Το πολυταλαιπωρημένο νομοσχέδιο για τα άτομα με αναπηρίες, το προσχέδιο του οποίου τέθηκε άρον άρον προς δημόσια διαβούλευση από το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, προβάλλει από τη μία την ανάγκη για τήρηση των προεκλογικών υποσχέσεων του Προέδρου της Δημοκρατίας, αλλά από την άλλη, λειτουργεί και ως μοχλός πίεσης προς όλες τις κατευθύνσεις, ώστε να μπορέσει επιτέλους να ρυθμιστεί η σχετική νομοθεσία και να επωφεληθούν ουσιαστικά τα άτομα με διάφορες μορφές αναπηρίας.
Μεγάλο ερωτηματικό εξακολουθεί να παραμένει το κόστος του νομοσχεδίου με την ονομασία «Ο περί Κοινωνικής Συμμετοχής, Συμπερίληψης και Ανεξάρτητης Διαβίωσης των Ατόμων με Αναπηρίες Νόμος του 2025». Αναμένεται αρχικά να γίνει αποδέσμευση ποσού, το οποίο είτε θα συμπεριληφθεί στον κρατικό προϋπολογισμό, είτε θα ενταχθεί σε συμπληρωματικό, με την προϋπόθεση ότι το νομοσχέδιο θα ψηφιστεί πριν από το 2026. Παράλληλα, από πλευράς του αναπηρικού κινήματος κατατέθηκε ξεκάθαρη πρόταση για αύξηση του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος (ΕΕΕ) προς τα άτομα με αναπηρίες, όπως επίσης και για αποσύνδεση των εισοδηματικών κριτηρίων από αυτό, πρόταση που βρίσκεται εδώ και καιρό ενώπιον του Προέδρου Χριστοδουλίδη.
Μέσω του προσχεδίου του νομοσχεδίου, ανάμεσα σε άλλα, διευρύνονται οι δικαιούχοι του επιδόματος διακίνησης για όσα άτομα με αναπηρία εργάζονται, ενώ ταυτόχρονα έχουν εισαχθεί και εμπλουτιστεί διάφορες υπηρεσίες, οι οποίες αποτελούν καθοριστικό βήμα προς την ενίσχυση της ανεξάρτητης διαβίωσης των ατόμων με αναπηρία. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε μια χώρα που μέχρι σήμερα δεν διαθέτει ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο για τη δικαιοπρακτική τους ικανότητα. Επιπρόσθετα, για πρώτη φορά, έχουν συμπεριληφθεί σημαντικές πρόνοιες που αναβαθμίζουν ουσιαστικά τις παροχές προς παιδιά με αναπηρίες, δίνοντας έτσι έμφαση στη στήριξη από την παιδική ηλικία.
Η καθυστέρηση στη δημοσίευση της διαβούλευσης ερμηνεύεται ως αδυναμία της Κυβέρνησης να αποφασίσει για τις προσαυξήσεις στις παροχές που θα δοθούν, με αποτέλεσμα να ληφθεί η απόφαση τελικά από το Υφυπουργείο να δημοσιευθεί το προσχέδιο χωρίς καμία αναφορά σε ποσά. Το ζήτημα αυτό αναμένεται να ξεκαθαρίσει όταν ολοκληρωθεί ο νομοθετικός έλεγχος από τη Νομική Υπηρεσία και, στη συνέχεια, το νομοσχέδιο τεθεί προς συζήτηση στη Βουλή.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Δημόσια διαβούλευση για νομοσχέδιο ΑμεΑ από Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας
Στόχος όλων είναι το νομοσχέδιο να ψηφιστεί μέχρι το τέλος του χρόνου, ώστε να τηρηθεί η προεκλογική δέσμευση του Προέδρου για νομοθετική ρύθμιση των αιτημάτων της αναπηρικής κοινότητας μέχρι το 2026. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι αυτό θα κριθεί στην πράξη, αφού ήδη οι Κοινοβουλευτικές Επιτροπές εργάζονται εντατικά για να προλάβουν την ψήφιση σημαντικών άλλων νομοσχεδίων πριν από τη διάλυσή τους. Θα πρέπει, συνεπώς, να φανεί στην πράξη εάν το συγκεκριμένο νομοσχέδιο θα αποτελέσει πραγματική προτεραιότητα για το σύνολο του πολιτικού κόσμου.
Μιλώντας στον REPORTER, η πρόεδρος της ΚΥΣΟΑ, Θέμιδα Ανθοπούλου, σημείωσε πως «η δημοσίευση του νομοσχεδίου έγινε μετά από διαβούλευση με την ΚΥΣΟΑ και μετά την παράθεση προτάσεων από οργανώσεις, εκ των οποίων ορισμένες έχουν ενσωματωθεί στο κείμενο». Όπως τόνισε, «δεν παρατηρούνται αυξήσεις στα ποσά, αφού δεν υπάρχει οποιαδήποτε επιπλέον δαπάνη πέραν της αποδέσμευσης του αναπηρικού επιδόματος, και αυτό διότι η Κυβέρνηση δεν έχει ακόμη αποφασίσει ποια θα είναι η τελική κοστολόγηση του νομοσχεδίου».
Εξήγησε ότι «αφενός συνεπάγεται κόστος λόγω της αποδέσμευσης, το οποίο θα καταστήσει δικαιούχους τουλάχιστον 12 χιλιάδες άτομα. Από αυτά, κάποια έχουν ήδη αξιολογηθεί, ωστόσο ένας μεγάλος αριθμός δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί και θα πρέπει να περάσει από διαδικασία αξιολόγησης, ενώ παράλληλα θα υπάρξουν και αυξήσεις σε υφιστάμενους δικαιούχους».
Η κ. Ανθοπούλου τόνισε επίσης πως «ήταν σωστό που το νομοσχέδιο δημοσιεύθηκε χωρίς πρόνοιες για ποσά αυξήσεων, διότι όσο καθυστερούμε, απομακρυνόμαστε επικίνδυνα από τον στόχο του 2026. Είμαστε ήδη στα μέσα Σεπτεμβρίου, το νομοσχέδιο αναρτήθηκε αυτές τις μέρες και μέχρι τις 20 Οκτωβρίου ολοκληρώνεται η διαβούλευση. Ακολούθως θα πρέπει να ενσωματωθούν οι τελικές προτάσεις και, με τη μορφή του κατεπείγοντος, να πάει για νομοθετικό έλεγχο στις αρχές Νοεμβρίου και στη συνέχεια να κατατεθεί στη Βουλή».
Επιπρόσθετα, υπογράμμισε ότι «έχουμε χάσει ουσιώδη χρόνο» και ανέφερε ότι ένας από τους λόγους αυτής της καθυστέρησης ήταν «η δυστοκία του κράτους να ορίσει τα ποσοστά αυξήσεων στα υφιστάμενα επιδόματα». Επισήμανε ότι «το κράτος πρέπει να πάρει επιτέλους απόφαση, καθώς έχει ενώπιόν του μία πρόταση οικονομικά βιώσιμη από την ΚΥΣΟΑ, που κατατέθηκε με σοβαρότητα, επαγγελματισμό και μελέτη των πραγματικών οικονομικών δεδομένων».
Παράλληλα πρόσθεσε πως «η πρόταση αυτή βρίσκεται τώρα στα χέρια του Προέδρου της Δημοκρατίας και του υπουργού Οικονομικών, οι οποίοι καλούνται να ανταποκριθούν θετικά. Η πρόταση δεν βασίζεται σε μαξιμαλισμούς ούτε καλύπτει συνολικά το δυσθεώρητο κόστος που έχει η αναπηρική κοινότητα, αλλά αποτελεί μία λύση συμβιβασμού. Είναι όμως κόκκινη γραμμή για εμάς και το κράτος, αν θεωρεί ότι έχει προτεραιότητα τα άτομα με αναπηρία, οφείλει να πάρει αυτή την απόφαση με θάρρος».
Επωφελούνται και τα παιδιά με αναπηρίες
Η κ. Ανθοπούλου, αναφερόμενη ειδικά στα παιδιά με αναπηρίες, επισήμανε ότι «πολλά από αυτά προχωρούν σε σπουδές και στα 18 τους χρόνια βρίσκονται με 30 χιλιάδες ευρώ στην τράπεζα, με αποτέλεσμα να χάνουν το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα. Πλέον κανένα παιδί με αναπηρία δεν θα αποκόπτεται από το ΕΕΕ μέχρι να ολοκληρώσει τις σπουδές του, κάτι που αποτελεί ουσιαστική πρόνοια στήριξης». Την ίδια στιγμή, υπενθύμισε ότι η ΚΥΣΟΑ έχει καταθέσει και πρόταση για αύξηση του ύψους του ΕΕΕ.
Συμπλήρωσε ακόμη ότι «πρόνοιες εισάγονται και για παιδιά με μέτρια αναπηρία, κάτι που σημαίνει ότι καλύπτεται πλέον και μία ομάδα παιδιών η οποία πάντοτε είχε ανάγκη ουσιαστικής στήριξης ώστε να μπορέσει να σταθεροποιηθεί ή και να βελτιωθεί η κατάστασή τους. Αυτή η ρύθμιση θεωρείται εξαιρετικά σημαντική».
Σε γενικότερο πλαίσιο, υπογράμμισε ότι «αποδεσμεύεται το αναπηρικό επίδομα από το ΕΕΕ. Πρόκειται για ένα βήμα προς την οικονομική ανεξαρτησία των ατόμων με αναπηρίες. Τα 368 ευρώ που λαμβάνει σήμερα ένα άτομο είναι βεβαίως σημαντική διαφορά από το μηδέν, ωστόσο εμείς έχουμε καταθέσει πρόταση να αυξηθεί το ποσό αυτό στα 500 ευρώ και η απόφαση εναπόκειται στον Πρόεδρο».
Σημαντικό είναι επίσης, όπως ανέφερε, ότι «με το νέο νομοσχέδιο τα αναπηρικά επιδόματα θα λαμβάνουν ΑΤΑ. Μέχρι σήμερα, τα επιδόματα αυτά αυξάνονταν μόνο κάθε 20 χρόνια, ενώ πλέον με την ΑΤΑ τα ποσά θα μπορούν να προσαρμόζονται σταδιακά. Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει πολύ θετικές πρόνοιες, αλλά την ίδια ώρα είναι και ανοικτό σε βελτιώσεις. Ο καθένας έχει τη δυνατότητα να συμβάλει σε αυτή την προσπάθεια».
Καταλήγοντας, η κ. Ανθοπούλου έστειλε το δικό της μήνυμα: «Βρισκόμαστε σε ένα κομβικό σημείο μιας πολυετούς προσπάθειας για ικανοποίηση των αιτημάτων του αναπηρικού κινήματος. Πρόκειται για αιτήματα που συνδέονται με τη διασφάλιση των δικαιωμάτων και της αξιοπρεπούς διαβίωσης των ατόμων με αναπηρίες. Είναι με ικανοποίηση που βλέπουμε αρκετές πρόνοιες του νομοσχεδίου να αποτελούν σημαντικό βήμα προόδου. Από εδώ και πέρα, ωστόσο, έχουμε ακόμη δρόμο και είναι ευθύνη όλων μας να συνεχίσουμε να λειτουργούμε με υπευθυνότητα μέχρι την υλοποίηση του στόχου αυτού, ώστε να αγγίξει κάθε οικογένεια και κάθε σπίτι με άτομο με αναπηρία».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
