Σχεδόν ανύπαρκτα παραμένουν τα επιδόματα που λαμβάνουν τα άτομα με νεφρική ανεπάρκεια στην Κύπρο, την ώρα που η ιδιωτική πρωτοβουλία για στήριξη της συγκεκριμένης μερίδας ασθενών αποδεικνύεται μεγαλύτερη από εκείνη της πολιτείας. Το μοναδικό ουσιαστικά βοήθημα που προσφέρεται είναι το επίδομα διακίνησης, ώστε οι νεφροπαθείς να μπορούν να μεταβαίνουν για τις απαραίτητες συνεδρίες αιμοκάθαρσης.
Πέραν των 1.600 ασθενών στην Κύπρο υποβάλλονται σήμερα σε αιμοκάθαρση, ενώ οι μεταμοσχευμένοι ασθενείς ξεπερνούν τους χίλιους. Ωστόσο, μόλις 942 άτομα λαμβάνουν το επίδομα διακίνησης. Τα στοιχεία αυτά παρουσιάστηκαν ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εργασίας, η οποία προχώρησε σε αυτεπάγγελτη εξέταση της ανάγκης λήψης μέτρων από το κράτος για τη στήριξη των ασθενών με νεφρική ανεπάρκεια και τη διασφάλιση αξιοπρεπούς βιοτικού επιπέδου, ύστερα από εισήγηση της βουλεύτριας του ΑΚΕΛ, Μαρίνας Νικολάου.
Κατά την τοποθέτησή του, ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Ανδρέας Καυκαλιάς, σημείωσε πως «είναι γενική διαπίστωση ότι το κράτος δεν κάνει αυτά που οφείλει προς τα άτομα με νεφρική ανεπάρκεια». Παράλληλα επισήμανε ότι «άτομα με τέτοιες αναπηρίες δεν λαμβάνουν τα επαρκή επιδόματα που θα έπρεπε».
Από την πλευρά της, η βουλεύτρια του ΑΚΕΛ, Μαρίνα Νικολάου, τόνισε πως τα προβλήματα των νεφροπαθών έχουν τεθεί κατ’ επανάληψη στο επίκεντρο συζητήσεων της Επιτροπής Υγείας, από διάφορες οπτικές όπως η ποιότητα της ιατρικής φροντίδας που λαμβάνουν ή ο αριθμός των νοσηλευτών που βρίσκονται παρόντες κατά τη διάρκεια της αιμοκάθαρσης. Εξήγησε, μάλιστα, ότι «σύμφωνα με μελέτη που έγινε αναφορικά με τις πρακτικές και τις πολιτικές άλλων κρατών-μελών, υπάρχουν χώρες που αντιμετωπίζουν τα άτομα με νεφρική ανεπάρκεια ως άτομα με αναπηρία, την ώρα που στην Κύπρο περιορίζονται στο επίδομα διακίνησης και τη διατίμηση του 0,8 στην ΑΗΚ».
«Κυνηγάμε για χρόνια τα δικαιώματα των νεφροπαθών»
Λαμβάνοντας τον λόγο, η πρόεδρος της Παγκύπριας Οργάνωσης Νεφροπαθών, Έμιλυ Γρουτίδου Πετρίδου, η οποία είναι και η ίδια μεταμοσχευμένη ασθενής, ανέφερε ότι το θέμα των νεφροπαθών είναι διαχρονικό. Υπογράμμισε πως «κυνηγάμε τα δικαιώματα των νεφροπαθών εδώ και πολλά χρόνια χωρίς να έχουμε πετύχει κάτι, καθώς συναντούμε συνεχώς κλειστές πόρτες. Ο ΠΟΥ έχει κατατάξει πρόσφατα τη νεφροπάθεια στις πιο θανατηφόρες ασθένειες του αιώνα. Σήμερα, βάσει δεδομένων, παγκοσμίως πλησιάζουμε το ένα εκατομμύριο ασθενείς».
Η κ. Πετρίδου επισήμανε ότι η νεφροπάθεια χαρακτηρίζεται ως «σιωπηλή πανδημία», σημειώνοντας ότι γίνονται εδώ και χρόνια προσπάθειες «να ενημερώσουμε την κοινωνία και τους ιθύνοντες για το τι σημαίνει νεφροπάθεια. Όταν ένας ασθενής υποβάλλεται σε αιμοκάθαρση τρεις και τέσσερις φορές την εβδομάδα, χάνεται το εισόδημα της οικογένειας, καθώς ο ασθενής δεν μπορεί να εργαστεί. Τις υπόλοιπες μέρες χρειάζεται ξεκούραση. Το ίδιο ισχύει και για τους μεταμοσχευμένους. Δεν σημαίνει ότι επειδή έκαναν μεταμόσχευση ζουν μια χαρισάμενη ζωή· αντίθετα, μπαινοβγαίνουν στα νοσοκομεία και έχουν πολλούς περιορισμούς στη διατροφή και στην καθημερινότητά τους. Όταν βλέπουμε τις λίστες με τα επιδόματα που δίνονται σε άλλες χώρες, διερωτόμαστε γιατί στην Κύπρο δεν στηρίζεται αυτή η κατηγορία ασθενών».
Συνεχίζοντας, επισήμανε ότι «αν δεν υπήρχε η Ζέτα Αιμιλιανίδου, δεν θα λαμβάναμε ούτε το επίδομα διακίνησης, το οποίο σήμερα είναι μόλις 150 ευρώ και δεν επαρκεί. Πώς μπορεί να επιβιώσει κανείς με τέτοια επιδόματα; Η θεραπεία, στις πλείστες περιπτώσεις, δεν έχει τέλος. Οι περισσότεροι που ξεκινούν αιμοκάθαρση παραμένουν σε αυτή εφ’ όρου ζωής. Σήμερα οι αιμοκαθαρόμενοι φτάνουν τους 1.600 Παγκύπρια, οι μεταμοσχευμένοι ξεπερνούν τους 1.000 και οι λίστες συνεχώς αυξάνονται».
Διαχρονικά τα αιτήματα, καμία απάντηση
Ο Γενικός Γραμματέας της Οργάνωσης, Μάριος Ιερονιμίδης, επισήμανε πως «η πολιτεία συνεχώς προπαγανδίζει ότι είναι κοινωνία δικαίου, αλλά κάθε άλλο παρά έτσι είναι». Αναφερόμενος στις συντάξεις που λαμβάνουν οι νεφροπαθείς, εξήγησε: «Πολλοί στα 50 τους ανακαλύπτουν ότι βρίσκονται στο τελευταίο στάδιο νεφροπάθειας και ξεκινούν αιμοκάθαρση. Δεν έχουν πλέον την ευχέρεια να εργαστούν, με αποτέλεσμα να θεωρούνται συνταξιούχοι. Ωστόσο, το κράτος δεν τους καλύπτει, και πρέπει να περιμένουν μέχρι τα 65 για να λάβουν μια μειωμένη σύνταξη. Δεν θα έπρεπε η πολιτεία να τους αναγνωρίσει πλασματική δεκαετή υπηρεσία, όπως έκανε για τους δημόσιους υπαλλήλους;». Τόνισε επίσης: «Ένας νεφροπαθής δεν κάνει θεραπεία, αλλά συντήρηση ζωής. Δεν θεραπεύεται ποτέ. Μέχρι σήμερα λάβαμε πολλές υποσχέσεις, αλλά όλες ήταν φρούδες».
Ο Αντιπρόεδρος της Οργάνωσης, Γιώργος Μεσσαρίτης, επισήμανε ότι τα αιτήματα τόσο των ασθενών με νεφρική ανεπάρκεια όσο και των μεταμοσχευμένων είναι διαχρονικά. «Ένας νεφροπαθής τελικού σταδίου θεωρείται σε ποσοστό 70% άτομο με αναπηρία. Δεν μπορεί να εργαστεί κανονικά και ελάχιστοι εργοδότες θα προσλάβουν κάποιον για λίγες ώρες την ημέρα», είπε χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενος στο συνταξιοδοτικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν, υπογράμμισε ότι «υπάρχουν και ψυχολογικοί παράγοντες, καθώς οι άνθρωποι αυτοί δεν πρέπει να νιώθουν άχρηστοι μέσα στην οικογένειά τους. Η πολιτεία θα μπορούσε να δώσει ένα αξιοπρεπές ποσό σύνταξης. Υπάρχουν άτομα που είναι χρόνιοι ασθενείς και δεν δικαιούνται καν σύνταξη. Συνεργαζόμαστε με το κράτος για τη μεταφορά των ασθενών με λεωφορεία, αλλά αυτά δεν βρίσκονται παντού. Από το 2019 το επίδομα διακίνησης παραμένει στάσιμο. Σε άλλα άτομα με αναπηρία δίνεται πέραν των 750 ευρώ, ενώ εμείς δεν λαμβάνουμε ανάλογη στήριξη».
Στη δική της τοποθέτηση, η πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Φίλων Νεφροπαθών, Κλέα Παπαέλληνα, εξέφρασε τη στήριξή της σε όσα ανέφερε η Παγκύπρια Οργάνωση Νεφροπαθών για τα επιδόματα. Ωστόσο, υπογράμμισε ότι «οι Σύνδεσμοι και οι Οργανώσεις δεν μπορούν να αντικαταστήσουν το κράτος. Το ζήτημα της εργασίας για τους νέους αιμοκαθαρόμενους είναι τεράστιο, καθώς μιλάμε για 12ωρες θεραπείες μέσα σε μία εβδομάδα. Ας φανταστούμε όλοι μας, έστω και για λίγο, τι σημαίνει να είναι κάποιος δέσμιος ενός μηχανήματος. Εμείς θα σταθούμε δίπλα τους με όλες μας τις δυνάμεις».
Ο πρόεδρος της Νεφρολογικής Εταιρείας Κύπρου, δρ. Νίκος Μιτσίδης, σημείωσε ότι η πιστοποίηση της χρόνιας νεφρικής νόσου δεν βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με άλλες παθήσεις. «Οι ασθενείς αυτοί περνούν μια τεράστια αναταραχή στη ζωή τους, αλλά θέλουν να συνεχίσουν όπως πριν. Δεν μπορούν όμως, λόγω των πολλών ωρών αιμοκάθαρσης. Αναγκάζονται να μειώσουν τις ώρες εργασίας ή να αλλάξουν δουλειά, και σε αρκετές περιπτώσεις οδηγούνται σε πρόωρη σύνταξη. Η ψυχολογία ενός νέου ανθρώπου που δεν μπορεί να στηρίξει την οικογένειά του είναι βαρύ πλήγμα», εξήγησε.
Σε ό,τι αφορά τη διακίνηση των ασθενών για αιμοκάθαρση, σημείωσε ότι πρόκειται για παγκόσμιο ζήτημα, τονίζοντας ότι πολλά συστήματα υγείας έχουν δοκιμάσει διάφορες μεθόδους διαχείρισης. «Το επίδομα που δίνεται δεν είναι αρκετό», υπογράμμισε. Πρόσθεσε ότι «η περιτοναϊκή αιμοκάθαρση που γίνεται στο σπίτι εφαρμόζεται σε περίπου 80 άτομα. Οι μεταμοσχευμένοι είναι οι πιο υγιείς, αλλά παραμένουν σε θεραπεία αποκατάστασης, έχουν πολλούς περιορισμούς και δεν μπορούν, για παράδειγμα, να εργάζονται στον ήλιο, γιατί κινδυνεύουν να αναπτύξουν καρκίνο του δέρματος. Και αυτοί οι ασθενείς θα έπρεπε να αναγνωρίζονται ως άτομα με αναπηρία».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Βρήκε εν μέρει λύση ο ΟΚΥπΥ για την υποστελέχωση της Νεφρολογικής Κλινικής στο νοσοκομείο Λάρνακας
