Έχουν περάσει πάνω από δεκαπέντε ημέρες που ξέσπασε η φονική πυρκαγιά στη Λεμεσό, οι φωτιές έχουν σβήσει, το μαύρο έχει καλύψει τα πάντα, οι στάχτες άρχισαν να καθαρίζουν και οι συζητήσεις για την εμπλοκή των υπηρεσιών ακόμη συνεχίζονται. Ανάμεσα σε αυτές είναι και η Πολιτική Άμυνα, ο ρόλος της οποίας ήταν καίριος όπως διαπιστώθηκε και από τις μαρτυρίες των κοινοταρχών στη Βουλή, που είχαν αναφέρει η βοήθειά της ήταν πολύτιμη, αφού βρέθηκαν στο πλάι τους την ώρα της κρίσης, αλλά και προηγουμένως τους είχαν εκπαιδεύσει. Τον πολύτιμο ρόλο που παίζει η Πολιτική Άμυνα σε περιόδους κρίσης έχει αναγνωρίσει η Κυβέρνηση, με το Υπουργείο Εσωτερικών να έχει ήδη προωθήσει σχεδιασμό για να αλλάξει την Πολιτική Άμυνα και να την μετατρέψει σε Εθνικό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας.
Τον πολύτιμο ρόλο της Πολιτικής Άμυνα είχε αναγνωρίσει η Κυβέρνηση, η οποία το 2023 αποφάσισε την μεταρρύθμιση του εθνικού πλαισίου διαχείρισης έκτακτων αναγκών και αντιμετώπισης των κρίσεων. Αυτός είναι και ο λόγος που το Υπουργείο Εσωτερικών προώθησε τη δημιουργία ενός Εθνικού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, ώστε να είναι αποτελεσματικότερος και αποδοτικότερος ο τρόπος διαχείρισης των κρίσεων και η αντιμετώπισής τους. Αυτός είναι και ο λόγος που τον περασμένο Ιούνιο, το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε σχετική πρόταση του Υπουργείου Εσωτερικών.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ο καίριος ρόλος της Πολιτικής Άμυνας για συντονισμό στην φονική πυρκαγιά-«Πιάναμε ηλικιωμένους στα χέρια και τους βγάζαμε έξω»
Ουσιαστικά, αυτό που επιδιώκει το Υπουργείο Εσωτερικών με την εν λόγω πρόταση είναι να δημιουργηθεί ένα ενιαίο πλαίσιο-ομπρέλα, για όλες τις υπηρεσίες που εμπλέκονται στη διαχείριση των κρίσεων, ώστε να υπάρχει βέλτιστη αξιοποίηση των περιορισμένων επιχειρησιακών δυνάμεων, καθώς επίσης και την ευθυγράμμισή του Εθνικού Μηχανισμού με τις ευρωπαϊκές καλές πρακτικές.
Βασικός βραχίονας του Εθνικού Μηχανισμού θα αποτελεί η Πολιτική Άμυνα, αφού η δημιουργία του προϋποθέτει την αναβάθμιση, αναδιοργάνωση, ενίσχυση και εκσυγχρονισμό της Δύναμης, η οποία θα είναι υπεύθυνη για εκπόνηση του θεσμικού πλαισίου για τον Εθνικό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας. Με βάση το σχεδιασμό του Υπουργείου Εσωτερικών, η Πολιτική Άμυνα θα αναλάβει αυξημένες αρμοδιότητες στο ενιαίο πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Σημειώνεται πως με βάση τις σημερινές της αρμοδιότητες, η Πολιτική Άμυνα είναι αρμόδια για τη λήψη προληπτικών και ανακουφιστικών ανθρωπιστικών μέτρων, που έχουν στόχο την προστασία των πολιτών, του περιβάλλοντος, της πολιτιστικής κληρονομίας και των υποδομών ζωτικής σημασίας από φυσικές καταστροφές, όπως σεισμούς, πυρκαγιές, πλημμύρες κλπ, καθώς επίσης και από καταστροφές που οφείλονται σε ανθρώπινο παράγοντα.
Τις τελευταίες ημέρες, ένα από τα επιχειρήματα που ακούστηκαν ως αίτια για την φονική πυρκαγιά είναι η κλιματική αλλαγή, η οποία επιφέρει δυσμενείς συνέπειες. Αυτό, όπως επίσης και η τεχνολογική ανάπτυξη, έχουν καταστήσει επιτακτική την ανάγκη για ενίσχυση του ρόλου της Πολιτικής Άμυνας, στη διαχείριση του συνεχώς μεταβαλλόμενου περιβάλλοντος κινδύνων, ενώ αναγνωρίζεται και η άμεση ανάγκη για αναδιάρθρωση, αναβάθμιση και ενίσχυση των δομών της Πολιτικής Άμυνας, ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στην διαχείριση των αρμοδιοτήτων της.
Πάντως, στο σχεδιασμό του Υπουργείου Εσωτερικών προνοείται η αναβάθμιση της Πολιτικής Άμυνας σε Γενική Διοίκηση Πολιτικής Προστασίας και η αναδιοργάνωση των δομών της, ώστε οι τομείς αρμοδιοτήτων της να περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τη διαχείριση κρίσεων, τη διαχείριση κινδύνων, την παρακολούθηση κρίσιμων οντοτήτων, εκπαιδεύσεις και συντονισμό εθελοντών. Αυτό μπορεί να γίνει στο πλαίσιο συγκεκριμένων τομέων όπως:
-Τομέας συντονισμού, κρίσεων και επιχειρήσεων με συντονιστικό κέντρο διαχείρισης κρίσεων, κάτω από το οποίο θα λειτουργούν το Συντονιστικό Κέντρο Διαχείρισης του 112 και το κέντρο διαχείρισης του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης του πληθυσμού. Επίσης, στον τομέα του συντονισμού θα υπάρχει κλάδος διαχείρισης κινδύνων και παρακολούθησης ανθεκτικότητας κρίσιμων οντοτήτων, καθώς επίσης περιφερειακές διοικήσεις πολιτικής προστασίας και καταφύγια.
-Τομέας επικοινωνιών και εκπαίδευσης με κλάδο συντονισμού εθελοντών και εκπαίδευσης, κλάδο διεθνών σχέσεων, επικοινωνιών και ενημέρωσης και κλάδο ψηφιακής διακυβέρνησης και εθνικής βάσης δεδομένων.
-Τομέας οικονομικών, διοίκησης και προσωπικού με κλάδο οικονομικής διαχείρισης, ευρωπαϊκής χρηματοδότησης και δημοσίων συμβάσεων, κλάδο στρατηγικού σχεδιασμού και κλάδο προσωπικού και ανάπτυξης.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: «Αν δεν ήταν η Πολιτική Άμυνα δεν θα θρηνούσαμε μόνο δύο άτομα, δεν ξέρω πόσους θα θρηνούσαμε»
Στο μεταξύ, το Υπουργείο Εσωτερικών προτείνει τη δημιουργία νέου μόνιμου επιστημονικού συμβουλίου, με συμβουλευτικό ρόλο προς τον υπουργό Εσωτερικών σε περιόδους μη κρίσης, για όλα τα θέματα που αφορούν τη διαχείριση έκτακτων αναγκών και την αντιμετώπιση κρίσεων, με την συμμετοχή ακαδημαϊκών και εμπειρογνωμόνων, που θα υποβάλλουν συστάσεις, εισηγήσεις και προτάσεις στον υπουργό και θα αφορούν την αύξηση της ετοιμότητας των αρμοδίων υπηρεσιών, καθώς επίσης και βελτίωση των δυνατοτήτων τους. Οι εν λόγω προτάσεις θα αξιολογούνται σε συνεννόηση με τις αρμόδιες αρχές και στη συνέχεια θα καθοδηγούνται στο Υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση.
Σημειώνεται πως ένα άλλο καίριο σημείο στο σχεδιασμό του Υπουργείου Εσωτερικών είναι πως προωθείται ο ρόλος εθνικού συντονιστή σε περιόδους κρίσης, ώστε να υπάρχει αποτελεσματικότερος συντονισμός και επίσπευση λήψης αποφάσεων. Ο συντονιστής θα έχει την ευθύνη για συντονισμό όλων των εμπλεκόμενων φορέων και θα ενημερώνει την υπουργική ομάδα χειρισμού κρίσεων για την συνολική εικόνα της κατάστασης. Μάλιστα, θα είναι το αρμόδιο όργανο για να υποβάλλει εισηγήσεις προς τους υπουργούς για τη βέλτιστη επιλογή ανάληψη δράσης, υπό τις περιστάσεις, μετά από αξιολόγηση των δεδομένων. Προτείνεται πως ο εθνικός συντονιστής μπορεί να είναι ο εκάστοτε διοικητής της Πολιτικής Άμυνας ή εμπειρογνώμονας που θα διορίζεται από το Υπουργικό Συμβούλιο.
Ο Κωνσταντίνος Ιωάννου εξουσιοδοτήθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο, στη βάση της πρότασης που εγκρίθηκε, όπως ετοιμάσει και υποβάλει στον υπουργό Οικονομικών αναλυτική πρόταση με τις αρμοδιότητες και την αναγκαία στελέχωση της νέας δομής της Πολιτικής Άμυνας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Εκκενώσεις, φιλοξενία και πυρόσβεση ανέλαβε η Πολιτική Άμυνα-Οι ενέργειες κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς
