Έχουν πλέον περάσει τρεις εβδομάδες από την ημέρα που ξέσπασε η φονική πυρκαγιά στη Λεμεσό, η οποία άφησε πίσω της δύο νεκρούς και εκατοντάδες κατεστραμμένες περιουσίες, με τις αντιδράσεις όσον αφορά στους χειρισμούς της Κυβέρνησης, να έχουν κοπάσει. Είναι κοινώς αποδεκτό ότι υπήρξαν παραλήψεις και το κράτος δεν ανταποκρίθηκε ως έπρεπε, όπως άλλωστε παραδέχθηκε ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ενώ αποτελεί παραδεκτό γεγονός από όλες τις πλευρές πως πρόκειται για τη μεγαλύτερη και πιο καταστροφική πυρκαγιά στη σύγχρονη μεταπολεμική ιστορία της Κύπρου. Και όπως ήταν λογικό, σε τέτοιες πρωτοφανείς φυσικές καταστροφές, η Κυβέρνηση βρέθηκε στο στόχαστρο, ενώ η επικοινωνιακή προσέγγιση προκάλεσε περισσότερους κραδασμούς και έδωσε περισσότερη τροφή, ειδικότερα στα κόμματα της αντιπολίτευσης.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Τα κόμματα δεν πρέπει να απορούν για το χάσμα, πρέπει να σταματήσουν να το διευρύνουν
Η δήλωση του Κυβερνητικού Εκπροσώπου, Κωνσταντίνου Λετυμπιώτη, ότι «η φετινή αντιπυρική περίοδος βρίσκει την Κυπριακή Δημοκρατία περισσότερο προετοιμασμένη και ενισχυμένη από ποτέ», αφενός θα μπορούσε να αποφευχθεί, σε ό,τι αφορά τη δόση υπερβολής, με την Κυβέρνηση να αρκείται στο γεγονός ότι ενισχύθηκε ο στόλος σε σύγκριση με άλλες χρονιές, κάτι που αποτελεί και πραγματικότητα, και αφετέρου ήρθε να χρησιμοποιηθεί - αναπόφευκτα - εναντίον του ίδιου του Προέδρου και των Υπουργών του. Ειδικότερα από κόμματα και βουλευτές της αντιπολίτευσης, που άδραξαν την ευκαιρία για «ρεβάνς», βλέποντας ταυτόχρονα και τις έντονες αντιδράσεις από πλευράς κοινής γνώμης, η οποία ζυγίζει τα δεδομένα από διαφορετική οπτική γωνία, με τα οποία ταυτίζονται κατά τον ουσιώδη χρόνο πολιτικοί, αφού πολλές φορές ο σκοπός αγιάζει τα μέσα.
Αναμφίβολα, η Κυβέρνηση έδωσε τροφή για επικρίσεις και πολιτική εκμετάλλευση των δεδομένων, όπως αυτά διαμορφώθηκαν από την φονική πυρκαγιά, ωστόσο κόμματα από την πλευρά τους, αγνόησαν σημαντικές παραμέτρους, όπως για παράδειγμα η ενίσχυση του στόλου των δυνάμεων πυρόσβεσης, εστιαζόμενα στα αρνητικά από τα οποία θα αποκομίσουν οφέλη, με ορίζοντα τόσο τις Βουλευτικές εκλογές του 2026 όσο και τις Προεδρικές το 2028. Από την άλλη, ο οποιοσδήποτε, συμπεριλαμβανομένου και των κομμάτων, έχει το δικαίωμα για κριτική και απαίτηση για απόδοση ευθυνών, ωστόσο το ζητούμενο σε πολλές περιπτώσεις, όπως και αυτή, είναι η υποκρισία ορισμένων, η οποία θα πρέπει να αποφεύγεται, όταν στην εξίσωση υπάρχει το ανθρώπινο δράμα, το οποίο δεν θα πρέπει να τυγχάνει εκμετάλλευσης.
Το ότι έγιναν λάθη, δεν μπορεί να το αμφισβητήσει κανείς και υπήρξε παραδοχή από τον Πρόεδρο. Το ότι κάποιοι επιχείρησαν να έχουν πολιτικά οφέλη από αυτή την κατάσταση, επίσης αποτελεί δεδομένο. Εξάλλου, δεν είναι καθόλου άσχετο το γεγονός ότι το Συντονιστικό Κέντρο, στο οποίο θα έπρεπε να βρίσκονταν μόνο επιχειρησιακοί που εμπλέκονται στην διαχείριση μιας πυρκαγιάς, μετατράπηκε σε πολιτική πασαρέλα. Όλοι ανεξαιρέτως εισήλθαν στο Συντονιστικό, ενημερώθηκαν - που δεν υπήρχε καν λόγος και υποχρέωση για τέτοια ενημέρωση - φωτογραφήθηκαν «αυθόρμητα», έκαναν τις αναρτήσεις τους στα social media και έφυγαν. Άσκησαν κριτική και κάποιοι μετέβησαν και τις επόμενες ημέρες στις πληγείσες περιοχές, ώστε να βγάλουν και άλλες φωτογραφίες με τους πυρόπληκτους και να τους δείξουν το ενδιαφέρον τους λίγους μήνες πριν από τις Βουλευτικές Εκλογές.
Η πολιτική υποκρισία, όχι σε όλες τις περιπτώσεις, μεταφέρθηκε από το Συντονιστικό Κέντρο στην Βουλή των Αντιπροσώπων, όπου για εννέα και πλέον ώρες, «ο κάθε ένας το μακρύ και το κοντό του». Χωρίς καμία κατάληξη ως προς τι τελικά πήγε λάθος, τι πρέπει να διορθωθεί ώστε να αποφευχθεί η επανάληψη των λαθών και τι μπορεί να γίνει προκειμένου να καλυφτούν τα κενά. Ενδεικτικό είναι και το σχόλιο ενός εκ των κοινοταρχών που κλήθηκαν στην Βουλή, ο οποίος ανέφερε «κανέναν εν έκοφτε που μας, είχαν μας όπως τα χτηνά τόσες ώρες».
Αν και επρόκειτο για μια συνεδρία που είχε όλα τα φόντα να δώσει απαντήσεις για τα ζητήματα που προέκυψαν με την φονική πυρκαγιά και που αφορούν όλους μας, τελικά είχε πολύ περισσότερες... αγορεύσεις. Και ο λόγος περί αγορεύσεων, γιατί βουλευτές επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν μία εθνική τραγωδία για να πάρουν θέσεις στα προεκλογικά χαρακώματα, παρά να πάρουν απαντήσεις, τις οποίες όχι απλώς είχε ανάγκη να μάθει η κοινή γνώμη αλλά κυρίως έχει ανάγκη η πολιτεία στο σύνολό της, ώστε να γίνουν οι απαραίτητες διορθωτικές κινήσεις σε όλα τα επίπεδα και να μην ξαναζήσουμε μία ανάλογη κατάσταση. Η παρουσία αρμοδίων σε όλους τους τομείς, στα χαρτιά επέτρεπε να γίνει μια πολύ παραγωγική συζήτηση. Στην πράξη, όμως, έγινε ακριβώς το αντίθετο, καθώς υπήρξαν εντάσεις, ειρωνείες και βασανιστικές επαναλήψεις από βουλευτές που ενδεχομένως να ήθελαν να αυξήσουν την δημοφιλία τους, ενώ πολλοί από τους καλεσμένους δεν έλαβαν καν τον λόγο, μετατρέποντας τους απλά σε κομπάρσους, αν και επρόκειτο για τους πρωταγωνιστές της καταστροφής.
Από εκεί και πέρα, στην εξίσωση προστέθηκε το θέμα των πολιτικών ευθυνών. Αναμφίβολα σε κάποιες περιπτώσεις η απαίτηση για παραιτήσεις έχει να κάνει και με την προϊστορία του κάθε υπουργού και με τα δείγματα γραφής που έχει δώσει. Εξού και σε κάποιες περιπτώσεις οι αντιδράσεις ήταν εντονότερες, ενώ σε αυτό προστίθενται και τα επικοινωνιακά ατοπήματα που αναζωπυρώνουν καταστάσεις.
Στην προκειμένη περίπτωση, όπως είχαμε αναφέρει σε προηγούμενα ρεπορτάζ μας, άλλο η επιχειρησιακή διαχείριση της πυρκαγιάς, που πρόκειται για επιχειρησιακό θέμα, και άλλο η πολιτική. Η κριτική προς αυτούς, θα πρέπει να γίνεται από διαφορετική οπτική γωνία. Για τους μεν, εάν λειτούργησαν ως έπρεπε για διαχείριση της πυρκαγιάς, και για τους δε, εάν έλαβαν αποφάσεις και έλυσαν τα ζητήματα για τα οποία πρέπει να υπάρξει πολιτική γραμμή. Όπως για παράδειγμα στην περίπτωση του συντονιστή των υπηρεσιών, δεδομένου πως ο Αρχιπύραρχος ανέφερε πως δεν έχει έχει το δικαίωμα να δώσει οδηγίες σε λειτουργούς του Τμήματος Δασών.
Όπως ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, θα πρέπει να εντοπιστούν τα κενά και κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, «απαιτείται βελτίωση αδυναμιών του συστήματος και των σχετικών μηχανισμών για να μπορούμε να ανταποκρινόμαστε σε τέτοια κρίσιμα περιστατικά». Από την άλλη, αξιοσημείωτη είναι και η τοποθέτηση του Αρχηγού των Ένοπλων Δυνάμεων στη συνεδρία της Βουλής, όπου ανέφερε: «Όταν η πυρκαγιά καίει 10 τετραγωνικά την ώρα και η προηγούμενη ήταν 2,29, καταλαβαίνετε την τεράστια διαφορά. Στις μεγάλες καταστροφές φαίνεται το πόσο καλά οργανωμένος είσαι και πώς μπορείς να αντιμετωπίσεις την κατάσταση. Χωρίς να είμαι πυροσβέστης, αλλά εμπλέκομαι στις πυρκαγιές από μικρό παιδί, το κλειδί στην αντιμετώπιση της φωτιάς στην Κύπρο είναι η αντιμετώπιση της πρώτης φλόγας. Αυτά είναι τα μέσα μας, τέτοια έχουμε. Όταν πάρει αυτές τις διαστάσεις, χρειαζόμαστε βοήθεια από αλλού».
Τα πιο πάνω, είναι και τα σημαντικότερα της επόμενης μέρας της φονικής πυρκαγιάς, πέραν της στήριξης του κράτους στους πληγέντες. Το κράτος δείχνει τώρα να λειτουργεί συντονισμένα, ανέπτυξε σχέδια στήριξης σε ελάχιστο χρόνο, προνόησε για μία ευρεία γκάμα ζητημάτων και ξεκίνησε άμεσα την υλοποίησή τους.
Δυστυχώς όμως, για άλλη μία φορά, η μεγάλη εικόνα είναι απογοητευτική. Ορισμένοι από αυτούς που θα διεκδικήσουν ξανά την ψήφο του λαού σε μερικούς μήνες, φάνηκε να ενδιαφέρονται περισσότερο να αναδείξουν τον εαυτό τους, εστιάζοντας σε πράγματα με περισσότερη «πέραση», παρά στην ουσία. Που η ουσία είναι αφενός η έμπρακτη στήριξη των πληγέντων και αφετέρου η επόμενη ημέρα, ώστε να άπαντες να εργαστούν και να προβούν σε διορθωτικές κινήσεις.
Ωστόσο, αυτό που ενδεχομένως να μην έχουν καταλάβει κόμματα και βουλευτές, που επιλέγουν να συμπεριφέρονται με τον τρόπο που συμπεριφέρονται, με αποκορύφωμα την συνεδρία της Βουλής, είναι πως δεν είναι μόνο η Κυβέρνηση αποδέκτης της κοινωνικής οργής αλλά ολόκληρο το πολιτικό σύστημα. Ο κόσμος δεν είναι επιλεκτικά θυμωμένος, αναλόγως της περίπτωσης. Ο κόσμος είναι θυμωμένος με όλους όσοι, από το δικό τους αξίωμα, επιτρέπουν στο κράτος να μην ανταποκρίνεται στις προσδοκίες και να μην εμπνέει την απαραίτητη εμπιστοσύνη.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Το προεκλογικό show, η μάχη συμπολίτευσης και αντιπολίτευσης και οι... αγορεύσεις αντί των απαντήσεων
