσει την ενεργειακή της ασφάλεια, να αυξήσει την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και να βελτιώσει την ενεργειακή της απόδοση. Για να το καταφέρει, θα επενδυθούν 210 δισεκατομμύρια ευρώ στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς και από το Ταμείο Καινοτομίας και την πώληση δικαιωμάτων του συστήματος εμπορίας εκπομπών.
Η στρατηγική για το υδρογόνο
Καταλυτικό ρόλο σε αυτή την πορεία, θα διαδραματίσει το πράσινο υδρογόνο. Και αυτό γιατί η παραγωγή ανανεώσιμου υδρογόνου, κυρίως μέσω ηλεκτρολυτών που χρησιμοποιούν ηλεκτρική ενέργεια από ΑΠΕ, σε συνδυασμό με την αξιοποίησή του σε διάφορους τομείς -όπως η βιομηχανία και οι μεταφορές- μπορεί να συμβάλλει στην απανθρακοποίηση της οικονομίας και την αναβάθμιση της ενεργειακής ασφάλειας.
Η στρατηγική της ΕΕ για το υδρογόνο -η οποία εκπονήθηκε το 2020- εστιάζει στην επιτάχυνση της ανάπτυξης της παραγωγής καθαρής ενέργειας από υδρογόνο και τη διασφάλιση της κεντρικής θέσης του στην επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας μέχρι το 2050. Γιατί μόνο έτσι η ΕΕ θα καταστεί κλιματικά ουδέτερη και ο πλανήτης μας καθαρότερος. Αρκεί, βέβαια, να αυξήσει την παραγωγή υδρογόνου από ανανεώσιμες πηγές έως το 2030, αυξάνοντας την ποσότητα στους 20 μεγατόνους ανά έτος.
Γιατί υδρογόνο
Γιατί πολύ απλά πρόκειται για μια καθαρή εναλλακτική λύση στα ορυκτά καύσιμα. Το πράσινο υδρογόνο έχει τη δυνατότητα να απανθρακοποιεί τομείς υψηλών εκπομπών, συνεισφέροντας στην επίτευξη μηδενικών ρύπων. Και αυτό γιατί παράγεται μέσω της ηλεκτρόλυσης του νερού με τη χρήση αποκλειστικά ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), όπως ο ήλιος και ο άνεμος. Κατά την κατανάλωσή του δεν παράγει εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου αλλά ηλεκτρισμό, έχοντας ως απόβλητο καθαρό νερό. Ακριβώς λόγω της υψηλής ενεργειακής του πυκνότητας, έχει τη δυνατότητα να αποθηκεύει μεγάλες ποσότητες ενέργειας σε μικρό όγκο. Παράλληλα, επειδή είναι ένα καύσιμο που έχει την ικανότητα να αποθηκεύεται, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να καλύψει τις ανάγκες που προκύπτουν στον τομέα της ενέργειας. Η ευχέρειά του να χρησιμοποιείται σε διάφορους τομείς, όπως οι μεταφορές και η βιομηχανία, το καθιστά ως ένα ιδιαίτερα ευέλικτο καύσιμο. Μάλιστα, τόσο οι νέες όσο και οι υπάρχουσες μηχανές εσωτερικής καύσης -με την κατάλληλη μετατροπή- είναι σε θέση να λειτουργούν με υδρογόνο, υποστηρίζοντας την πολυπόθητη μετάβαση σε μηδενικές εκπομπές.
Τι ισχύει στην Κύπρο
Ακολουθώντας τον δρόμο που χάραξε η ΕΕ, το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας συμπεριλαμβάνει το υδρογόνο στην εθνική στρατηγική, προωθώντας τη χρήση του στις βιομηχανικές διεργασίες υψηλής θερμοκρασίας, τις οδικές μεταφορές βαρέων οχημάτων και στους τομείς της ναυτιλίας και των αερομεταφορών.
Με την ανάπτυξη της βιομηχανίας του υδρογόνου, εύλογα, αναμένεται να τονωθεί η εγχώρια οικονομία, να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και να προκύψουν νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες. Και αυτό γιατί με την αγορά του υδρογόνου, θα αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα της Κύπρου. Η εγχώρια βιομηχανία θα είναι σε θέση να παράγει προϊόντα και να προσφέρει υπηρεσίες, με χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Επιπρόσθετα, το άνοιγμά μας σε νέες αγορές που σχετίζονται με το υδρογόνο, θα επιφέρει σημαντικές προοπτικές για καινούργιες εξαγωγές προϊόντων και διεθνείς συνεργασίες. Η χρήση του στις δημόσιες μεταφορές θα συντείνει στη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα της Κύπρου, βοηθώντας την να υλοποιήσει του στόχους της σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).
Γι’ αυτό και το πρώτο έργο που αφορά παραγωγή/χρήση υδρογόνου ως πράσινη ενέργεια στη χώρα μας, είναι εξαιρετικής σημασίας. Το πρωτοποριακό GreenH2CY, θα περιλαμβάνει εκτός από την παραγωγή, σταθμό ανεφοδιασμού καυσίμων και εγκαταστάσεις αποθήκευσης υδρογόνου. Οι τελευταίες θα επιτρέψουν στο σύστημα ηλεκτρόλυσης που παράγει το υδρογόνο να χρησιμοποιείται ευέλικτα και να λειτουργεί στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, σε ώρες εκτός αιχμής Υπολογίζεται ότι το GreenH2CY θα αποτρέψει την παραγωγή αερίων θερμοκηπίου ισοδύναμων με 21677 τόνους CO2 κατά τα πρώτα δέκα χρόνια λειτουργίας του, που αποδίδονται στην αντικατάσταση του καυσίμου ντίζελ.
Η εν λόγω μονάδα παραγωγής υδρογόνου αναμένεται να παράγει περίπου 150 τόνους καυσίμου υδρογόνου ετησίως, το οποίο ισοδυναμεί με 627 τόνους καυσίμου ντίζελ ανά έτος. Ένα έργο απόλυτα φιλικό προς το περιβάλλον, το οποίο υποστηρίζει την κυκλική οικονομία, αφού το νερό που θα χρησιμοποιείται για την ηλεκτρόλυση θα προέρχεται από τριτοβάθμια επεξεργασία λυμάτων από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων Λάρνακας.
Το πράσινο καύσιμο του υδρογόνου που θα παράγει, προορίζεται για χρήση στον τομέα των μεταφορών, για ανεφοδιασμό εμπορικών οχηματαγωγών και επιβατικών λεωφορείων στις δημόσιες και άλλες συγκοινωνίες, αντικαθιστώντας τα οχήματα που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα. Μπορεί επίσης να αξιοποιηθεί στον τομέα της ναυτιλίας, ενώ θα παρέχει μια καινοτόμα λύση στην αποθήκευση και τη διανομή ενέργειας.
Γι’ αυτό και το κράτος οφείλει να εφαρμόσει την εθνική στρατηγική και να προωθήσει τάχιστα σχέδια στήριξης για χρήστες του υδρογόνου ως εναλλακτικό καύσιμο -είτε πρόκειται για δημόσιες συγκοινωνίες είτε εμπορικά οχήματα μεταφορών- καθώς να αναπτύξει υποδομές και να ρυθμίσει ταυτόχρονα το σχετικό πλαίσιο. Διότι αν η Κύπρος αξιοποιήσει τη γεωστρατηγική της θέση και το ισχυρό ηλιακό δυναμικό που διαθέτει, μπορεί κάλλιστα να καταστεί σε κόμβο παραγωγής και διανομής υδρογόνου. Το μόνο που χρειάζεται είναι να «παίξει» σωστά τα χαρτιά της.
