Πάνω από έξι χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από το 1960 μέχρι σήμερα σε οδικές συγκρούσεις, ενώ, σύμφωνα με την Αστυνομία, σημαντικός παράγοντας για τη μείωση των θανάτων στην άσφαλτο είναι, σε ένα βαθμό, η εγκατάσταση του συστήματος φωτοεπισήμανσης. Καθοριστικό ρόλο διαδραματίζουν, επίσης, οι προσπάθειες ενίσχυσης της οδικής κουλτούρας στην Κύπρο, καθώς φαίνεται πως για ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, η αίσθηση ασφάλειας που προσφέρει το αυτοκίνητο έχει, άτυπα, συνδεθεί με την αυξημένη ταχύτητα.
Η μείωση των τροχαίων συγκρούσεων και οι ενέργειες της Κυβέρνησης και των αρμόδιων οργανισμών για την ενσωμάτωση τεχνολογιών που ενισχύουν την οδική ασφάλεια, βρέθηκαν στο επίκεντρο του συνεδρίου της IMH με τίτλο «Harm Reduction Conference 2025». Στο πλαίσιο του συνεδρίου συζητήθηκαν οι καινοτομίες στην τεχνολογία ασφάλειας οχημάτων, οι πολιτικές και υποδομές για τη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων, καθώς και οι εκστρατείες προώθησης ασφαλέστερης οδικής συμπεριφοράς.
Μιλώντας στο συνέδριο, ο βοηθός Διευθυντής Τροχαίας, Χάρης Ευριπίδου, τόνισε πως η μείωση της βλάβης στο οδικό δίκτυο αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για την Αστυνομία. Παράλληλα, δίνεται τεράστια σημασία στην τεχνολογική αναβάθμιση, τόσο των ίδιων των οχημάτων όσο και του ανθρώπινου παράγοντα και των οδικών υποδομών.
Αναφερόμενος στην εγκατάσταση του συστήματος φωτοεπισήμανσης τα τελευταία χρόνια, επισήμανε πως «ήταν κάτι που έλειπε». Όπως εξήγησε, «μπορεί να καταβάλλονται προσπάθειες με συμβατικούς τρόπους για να μειωθεί η ταχύτητα και να προληφθούν τα ατυχήματα, αλλά αυτές έχουν τα όριά τους. Υπάρχουν πολλές έρευνες που δείχνουν πως το σύστημα καμερών μπορεί να συμβάλει στη μείωση των ατυχημάτων κατά 10% έως 80%. Για να φτάσει μία χώρα το ανώτατο ποσοστό, πρέπει να εφαρμόσει τις κατάλληλες πρακτικές και πολιτικές. Η Κύπρος θεωρώ ότι πρέπει να φτάσει στο 80%».
Ο κ. Ευριπίδου υπενθύμισε ότι από το 1960 μέχρι σήμερα 6036 πρόσωπα έχασαν τη ζωή τους σε οδικές συγκρούσεις, ένας αριθμός που, όπως είπε, «προκαλεί ανατριχίλα». «Έχουμε υποχρέωση να μελετήσουμε τις χρονιές με αύξηση στους θανάτους από δυστυχήματα και να εξετάσουμε πώς επιτεύχθηκαν οι πρόσφατες μειώσεις, μεταξύ άλλων, και χάρη στο σύστημα φωτοεπισήμανσης. Φυσικά, δεν ήταν το μόνο μέτρο που συνέβαλε, καθώς εφαρμόστηκαν πολλές δράσεις και πολιτικές».
Παράλληλα, υπογράμμισε ότι η τεχνολογία είναι ένας από τους οκτώ βασικούς πυλώνες στους οποίους εστιάζει η Αστυνομία, μαζί με τη συμβολή των πανεπιστημίων και τις σχετικές πολιτικές για την ανάπτυξή της.
Το σουηδικό μοντέλο και η εφαρμογή του στην Κύπρο
Στη δική της παρέμβαση, η υπεύθυνη marketing της ΕΚΟ, Μαρίνα Τζιακουρή, τόνισε ότι η οδική συμπεριφορά δεν εξαρτάται μόνο από την ποιότητα του οχήματος ή του οδικού δικτύου, αλλά κυρίως από τη νοοτροπία των οδηγών. Όπως σημείωσε, «η αλλαγή της οδικής συμπεριφοράς είναι η μεγαλύτερη πρόκληση και δεν μπορεί να επιτευχθεί από τη μία μέρα στην άλλη. Απαιτείται μακροχρόνια και σταδιακή διαδικασία, με ταυτόχρονη εκπαίδευση, σωστές υποδομές και κοινωνική παιδεία. Από το νηπιαγωγείο μέχρι την απόκτηση διπλώματος οδήγησης, τα παιδιά πρέπει να εκπαιδεύονται».
Η κ. Τζιακουρή παρουσίασε το σουηδικό μοντέλο «Vision Zero», που εφαρμόστηκε από το 1997 με στόχο την εξάλειψη θανάτων και τραυματισμών στους δρόμους. Όπως εξήγησε, στη Σουηδία η οδική αγωγή ξεκινά από το νηπιαγωγείο με ειδικά διαμορφωμένα παιχνίδια, παραμύθια και δραστηριότητες. Στο δημοτικό σχολείο, τα παιδιά περνούν στη δεύτερη φάση με πρακτική εκπαίδευση, όπως ασφαλείς διαδρομές προς και από το σχολείο, συνοδευόμενα από δασκάλους που βοηθούν στη χαρτογράφηση της ασφαλούς σχολικής διαδρομής.
Στο γυμνάσιο και στο λύκειο, όπως ανέφερε, οι μαθητές δέχονται επισκέψεις από θύματα τροχαίων ή διασώστες που μοιράζονται τις εμπειρίες τους. Μέσω προσομοιωτών και εικονικής πραγματικότητας, τα παιδιά βιώνουν μία σύγκρουση ως επιβάτες ή πεζοί και κατανοούν τις συνέπειες.
Το σημαντικότερο, όπως σημείωσε, είναι ότι πριν την απόκτηση διπλώματος οδήγησης, οι έφηβοι συμμετέχουν σε ειδικά προγράμματα και πειραματίζονται σε ειδικές πίστες. «Εκτονώνονται με ασφάλεια υπό την καθοδήγηση ειδικών. Τρέχουν στην πίστα, δοκιμάζουν τα όριά τους και όταν βγουν στον δρόμο είναι πλέον ώριμοι και συνειδητοποιημένοι οδηγοί».
Μετά την εφαρμογή του Vision Zero, οι θάνατοι από οδικές συγκρούσεις στη Σουηδία μειώθηκαν αισθητά , σε ποσοστό που φτάνει το 70%. Η κ. Τζιακουρή τόνισε ότι το μοντέλο μπορεί να εφαρμοστεί και στην Κύπρο. «Ήδη γίνεται πολύ καλή δουλειά από την Αστυνομία, το Υπουργείο Μεταφορών και το Υπουργείο Παιδείας, με πρεσβευτές-εθελοντές που επισκέπτονται τα σχολεία και μοιράζονται τις εμπειρίες τους με τα παιδιά. Είναι ένα ιδιαίτερα δραστικό και αποδοτικό πρόγραμμα».
Ναι μεν, αλλά…
Αναφερόμενος στα όσα είπε η κ. Τζιακουρή, ο κ. Ευριπίδου επισήμανε ότι το συγκεκριμένο μέτρο πρέπει να εφαρμοστεί με προσοχή. «Το γεγονός ότι κάποιος μαθαίνει καλύτερα το όχημά του, μπορεί να τον κάνει πιο ριψοκίνδυνο. Η εκπαίδευση πρέπει να γίνεται με τη συμμετοχή ειδικών που θα καθοδηγούν σωστά» σημείωσε.
Επισήμανε, επίσης, ότι η Αστυνομία βρίσκεται ήδη σε συνεργασία με την ΕΚΟ, ειδικά για τους μοτοσικλετιστές, καθώς επτά από τα δεκατέσσερα θύματα φέτος ήταν οδηγοί μοτοσικλέτας, πολλοί από τους οποίους δεν διέθεταν καν άδεια οδήγησης.
Τέλος, υπογράμμισε την ανάγκη για πολιτική βούληση όχι μόνο από την Κυβέρνηση, αλλά και από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, ώστε να ενισχυθεί η οδική ασφάλεια, αξιοποιώντας στο έπακρο τις δυνατότητες της τεχνολογίας.
Οι πολιτικές και τα μέτρα της Κυβέρνησης
Στη συνέχεια τοποθέτηση ενώπιον του συνεδρίου πραγματοποίησε και ο Υπουργός Μεταφορών, Αλέξης Βαφεάδης, ο οποίος τόνισε πως «η Κύπρος έχει υιοθετήσει την προσέγγιση του ασφαλούς συστήματος, η οποία περιλαμβάνεται στο στρατηγικό σχέδιο για την οδική ασφάλεια μέχρι το 2030». Εξήγησε πως αυτή η προσέγγιση αναγνωρίζει ότι τα λάθη είναι ανθρώπινα και δεν μπορούν να αποφευχθούν πλήρως. Ωστόσο, το οδικό δίκτυο θα πρέπει να δίνει στους οδηγούς τον χρόνο και τη δυνατότητα να αντιδράσουν πριν φτάσουν σε ατύχημα ή δυστύχημα.
Αναφερόμενος στο στρατηγικό σχέδιο που βρίσκεται ήδη σε ισχύ, επεσήμανε ότι στόχος είναι η μείωση των οδικών θανάτων και τραυματισμών κατά 50%, σε συμφωνία με τη στρατηγική της Ε.Ε. Το σχέδιο περιλαμβάνει δράσεις που καλύπτουν όλους τους πυλώνες της οδικής ασφάλειας: ασφαλείς δρόμους, ασφαλή οχήματα, ασφαλείς χρήστες και αποτελεσματική διαχείριση της ταχύτητας.
«Η πρώτη γραμμή πρόληψης είναι, φυσικά, το ίδιο το αυτοκίνητο. Ζούμε μία επανάσταση στην τεχνολογία των οχημάτων, όπου η ασφάλεια βρίσκεται στο επίκεντρο. Πολλά από τα καλά αποτελέσματα που βλέπουμε σήμερα οφείλονται στο γεγονός ότι πολλοί κατασκευαστές δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην οδική ασφάλεια», υπογράμμισε.
Ο Υπουργός σημείωσε ότι το Υπουργείο εξετάζει την εισαγωγή τεχνολογιών όπως αυτόματη μέτρηση ταχύτητας, ειδοποίηση αλλαγής λωρίδας, κάμερες 360 μοιρών και ακόμη και τα πρώτα βήματα της αυτόνομης οδήγησης. «Όλα αυτά αποτελούν τεχνολογικά θαύματα για την άμεση μείωση της βλάβης στους δρόμους. Στην Κύπρο υποστηρίζουμε την ταχεία ενσωμάτωσή τους, είτε μέσω κινήτρων για την ανανέωση του στόλου των οχημάτων είτε μέσω κανονισμών που ενθαρρύνουν την ασφάλεια», ανέφερε.
Στο πλαίσιο των κυβερνητικών προσπαθειών για ενίσχυση της οδικής ασφάλειας, χαρακτήρισε ως ένα ακόμη σημαντικό βήμα την εφαρμογή τεχνικού ελέγχου για τις μοτοσικλέτες. Όπως εξήγησε, οι περισσότεροι θάνατοι σε οδικές συγκρούσεις αφορούν μοτοσικλετιστές, οι οποίοι μαζί με τους πεζούς αποτελούν την πιο ευάλωτη κατηγορία χρηστών του οδικού δικτύου. «Θέλουμε να επικεντρωθούμε στο θέμα των μοτοσικλετιστών, να δούμε πώς μπορούμε να βελτιώσουμε τις συνθήκες οδήγησης και να τις κάνουμε πιο ασφαλείς», είπε.
Αναφερόμενος στη διαμόρφωση του αστικού και υπεραστικού οδικού δικτύου, την χαρακτήρισε ως κομβικό σημείο της στρατηγικής της Κυβέρνησης. «Οι υποδομές δεν μπορούν να είναι ουδέτερες. Μπορούν να αποτρέψουν ή να ενθαρρύνουν επικίνδυνες συμπεριφορές», τόνισε. Ανέφερε ότι την περίοδο 2020-2024, το 60% των οδικών θανάτων καταγράφηκαν στο αστικό δίκτυο και το 52% αφορούσε ευάλωτους χρήστες.
«Εφαρμόζοντας σε πυρήνες και αστικά κέντρα ζώνες με όριο ταχύτητας 30 χλμ/ώρα, επιδιώκουμε τη δραστική μείωση των οδικών συγκρούσεων που αφορούν ευάλωτους χρήστες. Σύμφωνα με σχετικές μελέτες, σε μία σύγκρουση με ταχύτητα 30 χλμ/ώρα, το 95% των πεζών επιβιώνει, ενώ με ταχύτητα 50 χλμ/ώρα, η πιθανότητα επιβίωσης μειώνεται στο 55%», επισήμανε.
Τέλος, αναφέρθηκε και στην επιχορήγηση ειδικού εξοπλισμού, όπως αερόσακοι για μοτοσικλετιστές, τονίζοντας τη σημασία τέτοιων μέτρων. Μίλησε χαρακτηριστικά για μία επιστολή που έλαβε το Υπουργείο πριν από έναν μήνα, στην οποία οδηγός μοτοσικλέτας ευχαριστούσε την Πολιτεία, καθώς ο αερόσακος που απέκτησε μέσω της επιχορήγησης του έσωσε τη ζωή. «Τουλάχιστον βοηθήσαμε έναν συνάνθρωπό μας, και μόνο για αυτό άξιζε όλη η δαπάνη», κατέληξε.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: