Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα δίλημμα: είτε θα ρισκάρει την οργή του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, είτε θα αποδεχθεί μια γρήγορη συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία, πληρώνοντας το οδυνηρό τίμημα της παραχώρησης εδαφών με αντάλλαγμα ασαφείς εγγυήσεις ασφάλειας.
Η συνάντησή του με τον Τραμπ στην Ουάσινγκτον τη Δευτέρα πραγματοποιείται λίγες μέρες μετά τη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, όπου δεν υπήρξε συμφωνία για κατάπαυση πυρός. Ο Ουκρανός πρόεδρος, συνοδευόμενος από Ευρωπαίους ηγέτες, ελπίζει να αποσπάσει σαφείς δεσμεύσεις από τις ΗΠΑ για την ασφάλεια της χώρας του, αλλά και να προωθήσει νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Με «dream team» Ευρωπαίων ηγετών ο Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο-Πώς αναμένεται να τον βοηθήσουν Στάρμερ, Μακρόν, Μερτς και Μελόνι
Το κλίμα είναι τεταμένο, καθώς η προηγούμενη επίσκεψή του στον Λευκό Οίκο τον Φεβρουάριο είχε οδηγήσει σε έντονη αντιπαράθεση με τον Τραμπ και προσωρινή διακοπή της στρατιωτικής βοήθειας. Αυτή τη φορά τον συνοδεύουν ο γ.γ. του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε και ο Πρόεδρος της Φινλανδίας Αλεξάντερ Σταμπ, με τους οποίους ο Τραμπ διατηρεί καλή προσωπική σχέση.
Η δυσκολία για τον Ζελένσκι είναι ότι ο Τραμπ εμφανίζεται ανοιχτός στις απαιτήσεις του Πούτιν για παραχώρηση πέντε ουκρανικών περιφερειών. Ο Αμερικανός Πρόεδρος μίλησε ακόμη και για ένα σχέδιο «ανταλλαγής εδαφών», προσφέροντας ως αντάλλαγμα μια μορφή «άρθρου 5 του ΝΑΤΟ» για την Ουκρανία, αν και χωρίς σαφήνεια ως προς το περιεχόμενο.
Ο Ουκρανός Πρόεδρος επιμένει πως «δεν θα παραχωρήσει έδαφος ούτε θα το ανταλλάξει», επισημαίνοντας ότι το ζήτημα μπορεί να συζητηθεί μόνο σε τριμερή συνάντηση με τον Πούτιν και τον Τραμπ. Μέχρι στιγμής, η Μόσχα δεν έχει δείξει σημάδια ότι θα δεχθεί μια τέτοια διαδικασία.
Η αβεβαιότητα είναι μεγαλύτερη καθώς η Ρωσία εντείνει τις επιθέσεις της, με τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο να καταγράφουν τον υψηλότερο αριθμό θανάτων αμάχων τα τελευταία τρία χρόνια, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Παράλληλα, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις φοβούνται ότι μια ευνοϊκή συμφωνία για τον Πούτιν θα ενθαρρύνει περαιτέρω επιθετικότητα.
Ο Ζελένσκι αντιμετωπίζει και εσωτερικές πιέσεις. Τον Ιούλιο, χιλιάδες πολίτες διαδήλωσαν εναντίον των ενεργειών του που έθεταν σε κίνδυνο την ανεξαρτησία των θεσμών κατά της διαφθοράς, αναγκάζοντάς τον τελικά σε υποχώρηση. Η θέση του στις συνομιλίες εξασθενεί, καθώς οι απώλειες στο μέτωπο αυξάνονται και οι αντεπιθέσεις δεν αποδίδουν.
Η Ουάσινγκτον, οι Βρυξέλλες και το Κίεβο παραμένουν διχασμένοι ως προς τις εγγυήσεις ασφάλειας που μπορούν να προσφερθούν. Ο Ζελένσκι τονίζει ότι το κύριο ζητούμενο είναι να υπάρξει ξεκάθαρη κατανομή ρόλων ανάμεσα σε ΗΠΑ, ΕΕ και Ουκρανία, όμως μέχρι στιγμής λείπουν οι λεπτομέρειες.
Ο κίνδυνος για τον Ουκρανό ηγέτη είναι ότι οποιαδήποτε υποχώρηση θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για νέες ρωσικές επιθέσεις τα επόμενα χρόνια, ενώ η άρνηση συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις Τραμπ απειλεί να υπονομεύσει την υποστήριξη της Ουάσινγκτον. Έτσι, ο Ζελένσκι βρίσκεται παγιδευμένος σε ένα δίλημμα χωρίς εύκολη διέξοδο.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Στο Λευκό Οίκο για το κρίσιμο τετ α τετ με Τραμπ ο Ζελένσκι-Το μήνυμα του Αμερικανού Προέδρου για Κριμαία και ΝΑΤΟ
Πώς προετοιμάστηκε η Ευρώπη για τη σημερινή συνάντηση στον Λευκό Οίκο
Ποτέ ξανά δεν έχουμε δει τόσους πολλούς παγκόσμιους ηγέτες να συγκεντρώνονται τόσο αιφνιδιαστικά για μια τόσο κρίσιμη συνάντηση στον Λευκό Οίκο, και μάλιστα με έναν πρόεδρο τόσο καθοριστικό όσο και απρόβλεπτο, σημειώνει σε ανάλυσή του το Sky News για τις σημερινές διαβουλεύσεις που θα λάβουν χώρα στις ΗΠΑ ανάμεσα σε Τραμπ, Ζελένσκι και Ευρωπαίους ηγέτες.
Η ταχύτητα με την οποία οργανώθηκε η συνάντηση είναι εντυπωσιακή. Διπλωματική πηγή που επικαλείται το αμερικανικό μέσο χαρακτήρισε αυτή την επίσπευση ως «οργανική εξέλιξη»· το αυτονόητο επόμενο βήμα μετά τη σύνοδο της Αλάσκας, όπως είπε.
Οι Ευρωπαίοι δεν ήταν παρόντες εκεί. Σήμερα, όμως, θα κυριαρχούν στην αίθουσα. Υπάρχει κίνδυνος ο Ντόναλντ Τραμπ να νιώσει περικυκλωμένος; Μάλλον όχι. Πιο πιθανό είναι να απολαύσει τη στιγμή, βλέποντας τον εαυτό του ως τον μεγάλο συντονιστή. Και σε αυτό δεν θα έχει άδικο.
Είτε η διπλωματική του τακτική είναι άγαρμπη είτε έξυπνη – κάτι που θα συνεχίσει να συζητείται – δεν υπάρχει αμφιβολία ότι εκείνος δημιούργησε αυτή τη στιγμή διαλόγου.
Το παρελθόν του Τραμπ με τον Ζελένσκι
Το σκηνικό όμως συμπληρώνεται από ένα άλλο επεισόδιο στον Λευκό Οίκο, τον Φεβρουάριο, που δίνει το απαραίτητο πλαίσιο για τη σημερινή μέρα.
Η έντονη αντιπαράθεση Τραμπ–Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο ήταν για τους Ευρωπαίους ηγέτες μια σκληρή υπενθύμιση της πραγματικότητας.
Ο κόσμος παρακολούθησε τον Τραμπ και τον αντιπρόεδρό του, JD Vance, να επιτίθενται στον Ουκρανό ηγέτη. Ήταν μια άβολη στιγμή, αλλά και διδακτική, διότι πέρα από τις φωνές, ξεκαθαρίστηκαν στάσεις και προθέσεις.
Η συνάντηση εκείνη έδωσε σε όλους μια σαφή εικόνα για το με ποιους είχαν να κάνουν.
Έκτοτε, η Ευρώπη και οι βασικοί της ηγέτες διαμόρφωσαν και αναπροσάρμοσαν τις θέσεις τους. Συλλογικά, άλλαξαν τη στρατηγική τους για τις αμυντικές δαπάνες – αναγνωρίζοντας την ανάγκη να σταθούν στα πόδια τους. Και σε ατομικό επίπεδο έσπευσαν να οικοδομήσουν άμεσες σχέσεις με τον Αμερικανό πρόεδρο.
Όλοι οι ηγέτες που βρίσκονται σήμερα στον Λευκό Οίκο έχουν δουλέψει σκληρά (κάποιοι θα έλεγαν υπερβολικά) για να βρεθούν στη «σωστή πλευρά» του Τραμπ.
Είτε με την κρατική επίσκεψη του Στάρμερ, είτε με τις δεξιότητες του Στουμπ στο γκολφ, είτε με την πολιτική γραμμή της Μελόνι που εφάπτεται με εκείνη του Τραμπ, είτε με τα περίφημα «daddy» σχόλια του Ρούτε, όλοι βρήκαν διαφορετικούς τρόπους να τον προσεγγίσουν. Και το έκαναν ακριβώς για στιγμές σαν τη σημερινή.
Στις επόμενες ώρες αναμένεται ο Τραμπ και ο Ζελένσκι να συναντηθούν με τις αντιπροσωπείες τους. Πιθανότατα θα τους δούμε μαζί στο Οβάλ Γραφείο. Όλοι περιμένουν ότι δεν θα επαναληφθεί το φιάσκο του Φεβρουαρίου· ο Ζελένσκι γνωρίζει ότι τότε χειρίστηκε την κατάσταση άσχημα.
Η επανάληψη είναι απίθανη και για έναν ακόμη λόγο: με τον χαρακτηριστικό «τραμπικό» τρόπο του, ο Αμερικανός πρόεδρος μοιάζει τώρα να συμφωνεί με αυτό ακριβώς που είχε επικρίνει τον Ζελένσκι πως ζητούσε τότε – δηλαδή εγγυήσεις ασφαλείας πριν σταματήσει ο πόλεμος.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Πραγματοποιήθηκε η τηλεδιάσκεψη των Ευρωπαίων με Ζελένσκι-Συζήτησαν εγγυήσεις ασφαλείας και εδαφικό
Τι περιμένουμε από τις σημερινές συναντήσεις
Με τον Τραμπ, τα φαινομενικά ασήμαντα ζητήματα συχνά έχουν την ίδια βαρύτητα με τις λεπτομέρειες. Και πολλές φορές, το «ασήμαντο» μπορεί να επηρεάσει το ουσιώδες. Όπως το αν θα φορέσει γραβάτα ή σακάκι ο Ουκρανός πρόεδρος μετά τον σάλο που προκλήθηκε με την επιλογή του να εμφανιστεί με στρατιωτικά ρούχα τον Φεβρουάριο.
Μετά τη διμερή συνάντηση, θα ακολουθήσει η ευρύτερη. Ο βασικός στόχος για την Ευρώπη είναι να καταλάβει τι είναι διατεθειμένος να κάνει ο Τραμπ σε ό,τι αφορά τις εγγυήσεις ασφαλείας της Ουκρανίας και – κυρίως – τι συζήτησε και τι συμφώνησε με τον Πούτιν.
Είναι πράγματι πρόθυμος ο Πούτιν να δεχθεί ένα είδος αμερικανο-ευρωπαϊκού συμφώνου ασφαλείας για την Ουκρανία; Αυτό θυμίζει ΝΑΤΟ χωρίς τυπική ένταξη – άρα θα μπορούσε ποτέ να το δεχθεί πραγματικά ο Ρώσος πρόεδρος;
Και πέρα από αυτό τπ Sky News διερωτάται: τι ακριβώς συζήτησαν οι Τραμπ και Πούτιν σχετικά με τις «ανταλλαγές εδαφών» (ή πιο σωστά «ανταλλαγές ελέγχου», αφού στην πράξη η Ουκρανία θα παραχωρούσε δικά της εδάφη);
Υπάρχει ανησυχία ότι η εσκεμμένη ασάφεια μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για μια ειρηνευτική συμφωνία. Οι διαφορετικές πλευρές θα ερμηνεύσουν τους όρους διαφορετικά. Βραχυπρόθεσμα, αυτό μπορεί να προσφέρει στον Τραμπ μια γρήγορη λύση· μακροπρόθεσμα όμως μπορεί να αποδειχθεί μη βιώσιμο και επικίνδυνο.
Πάνω απ’ όλα, ο τόνος των Ευρωπαίων προς τον Τραμπ θα είναι ένας συνδυασμός κολακείας και ήπιας προειδοποίησης.
Θα του πουν ότι εκείνος δημιούργησε αυτή τη στιγμή της ειρήνης· ότι είναι η δική του ειρήνη και ότι θέλουν να συνεργαστούν μαζί του για να τη διατηρήσουν (και έτσι να εδραιώσει την υστεροφημία του).
Αλλά για να γίνει αυτό, θα του τονίσουν, χρειάζονται τη συνεχή δέσμευσή του απέναντί τους· στηρίζοντας την Ευρώπη, όχι παραχωρώντας τα πάντα στη Ρωσία.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Για μεγάλη πρόοδο με Ρωσία μιλάει ο Τραμπ-Έστειλε μήνυμα την ώρα της συνέντευξης Ζελένσκι και Φον ντερ Λάιεν
Τα πρώτα «όχι» του Αμερικανού προέδρου
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έστειλε μήνυμα στον Βολοντιμίρ Ζελένσκι και στην Ουκρανία με ανάρτησή του στο Truth Social λίγες ώρες πριν τη συνάντηση στον Λευκό Οίκο. Όπως έγραψε ο Αμερικανός πρόεδρος, ο Ζελένσκι –τον οποίο υποδέχεται αργότερα σήμερα στον Λευκό Οίκο– θα μπορούσε να «τερματίσει» τον πόλεμο με τη Ρωσία «σχεδόν αμέσως».
Παράλληλα ο Τραμπ απέκλεισε κάθε ενδεχόμενο η Ουκρανία να ανακτήσει τον έλεγχο της χερσονήσου της Κριμαίας, που προσαρτήθηκε στη Ρωσία το 2014, όπως και να ενταχτεί στον Οργανισμό του Συμφώνου του Βόρειου Ατλαντικού.
«Ο πρόεδρος Ζελένσκι της Ουκρανίας μπορεί να τερματίσει τον πόλεμο με τη Ρωσία σχεδόν αμέσως, αν το θέλει, ή μπορεί να συνεχίσει τον πόλεμο. Να θυμάστε πώς άρχισε. Δεν υπάρχει περίπτωση να ανακτηθεί η Κριμαία που δόθηκε από τον Ομπάμα (πριν από 12 χρόνια, χωρίς να πέσει ούτε τουφεκιά!), και να υπάρξει ένταξη στο NATO για την Ουκρανία. Μερικά πράγματα δεν αλλάζουν ποτέ», προεξόφλησε ο ρεπουμπλικάνος μέσω Truth Social, προσθέτοντας τρία θαυμαστικά και πληκτρολογώντας όλη την πρόταση «να υπάρξει ένταξη στο NATO» με κεφαλαία γράμματα, όπως συνηθίζει.
Πηγή: Πρώτο Θέμα
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Εκτιμήσεις για επαναχάραξη γεωπολιτικών ισορροπιών μετά τη συνάντηση στην Αλάσκα-«Εκκωφαντική η απουσία της ΕΕ»
